Naar de content

Opnieuw leren lopen met robotondersteuning

Rysen

Mensen die een beroerte hebben gehad weer leren lopen met een nieuwe vorm van robotondersteuning. Dat is het doel van een nieuwe uitvinding die het werk van therapeuten lichter moet maken. De TU Delft is een van de ontwikkelaars van het systeem.

20 december 2018

Wie een beroerte heeft gehad, kan vaak de eerste weken nog niet zelfstandig lopen en heeft daarbij dan hulp nodig. Dat laatste geldt ook voor mensen met een dwarslaesie, die revalideren. “Nu blijft een therapeut nog vaak heel dicht in de buurt van de patiënt staan, om ervoor te zorgen dat diegene niet valt. Daar heeft hij of zij dan ook veel aandacht voor”, zegt hoogleraar Human Motor Augmentation Heike Vallery van de TU Delft. Zij onderzoekt evenwicht en ontwikkelde met haar team de regeltechniek en mechanica van de robot.

Omdraaien

Met de nieuwe uitvinding hoeft de therapeut niet steeds meer naast de patiënt te staan, volgens de onderzoekers die deze nieuwe uitvinding ontwikkelden. Rysen is een robotondersteuning waarmee patiënten zelfstandiger revalideren. Het bestaat uit een soort tuigje dat via kabels en katrollen verbonden is aan een systeem aan het plafond. Over een lengte van tien meter en een breedte van drie meter is het voor patiënten mogelijk om zelf oefeningen te doen.

Het systeem zorgt ervoor dat je op alle plekken waar je heen gaat in evenwicht blijft. “Daardoor is het mogelijk om niet alleen recht vooruit te lopen, maar ook opzij te gaan, om bijvoorbeeld om een obstakel heen te bewegen. Omdraaien kan ook. Of traplopen, zitten en staan”, zegt Jasper de Beus van het bedrijf Motek, dat meewerkte aan de ontwikkeling van Rysen.

Het systeem geeft patiënten meer opties. Zo kunnen ze meer bewegingen en in balans blijven oefenen. “De therapeut kan er van een afstand naar kijken en hoeft de patiënt niet vast te houden of bang te zijn dat diegene valt”, aldus De Beus. Hoe goed het systeem werkt, moet nog objectief, wetenschappelijk vastgesteld worden. Op dit moment worden er in Zwitserland klinische tests met patiënten gedaan. Rysen is inmiddels wel gecertificeerd en een aantal keren verkocht. Overigens wordt er aan meer oplossingen gewerkt om mensen met een dwarslaesie weer te laten lopen, andere interessante voorbeelden zijn onderzoeken aan de Universiteit Twente en TU Delft naar exoskeletten.

Duwtje in de rug

Binnenin deze robotondersteuning zit een vernuftig systeem van motortjes en kabels. “We bedachten een speciale lier met boogvorm”, aldus Vallery. “Die zorgt ervoor dat als een persoon zijwaarts gaat, alles toch in statisch evenwicht blijft. Daardoor is er ook weinig motorkracht nodig. In het systeem zitten wel nog vijf motortjes, maar die zijn heel klein, waardoor je Rysen gewoon kan aansluiten op het stopcontact.”

Met Rysen krijgt de patiënt ondersteuning en kan hij of zij meerdere kanten op bewegen.

 Rysen

De motortjes worden aangestuurd door een computer. De therapeut geeft daarop aan hoeveel en welke ondersteuning nodig is. Het is daardoor bijvoorbeeld ook mogelijk om iemand een specifieke beweging te laten oefenen, zoals opstaan en zitten. “Dat is handig als een patiënt daar moeite mee heeft. Op die manier willen we mensen die revalideren en therapeuten meer mogelijkheden geven”, zegt de Delftse hoogleraar.

Inmiddels is Vallery met collega’s alweer een nieuwe uitvinding aan het ontwikkelen. Ze maken een soort rugzak, die je een duwtje in de rug geeft als je dreigt te vallen. “Wij zijn als wetenschappers nieuwsgierig naar hoe horizontale krachten het evenwicht van personen beïnvloeden”, zegt ze. In de rugzak zit naast een gyroscopische aandrijving ook een kleine gyroscopische sensor, die je ook in smartphones vindt. Daardoor heeft de rugzak door wanneer je valt. “We kijken er nu naar hoe je precies naar de grond gaat, welke reflexen een rol spelen als we een duwtje geven. Allemaal met als doel om mensen stabieler te laten lopen.”

ReactiesReageer
Serie: De robots komen
Huidige publicatie