Niet alleen nu tijdens de coronacrisis ontwricht een besmettelijke ziekte het leven. Dat gebeurde ook in het zeventiende-eeuwse Nederland toen de pest heerste. Hoe reageerden mensen destijds?
Ter ere van het Rembrandt-jaar reconstrueerden taalkundigen van het Instituut voor de Nederlandse Taal in Leiden de taal van Rembrandt. Deze diende als basis voor de Rembrandt Tutorials.
Oorlog is verwoestend en ontwrichtend. Dit gold ook voor Noordwest-Europa, maar volgens nieuw onderzoek was de impact hier, op de lange termijn, beperkt.
400 jaar geleden werd Johan van Oldenbarnevelt onthoofd. Deze politieke moord krijgt aandacht met een boek over zijn spraakmakende proces en executie.
Dit jaar is het 350 jaar geleden dat Rembrandt overleed. In zijn eigen tijd raakte hij echter uit de gratie en stierf arm. Hij liet namelijk na wat zijn leerlingen wel deden: netwerken en zo de sociale ladder beklimmen.
Tijdens de Opstand (1568-1648) verboden de protestantse machthebbers elke vorm van openlijke geloofsbelijdenis voor katholieken. Voor het eerst is onderzocht hoe katholieken dit ervaren hebben in hun dagelijks leven.
Tijdens de Opstand ontvluchtten zo’n zestigduizend Nederlanders het land en kwamen deels in het Duitse Rijnland terecht. Ze bouwden daar hun vluchtelingenkerken en radicaliseerden, volgens de gangbare theorie. Nieuw onderzoek wijst uit dat het met die radicalisering wel meeviel.
450 jaar geleden brak de Tachtigjarige Oorlog uit: een reden voor het Rijksmuseum om hier een tentoonstelling aan te wijden. De makers vertellen het verhaal over het ontstaan van een onafhankelijk land.
Op 23 augustus 2018 was het vierhonderd jaar geleden dat de beroemde schrijver Bredero overleed. Ter herdenking stelde neerlandicus Jeroen Jansen een tentoonstelling en een wandeltocht samen.
Wie kent Lady de Winter niet, de femme fatale uit de Drie Musketiers? Zij is gebaseerd op een echte vrouwelijke dubbelspion uit de zeventiende eeuw. En deze lady was verre van een uitzondering, zo blijkt.
Mis je iets in onze seculiere samenleving? Het is mensen eigen om ergens in te willen geloven, volgens filosoof en spinozist Ton de Kok. Onlangs kwam zijn boek over de God van Spinoza uit. Hierin maak je op begrijpelijke wijze kennis met Spinoza’s rationele alternatief voor een vaderfigu...
De Nederlandse geschiedenis uit de zeventiende eeuw bestuderen we vaak vanuit Nederlandse bronnen. Onlangs verscheen een niet eerder vertaald boek van een hoge Portugese militair over oorlog met de Hollanders in Brazilië. Dit biedt een interessante, andere blik.
Onderzoek aan schilderijen vindt vaak plaats aan het oppervlak, maar de diepere verflagen en het canvas bevatten een schat aan informatie. Röntgenscans van Vermeers schilderijen laten nu zien welke werken van dezelfde rol canvas komen. Een mogelijke goudmijn voor kunsthistorici.
Op 11 september 2001 pleegden terroristen van Al Qaida een aanslag op de New Yorkse Twin Towers. De Verenigde Staten begon vervolgens een ‘War on Terror’ die te vergelijken is met politiek uit de zeventiende eeuw. Frankrijk was toen de grootmacht die uit angst in de aanval ging.
In Het Scheepvaartmuseum is op dit moment een tentoonstelling te zien over een wereldkaart uit 1648. Gastconservator Djoeke van Netten legt uit wat er zo bijzonder is aan deze kaart van Blaeu. “In zijn eentje maakt hij de zaal, met gemak.”
China was een gesloten rijk in de zeventiende eeuw. Buitenlanders waren er niet welkom. Toch lukte het enkele Nederlanders om vaste voet aan Chinese grond te krijgen. Vol bewondering keken ze naar de Chinese cultuur. Andersom hadden de Chinezen ook een mening over ons. Deze beeldvorming is nu ...
Porseleinhandel is nu eens niet het onderwerp van een historisch onderzoeksproject over China. Dit keer ligt de Chinese cultuur en de wederzijdse beïnvloeding door contacten met Europeanen onder een vergrootglas. De jonge Republiek speelde daarin een belangrijke rol.
