Afgelopen zomer kwamen rivieren zo goed als droog te liggen. Goed nieuws voor archeologen? Niet bepaald. Archeoloog Martijn Manders maakt zich grote zorgen.
Honderden Nederlandse walvisvaarders vonden in de zeventiende en achttiende eeuw op Spitsbergen hun laatste rustplaats. De bevroren bodem heeft hen al die tijd beschermd, maar de eilanden warmen op, de bodem ontdooit. In een race tegen de klok proberen archeologen te redden wat er te redden va...
Tienduizenden jaren geleden waren mensen edele wilden, die in kleine groepjes vredig samenleefden. Toch? Mis! ‘Het begin van alles’ ontkracht dit soort mythes en levert een ijzersterk boek op.
Droogte als gevolg van klimaatveranderingen is steeds vaker in het nieuws. Droogte bedreigt ook ons archeologisch erfgoed. Dit is al decennia aan de gang, maar meer droge periodes geven het een extra zetje.
Bij Vikingen denken we aan woeste Scandinaviërs die plunderend door West-Europa voeren. Dit klopt, maar toch ook weer niet. Het boek Wij Vikingen geeft de laatste inzichten over de Vikingen en wat hun relatie was met Nederland.
Magna Frisia, het Friese rijk van koning Redbad, zou helemaal geen eenheid zijn geweest. Hij had namelijk geen macht over het huidige Friesland, concluderen wetenschappers na een nieuwe reconstructie van het vroegmiddeleeuwse landschap. Daar is alleen niet iedereen het mee eens.
Nieuw onderzoek laat zien dat de neanderthaler waarschijnlijk op natuurlijke wijze is uitgestorven, en niet door confrontatie met de moderne mens.
Er zijn honderden nieuwe grafheuvels op de Veluwe ontdekt. Dit maakt de Veluwe een van de drukste gebieden van Europa in de prehistorie.
Waar vroeger vrijwel elke Nederlander christelijk was, shopt een deel van de gelovigen nu elementen uit verschillende religies bij elkaar. Wat bepaalt welke religieuze keuze jij maakt?
De kijk op migratie in de klassieke oudheid is de laatste jaren aan het veranderen. Mens en dier blijken mobieler dan we dachten, zo laten nieuwe onderzoekstechnieken zien. Maar waar de ene historicus jubelend is over deze technieken, is de ander sceptisch.
In het tandsteen van een Duitse vrouw die leefde in de elfde eeuw is het kostbare pigment ultramarijn teruggevonden. Hoe kwam dat daar terecht?
West-Friese boeren in de bronstijd waren een stuk honkvaster dan eerder gedacht. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Wouter Roessingh.
Archeoloog Karim Sadr ontdekte een vergeten grote stad vlakbij Johannesburg. NEMO Kennislink spreekt hem via een krakende telefoonlijn over zijn bevindingen.
Een tekening in een grot op Borneo blijkt 40.000 jaar geleden gemaakt te zijn. Daarmee is de grottekening de oudste figuratieve afbeelding die tot nu toe bekend is.
Cacao is veel eerder gedomesticeerd dan we dachten, en niet door de Maya’s. Dit wijst onderzoek naar oude cacaoresten uit.
In Zuid-Afrika is een stuk steen met daarop rode lijnen gevonden. Onderzoek wijst uit dat deze kruisende lijnen opzettelijk zijn aangebracht. Daarmee is deze tekening van 73 duizend jaar oud de oudste die door moderne mensenhanden is gemaakt.
Wetenschappers reconstrueerden de ligging en geschiedenis van Portus Pisanus, de oude haven van Pisa. Deze ooit zo belangrijke haven raakte in onbruik toen de zee-inham dichtslibde en veranderde in een binnenmeer.
Het aanleggen van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam is een ongekend staaltje technisch vernuft. Niet eerder is er zo diep en op zulke slappe veengrond een metrolijn onder een oude stad aangelegd. Dit bood ook ongekende kansen voor archeologisch onderzoek.
Neanderthalers sloegen met een ijzerhoudend mineraal op hun vuistbijl om vuur te maken. Na veelvuldig sporenonderzoek is dit de verrassende conclusie van een Leidse archeoloog. Hiermee vond hij de oudste, veel voorkomende, werktuigen waarmee vuur is gemaakt.
Deense zwaarden uit de Bronstijd, Franse grottekeningen uit de prehistorie of Romeinse vondsten uit Hongarije. Ze behoren tot de haast vergeten collectie Oud-Europa van het Rijksmuseum van Oudheden. Conservator Luc Amkreutz onderzoekt de verzamelgeschiedenis van deze collectie.
Archeologen ontdekten een familiegraf van 5600 jaar oud bij opgravingen in Tiel. Overblijfselen van familiegraven uit deze periode zijn uiterst zeldzaam. Gezamenlijk begraven was meer iets voor boeren.
In Almere ligt de grootste visweer uit de Nieuwe Steentijd die tot nu toe ontdekt is. Onderzoek aan deze 4500 jaar oude visvangconstructie laat zien dat de bouwers ervan planmatig werkten en een vaste verblijfsplaats hadden, zegt stadsarcheoloog Willem-Jan Hogestijn.
De vroege middeleeuwen waren eeuwen van vooruitgang, waarin volken door heel Europa kennis en goederen uitwisselden. Dit is alleen niet het beeld dat we hebben over deze tijd, en daar wilde het Allard Pierson Museum iets aan doen.
In het beroemde Vikinggraf in het Zweedse Birka lag een vrouw, zo blijkt uit DNA-onderzoek. Volgens wetenschappers was de vrouw zelfs een officier, vanwege de vele wapens in het graf. Zijn we te lang blind geweest voor vrouwen op het slagveld of willen we nu te graag dat ze hebben bestaan?
Neanderthalers maakten 200 duizend jaar geleden al lijm uit berkenteer, maar hoe? Archeologen hebben aangetoond dat neanderthalers bruikbare hoeveelheden teer uit de bast van berken konden halen. Ook als ze maar een beetje aanrommelden…
In een Marokkaanse grot zijn fossielen gevonden van Homo sapiens, met een ouderdom van rond de 300.000 jaar. Dit verlengt de geschiedschrijving van de denkende mens met 100.000 jaar. De oudste resten van Homo sapiens waren tot nu toe 200.000 jaar oud en kwamen uit Ethiopië.
Schitterende gedetailleerde kaarten, weergaloze 3D-constructies en uitstekende begeleidende teksten. Archeoloog Andrea Carandini en collega’s leveren met hun tweedelige atlas van het oude Rome een meesterwerk af.
In het Gelderse Lienden bleven de gouden munten maar naar boven komen. Niet eerder zijn er zoveel Romeinse munten op één locatie gevonden, in totaal 41 stuks. En ook belangrijk: ze waren nog nooit zo jong. Dit geeft een andere kijk op de laat-Romeinse periode in Nederland.
Archeologen hebben in Tiel unieke voorwerpen uit de Romeinse tijd gevonden. De rijkdommen behoorden waarschijnlijk toe aan de lokale Bataafse elite die op het platteland woonde.
Toen de Javamens ongeveer een miljoen jaar geleden op Oost-Java leefde, was dit gebied waarschijnlijk een savanne. Dat concludeert aardwetenschapper Renée Janssen uit de chemische analyse van de tanden en kiezen van grote grazers uit die tijd.