In de serie ‘Even over evolutie’ gaat het over wijdverbreide misvattingen over de evolutie. Zo denken veel mensen dat wij afstammen van mensapen, zoals de chimpansee. Dat is echter niet waar.
Dieren kunnen aantallen onderscheiden – net als mensen – maar rekenen kunnen ze niet. Waarom wij wel en zij niet?
Emoties bij dieren waren lang taboe in de wetenschap. Etholoog en primatoloog Frans de Waal ervaart nog steeds af en toe weerstand als hij hierover praat.
Poetslipvissen reageren op hun spiegelbeeld en proberen zich te ontdoen van een markering op hun lijf. Deze bevinding van een Japans-Duits onderzoeksteam wakkert een discussie aan: zijn de dieren zelfbewust?
Ig Nobels, de satirische broertjes van de jaarlijkse Nobelprijzen, worden traditioneel uitgereikt tijdens een ludieke ceremonie op Harvard. In de academische wereld is het krijgen van een Ig Nobel inmiddels geëvolueerd van gênant naar amusant.
Momenteel draait Jane in de bioscoop. Een film met verloren gewaand filmmateriaal over de begintijd van de wereldberoemde primatoloog Jane Goodall in Tanzania. Naast het bekende verhaal is het vooral een verhaal over de liefde tussen de cameraman Hugo van Lawick en Jane.
Wat maakt de menselijke geest speciaal? Die vraag probeert psycholoog Laurie Santos te beantwoorden. Aan Yale University test ze apen, honden en mensen op hun cognitieve vermogens. NEMO Kennislink interviewt haar in Boston (Verenigde Staten). “Veel van onze cognitieve vermogens ...
De mens met al zijn etnische, religieuze, of om het even welke wij-zij-conflicten, wordt nogal eens vergeleken met de dieren die genetisch gesproken het dichtst bij ons staan: chimpansees. Het lijkt een soort wetenschappelijke vergoelijking van ons conflictueuze gedrag. Maar is dat een niet wa...
Het leven van biologe Jane Goodall leest als een sprookje. Als jonge vrouw vertrok ze naar Afrika om jarenlang tussen de chimpansees te wonen. Na ruim 25 jaar besluit ze de bossen te verlaten om zich fulltime in te zetten voor het behoud van de chimpansees. Kennislink bezocht een lezing van de...
Kunnen apen en mensen alleen hun eigen emoties herkennen, of hebben we nog genoeg overeenkomsten om elkaars lichaamstaal te spreken? Evolutionair psycholoog Mariska Kret onderzocht dit in Science Center Nemo, en Kennislink nam een kijkje
De befaamde Ig Nobelprijzen zijn weer uitgereikt. Ook de Nederlandse bioloog Frans de Waal kwam als winnaar uit de bus. Hij bewees dat chimpansees elkaars gezicht herkennen door deze met het bijbehorende achterwerk te associëren.
Een internationaal onderzoeksteam publiceert deze week in vakblad Nature het complete genoom van een westelijke laaglandgorilla vrouwtje. Dat genoom leert ons meer over de evolutie van verschillende soorten gorilla’s, maar ook over onze eigen relatie met deze grote mensapen.
Mensen zijn de enige diersoort ter wereld die met eindeloos geklets kennis weet over te brengen. Anders waren er geen dijken, wolkenkrabbers, fietspaden of melkkoeien. Nieuw onderzoek met kinderen en apen laat zien werpt nieuw licht op waarom kenniscultuur zo uniek is voor mensen.
Chimpansees kunnen een hiv-infectie de baas. Ze worden niet ziek en gaan niet dood. Onderzoek van promovendus Erik Rutjens moest aanknopingspunten vinden voor de behandeling van mensen met hiv.
Amerikaanse biologen ontdekten tijdens veldonderzoek in Oeganda dat jonge chimpansees soms urenlang een stok ronddragen. Vrouwelijke apen spelen vaker met stokken dan mannetjes. Een nieuwe aanwijzing dat er, naast opvoeding, ook een biologische invloed is op de speelgoedkeuze van jongens en me...