Mensen worden gemarteld, verkracht en vermoord of komen om door ondervoeding en epidemieën. Steden worden belegerd, uitgehongerd en na inname verwoest. Vluchtelingen zoeken hun heil elders. Het gebeurt nu, en het gebeurde op grote schaal in de zestiende en zeventiende eeuw.
Verschillende politici riepen tijdens de Algemene Beschouwingen dat de Nederlandse identiteit onder vuur ligt. Maar wat is dat eigenlijk, de Nederlandse identiteit? Volgens Maxima bestaat ze niet eens. NEMO Kennislink peilt historisch letterkundige Lotte Jensen, die onlangs haar onderzoek naar...
Het is sinds een week groot nieuws: een – letterlijk – opgedoken jurk uit de zeventiende eeuw. Het onderzoek naar het kledingstuk moet grotendeels nog beginnen, maar gespeculeerd wordt er alom. Wie droeg de jurk? Wanneer is het schip gezonken? Verschillende experts, van materiaalku...
Op 8 maart is het weer Internationale Vrouwendag. Een dag waarop we de vrouwenemancipatie vieren. Hollandse vrouwen staan al eeuwen internationaal bekend om hun zelfstandigheid en assertiviteit. Minder bekend is dat zij in de zeventiende eeuw bijna net zo vaak als mannen in aanraking kwamen me...
Bij historische films is het altijd erg makkelijk om te roepen dat het niet klopt, zo ook bij het nieuwe heldenepos Michiel de Ruyter. Vandaar dat Kennislink in gesprek gaat met scenarioschrijver Alex van Galen, die graag zijn keuzes uitlegt. Historicus en biograaf van De Ruyter Ronald Prud...
Wat doe je als je een film maakt over de bekendste zeevaarder uit de Nederlandse geschiedenis? Schipperen tussen feit en fictie. In het geval van Michiel de Ruyter geeft dat niet, op wat uitzonderingen na. Het is terug te zien dat er historisch onderzoek is gedaan maar ook dat er keuzes gemaak...
Porno iets van onze tijd? Vergeet het maar. Het was schunnigheid troef in vroegere tijden. Deze week verscheen hier een mooi voorbeeld van: het boek Vieze liedjes uit de 17e en 18e eeuw. Bijna honderd liedjes zijn geselecteerd en voorzien van zeer interessant commentaar op het sekslev...
Archeoloog Louwrens Hacquebord reisde de afgelopen twee weken met een supersnel patrouilleschip van de Koninklijke Marine naar het Noorse eiland Jan Mayen. Hier ontdekte hij nieuwe sporen van Nederlandse walvisvaarders uit de zeventiende eeuw. Zojuist weer in Den Helder aangekomen, spreekt hij...
Dat Nederlanders al in de Gouden Eeuw bekend stonden als een vrijgevig volk, is bekend. Maar waar kwam die gulheid vandaan? Uit recent onderzoek blijkt dat de druk van zowel stadsbestuur als dominee hier een belangrijke rol in speelde. Dus toch niet alleen uit de goedheid van de Nederlandse ha...
Rond 1635 verging vlak bij Texel een groot schip. Het wrak zou pas in 1984 bij toeval ontdekt worden en in de jaren daarna doken onderwaterarcheologen het op. Wat voor verborgen geschiedenis ligt er allemaal onder het water? Woensdag om 19:20 gaan we wrakduiken in Nederland met De Kennis van N...
Om te reizen zul je je fysiek moeten verplaatsen. Maar door naar een landkaart te turen, kun je virtueel ook grote afstanden afleggen. Nóg een stap verder kom je bij het zien van oude kaarten. Met de handgetekende of geschilderde stadsplattegronden van Amsterdam uit de 16e en 17e eeuw reis je ...
De Gouden Eeuw spreekt tot de verbeelding van veel geschiedenisliefhebbers. Het roemruchte tijdperk waarin een kleine republiek groot was. Politiek gezien een buitenbeentje – want zonder vorst – maar toch de machtigste en de rijkste. Maar het was niet alles goud dat er blonk…...
De Republiek der Nederlanden had nauwelijks een centrale regering. Belangrijke staatstaken als oorlog voeren op zee werden noodgedwongen uitbesteed aan kapitalistische ‘ondernemers’. Die commerciële oorlogen waren tijdens de Gouden Eeuw een belangrijke bron van macht. Maar uiteinde...