December is de ultieme feestmaand en daar horen cadeautjes én lekker lezen voor de open haard bij. Maar wat te geven of te lezen met de feestdagen? De redactie Geschiedenis, Taal & Cultuur van Kennislink tipt drie interessante wetenschappelijke boeken. Leuk voor in de zak of onder de boom!...
Op 28 juni 2014 was het precies 100 jaar geleden dat aartshertog Franz Ferdinand, de troonopvolger van het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije werd vermoord. Zijn dood betekende een lont in het Europese kruitvat en zou binnen iets meer dan een maand tot een vernietigende wereldoorlog leiden. Hoe k...
Cultuur blijkt bepalend voor communicatie op de werkvloer. Zo is er op de Duitse werkvloer een duidelijke hiërarchie en delen Nederlandse werknemers meer privéinformatie. Dat blijkt uit een vergelijkend onderzoek van promovenda Assia Sand naar de interne communicatie van een Duits en een Neder...
Hoe kan het toch dat een cultureel hoogstaand volk het Duitse ineens als achter Adolf Hitler, die gesjeesde korporaal zonder opleiding met zijn rare ideeën, aan ging lopen? Over die vraag breken historici zich al jarenlang het hoofd. Emiritus hoogleraar Frits Boterman draait de vraag nu op een...
Op 4 en 5 mei herdenken wij onze doden en vieren we onze vrijheid. Maar de Duitsers zijn nog altijd bezig met Vergangenheitsbewältigung, ‘in het reine komen met het verleden’. Herdenken blijft ingewikkeld, want is Duitsland alleen dader of ook slachtoffer?
Hoe zag de muziekcultuur van Oost-Duitse jongeren ten tijde van de DDR eruit en hoe ging de communistische staat daarmee om? Om die vraag te beantwoorden dook Marlene Schrijnders, voormalig student Duitslandstudies aan de Universiteit van Amsterdam, de Berlijnse archieven in. Met haar onderzoe...
Steeds vaker vinden archeologen ten oosten van de Rijn in Duitsland restanten van Romeinse militaire nederzettingen. Dat duidt erop dat de Romeinen buiten de Limes, de versterkte grens van hun rijk, veel actiever waren dan gedacht.
Amos W. Steinhacker, alias AWS, oliemagnaat en fantasiefiguur in Marten Toonders verhaal ‘De Bovenbazen’ (1963), werd door zijn mede-bovenbaas, de motormagnaat Nahum Grind, onder druk gezet met de uitspraak: “Dan zal ik zorgen dat je niets dan windmolens overhoudt!”...
De Euro als gezamenlijke Europese munt is een politiek project, hoor je in de huidige crisis vaak zeggen. Is de munt inderdaad ontstaan uit politiek opportunisme? Veel heeft in ieder geval te maken met de omstreden hereniging van Duitsland na de val van de Berlijnse Muur.
Europa heeft een mijlpaal bereikt met het opgestelde windvermogen. In landen van de EU staat nu een elektrisch vermogen van 100 gigawatt opgesteld, offshore en onshore samen. In de nabije toekomst kunnen we, in Europa en daarbuiten, een enorme schaalvergroting verwachten.
Tuinders zijn dol op CO2. Ze voegen dit ‘afvalgas’ zelfs toe aan hun kassen om planten sneller te laten groeien. Maar besparen op hoge stookkosten willen ze ook, vandaar dat geothermie (aardwarmte) vooral in de tuinbouwsector populair is. Op dit moment is er niet alleen ...
Samenleven in groepen heeft voordelen zoals een grotere kans op een partner en minder kans om opgegeten te worden. Aan dat laatste dachten 180 miljoen jaar oude kreeften mogelijk ook. De kreeften blijken de oudst bekende samenscholende kreeften te zijn. Een wereldrecord!
27 januari 2020 is het 75 jaar geleden dat het concentratiekamp Auschwitz bevrijd werd door het Russische leger. In dit artikel beschrijft Maarten Muns hoe het vreselijke idee van de ‘Endlösung’ realiteit werd.
In de zomer van 1945 eindigde de Tweede Wereldoorlog met atoombommen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki. Het was echter een Duitse wetenschapper die in eerste instantie kernsplijting had ontdekt. Waarom eindigde de oorlog dan niet met een atoombom op Londen? Ofwel: waarom lukte het de ...
Op 13 augustus herdacht Duitsland dat vijftig jaar geleden de bouw van de Berlijnse Muur begon. In augustus 1961 werd de bouw scherp veroordeeld door de Amerikaanse regering-Kennedy. Diezelfde regering ging overigens niet tot actie over, omdat het er tegelijkertijd de voordelen van inzag. Dat ...
Na de verloren Eerste Wereldoorlog probeerde raakte Duitsland vrijwel geheel afhankelijk van buitenlands krediet. Maar wat gebeurde er toen buitenlanders niet langer bereid te waren om krediet te verstrekken? Er ontstond een rampzalige situatie. Zijn er parallellen te trekken met de huidige si...
Op 9 november 1989 viel de Berlijnse Muur. Op dat moment kwam er ‘zichtbaar’ een eind aan de macht van de Oost-Duitse communistische partij (SED) onder leiding van Egon Krenz. Krenz voelde deze omwenteling aankomen. In de laatste uren trachtte hij zijn politiek aan te passen aan de wensen van ...
Zondag 9 november herdenkt Duitsland de val van de Berlijnse Muur vijfentwintig jaar geleden. De val betekende het einde van de scheiding tussen Oost- en West Berlijn, het vallen van het communisme en het in een stroomversnelling raken van de vorming van de Europese Unie.
Koninginnedag staat voor de deur. Typisch Nederlands. Maar Duitsers hebben een heel ander idee van typisch Nederlands. Zij denken niet aan oranje feestvierders en vrijmarkt, maar aan Frau Antje.
“De angst van Duitsers voor zichzelf is veranderd,” concludeert politicoloog Hans Terlouw. “Duitsers denken niet langer dat ze, net als in het verleden, opnieuw een oorlogszuchtige politiek gaan voeren.” Sinds de Duitse eenwording in 1990 heeft Duitsland zich ontwikkeld tot een ‘normale’ Europ...
Tot nu toe zijn er nauwelijks Nederlandse kiezers voor wie het Europa-standpunt van een partij de doorslag geeft in het stemhokje. In Denemarken en Groot-Brittannië wel. Hoe komt dit? Drie factoren zijn van belang: politieke partijen moeten van mening verschillen over Europa; kiezers moeten be...
Op 4 mei herdenken we in Nederland de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog – Nederlandse militairen, verzetsstrijders, burgers en slachtoffers van de Holocaust. Duitsers worden vaker als dader dan als slachtoffer gezien. Maar volgens hoogleraar Duitse letterkunde Wara Wende komt er st...