Mensen willen weten welke dieren ongeveer even slim zijn als hijzelf. Goede IQ-tests voor alle diersoorten bestaan nog niet, en daarom proberen biologen slimheid te schatten aan de hand hersengrootte. Nu blijkt de gedachte dat een hoge stofwisseling voor het grootste brein zorgt, niet te klopp...
Het Y-chromosoom gaat voortdurend op de schop. Dat blijkt uit onderzoek waarin het menselijk Y-chromosoom werd vergeleken met dat van de chimpansee. De man is al heel lang bezig met verbouwen voor beter nageslacht.
Twee vergelijkbare groepen chimpansees in Uganda lossen een nieuw probleem op totaal verschillende manieren op. Schotse wetenschappers denken dat dit komt doordat beide groepen een andere culturele achtergrond hebben.
Chimpansees ruilen vlees voor seks. Een mannetje dat zijn vlees regelmatig uitdeelt, is favoriet onder de vrouwtjes.
Chimpansee Santino van de Furuvik Zoo in Zweden smijt stenen en stukken beton naar bezoekers wanneer hij zijn dominantie vertoont. Wetenschappers van de universiteit van Lund beweren dat de aap deze acties van tevoren plant. Voor openingstijd verzamelt hij zijn wapenarsenaal in bewaarplaatsen ...
Chimpansees en mensen hebben veel meer herhalingen (duplicaties) in hun DNA dan orang-oetans en makaken. Omdat chimpansees en mensen een groot deel van de duplicaties delen, gaan onderzoekers er vanuit dat de snelle evolutie van herhalingen is ontstaan bij de gemeenschappelijke voorouder van m...
Chimpansees gebruiken bij het herkennen van hun soortgenoten dezelfde hersengebieden als mensen die een bekend gezicht zien. Tot die conclusie komen gedragswetenschappers van het Yerkes National Primate Research Center in Amerika deze week in vakblad Current Biology. Met hun resultaten hopen d...
Het was al bekend dat sommige dieren hulpmiddelen (werktuigen) gebruiken, maar dat gaat altijd om min of meer kant-en-klare voorwerpen. Zo gebruiken sommige zeeotters, liggend op hun rug in het water, stenen om schelpen op hun buik kapot te slaan, zodat ze de schelpdieren kunnen eten. Van dive...
Chimpansees gebruikten zo’n 4300 jaar geleden al gereedschap, zo blijkt uit onderzoek in Taï National Park in Ivoorkust. De apen gebruikten het gereedschap om noten te kraken. De gevonden gereedschappen zijn duidelijk van apen en niet van mensen. De vraag die overblijft is: wie leerde wie het ...
Gorilla’s gebruiken ingewikkeldere werktuigen dan voorheen bekend was. Dit blijkt uit ontdekkingen in Congo dit jaar. De opwinding onder biologen is groot. Men dacht dat alleen de mens en haar meest directe verwant, de chimpansee, werktuigen gebruiken. Volgens mensapendeskundige Patrick Mehlma...
Uit experimenten met chimpansees blijkt dat zij zich niet bekommeren om hun groepsgenoten als die geen familie of partner zijn, zelfs als dat henzelf helemaal niets kost.
Ontcijfer het DNA van de chimpansee en je leert meer over de eigenschappen en evolutionaire geschiedenis van de mens. Een eenvoudig idee, maar de eerste resultaten wekken vooral verwarring.
Meisjes zijn betere leerlingen dan jongens. Dit lijkt althans te gelden voor chimpansees, maar er zijn aanwijzingen dat dit ook in de mensenwereld het geval is.
Gaat het bij diersoorten die gemengde groepen vormen om bescherming tegen vijanden of om samenwerking bij het zoeken naar voedsel? Tot voor kort was niet duidelijk welke verklaring de juiste is. In het tropische regenwoud van Ivoorkust sluiten twee apensoorten, de rode colobus en de dianameerk...