Nederland zakt al duizend jaar omlaag. We hebben er onze kaas, windmolens en dijken aan te danken, vertelt aardwetenschapper Gilles Erkens van Deltares en de Universiteit Utrecht. Maar de zeespiegel stijgt, en het moment dat we moeilijke keuzes moeten maken komt steeds dichterbij.
Ecoloog Bas van de Riet startte in 2013 met een uitdagende vraag: kun je veen weer laten groeien nadat het jarenlang is gekrompen door de voortdurende verlaging van de waterstand? Het antwoord is ‘ja’ en nieuw veen heeft belangrijke voordelen. ‘We maken prachtige nieuwe natuu...
Veel delta’s en kustzones in de wereld zakken langzaam weg, vaak door wateronttrekking. Het land weer natter maken kan die bodemdaling tegengaan. Maar dan moeten overheden en boeren maatregelen willen nemen, zoals flexibel peilbeheer of het verbouwen van gewassen die tegen een nattere bo...
Al sinds de middeleeuwen graven we in natuurgebieden de bovenste laag veengrond af: toen als brandstof, nu vooral voor de tuinbouw. De protesten daartegen nemen toe, maar de speurtocht naar alternatieven is nog niet erg succesvol. Wel komt er binnenkort verantwoord gewonnen veen op de markt.
Door toegenomen mechanisatie heeft de bodem veel te verduren. Steeds zwaardere oogstmachines gaan het land op, ook in ongunstige perioden zoals na veel regenval. Het gewicht van de machines drukt de bodem dicht en dat gaat ten koste van de bodemkwaliteit. Ook de ‘zwerfteelten’ eise...
Vanuit de lucht zie je meer patronen in het landschap dan wanneer je met je voeten in de klei staat. Dat blijkt uit de nieuwe Bosatlas Nederland van Boven, die een goed overzicht geeft van wat ons land nu bezighoudt. De atlas is een mooie combinatie van luchtfoto’s en informatie...
In minder dan een eeuw tijd is het Nederlandse landschap onherkenbaar veranderd. Veengebieden werden afgegraven, golvende akkers werden geëgaliseerd. Maar de transformatie van het landschap begon al veel eerder.
In de bodem van het Zuid-Limburgse heuvellandschap de Brunssummerheide ontdekten wetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen een nieuwe bacterie. Het micro-organisme doet zich tegoed aan nitraat dat afkomstig is van vervuiling door uitspoeling vanuit bos- en landbouwbodems en aan het b...
Scheuren in de weg, scheefgezakte fietspaden, weggezonken stoeptegels – voor wie in een veengebied woont is het een bekend beeld. Maar wellicht niet lang meer. Een nieuwe techniek, waarbij de bovenste laag van het veen chemisch versterkt en lichter gemaakt wordt, moet soelaas bieden.
Sinds de laatste ijstijd heeft Nederland een flinke metamorfose ondergaan. De steppeplanten moesten wijken voor veenmoerassen, de elanden voor koeien en het land voor zee. Onlangs zijn deze mijlpalen in de recente Nederlandse geologische geschiedenis in atlasvorm verschenen.
Een mengsel van gerijpte bagger, mest en plantaardig afvalmateriaal biedt veel potentie in de polder. Het kan niet alleen bodemdaling een halt toeroepen, maar ook lokale stofkringlopen sluiten en milieubelastend kunstmest buiten spel zetten.
Veengebieden bedekken met een dikke laag vulkaangesteente: het lijkt een goede manier om te zorgen dat de bebouwde kom niet wegzakt in het veen. Bodegraven bouwt op ‘bims’.
Een tent heeft haringen nodig om niet weg te waaien, een schip gaat voor anker om niet weg te drijven. En een huis? Dat staat uit zichzelf al muurvast, zou je denken. Maar een goede fundering is onmisbaar om te voorkomen dat huizen in de bodem wegzakken, zeker in een voormalig veenmoeras als A...
Grootschalige ontbossing in prehistorisch Duitsland zorgde voor massale erosie. Het slib kwam uiteindelijk ook in Nederland terecht.
Niet 20%, maar 12%. Gloednieuw onderzoek laat zien dat de bijdrage van ontbossing aan de CO2-uitstoot flink lager is.
De focus op koolstofdioxide (CO2) als veroorzaker van de huidige klimaatverandering is enorm. Echter, veranderende zonneactiviteit blijkt het klimaat sterk te beïnvloeden, bijvoorbeeld rond 800 v. Chr. En dat terwijl de CO2-concentratie stabiel bleef! De huidige nadruk op de rol van CO2 is w...
Brasems zijn zwemmende riooloverstorten die troebele meren troebel houden. Het wegvangen van de vis zorgt voor helder water – ook in laagveenplassen.
Al meer dan een eeuw is aangenomen dat er in de omgeving van Timboektoe, ten zuiden van de Sahara, sluimerend vulkanisme aanwezig is. Uit onderzoek blijkt dat het om een ondergrondse veenbrand gaat.
In venen liggen grote hoeveelheden koolstof opgeslagen in nauwelijks vergaan veenmos. Hiertussen kun je ook goed bewaard gebleven resten van mensen en dieren vinden. Dit komt door de uitstekende conserverende eigenschappen van veen. Het artikel gaat nader in op speciale, chemische kenmerken va...
De heuvel bij de parkeerplaats aan de Noordersloot bij het Drentse dorpje Weiteveen biedt een goed overzicht over het Bargerveen. Het is een van de laatste stukjes hoogveen van Nederland. Zelfs dit restje is niet meer wat het geweest is. Staatsbosbeheer betreedt de lange weg naar herstel van h...