Zelfs mensen met het zeldzame hyperthymesia – een uitzonderlijk scherp en gedetailleerd autobiografisch geheugen – zijn niet bestand tegen geheugenvervalsing.

In het eerste college van de Universiteit van Nederland vertelt neuropsycholoog prof. dr. Erik Scherder van de Vrije Universiteit Amsterdam hoe we wat beter voor onze hersenen kunnen zorgen. Vanaf 8 oktober 2013 ’s avonds elke dag een volgend deel van zijn college online.

Mensen kunnen heel ingewikkelde redeneringen maken over wat anderen denken. Zij hebben daarin een enorme voorsprong op andere primaten. Volgens promovendus Max van Duijn komt dat deels doordat ons brein de verhaalstructuur van onze eigen én andermans ervaringen opslaat. Door een enkel woord ka...

Vroeg naar bed? Dat kan je maar beter wel doen. Vooral met het oog op de toekomst. Een onregelmatige of te korte nachtrust tijdens de vroege jeugd resulteert bij zevenjarige kinderen namelijk al in een cognitieve achterstand. Dit alles blijkt uit een robuust onderzoek waarin Britse onderzoeker...

In het zuidelijkste puntje van Nederland ging op 18 juni de tweede editie van de Forensische Psychologie Update van start. Tijdens dit congres wezen de forensisch psychologen van de Universiteit Maastricht op de gaten in ons strafrecht, en hoe zij deze op kunnen vullen. Kennislink was erbij.

Hoe betrouwbaar zijn de hervonden herinneringen van seksueel misbruik? Om dit goed te kunnen onderzoeken, moeten we eerst afrekenen met hardnekkige mythes die de ronde doen over traumaverwerking.

Alledaagse stress kan van alles beïnvloeden, van het geheugen tot het immuunsysteem. Bij extreme stresskippen of mensen die juist niet stressgevoelig zijn, blijkt het geheugen bijvoorbeeld minder goed te werken. De effecten van stress, in Labyrint.

De Tweede Kamer heeft onlangs ingestemd met de verhoging van de leeftijd waarop je alcohol mag kopen. Toch zou kinderarts Nico van der Lely eigenlijk willen dat jongeren helemaal niet meer drinken. “Bij kinderen die veel hebben gedronken, zie je op hersenscans dat de hersenverbindingen zijn ve...

Met de roep vanuit de overheid dat er tot op hogere leeftijd doorgewerkt moet worden, is het belangrijk om te weten of mensen inderdaad in staat zijn om langer door te werken. Niet alleen fysiek, maar ook qua cognitie. Hoe staat het met de geheugencapaciteit naarmate men ouder wordt?

Met het ouder worden, gaat ook het geheugen wat achteruit. Daar hebben we allemaal last van, maar het is meestal gelukkig geen voorbode voor dementie. Wie loopt er wel een groter risico om deze ziekte te krijgen? Gezondheidspsycholoog Tessa van den Kommer deed hier onderzoek naar en stuitte op...

Australische wetenschappers hebben ontdekt dat de zwam Physarum polycephalum de weg in een complexe omgeving kan vinden door plaatsen waar hij al eerder zijn slijm heeft afgezet te mijden. De ontdekking is bijzonder omdat nog nooit eerder is aangetoond dat een organisme zonder centraa...

Een klein moment van herkenning – een bekend gezicht of gebouw – verandert de manier waarop je nieuwe herinneringen aanmaakt. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in het tijdschrift Science.

In welke woorden leg je aan iemand anders uit hoe ze naar het zwembad, postkantoor of museum kunnen navigeren? Als je een Nederlander bent, zal je vooral herkenningspunten noemen. Amerikanen daarentegen gebruiken vaker straatnamen en meer windrichtingen, blijkt uit nieuw onderzoek.

Een goed geheugen hebben is fijn. Of toch niet? Een bepaalde variant van een gen, dat voor een extra goed geheugen voor emotionele ervaringen zorgt, geeft ook een verhoogde kans op posttraumatisch stresssyndroom.

Stress: waarom wordt de een er ziek van en de ander niet? Genetische verschillen in de werking van stresshormonen bieden mogelijk een verklaring, blijkt uit onderzoek van Vera Brinks.

In therapie een herinnering ‘terugvinden’ aan incest in je kindertijd, kan dat? Veel mensen denken van wel. Maar zulke hervonden herinneringen zijn bijna altijd vals. Dat roept de vraag op: hoe kan het dat je je iets dat nooit gebeurde zo levendig kan herinneren? En hoe kun je bijv...

In het nieuws horen we voortdurend over rooms-katholieke geestelijken die lang geleden kinderen hebben misbruikt. Vaak is het enige bewijs de herinnering van de slachtoffers. Maar oude herinneringen zijn vaak onbetrouwbaar. Psycholoog Marko Jelicic vindt dat we daarom terughoudend moeten zijn ...

Vaak kunnen we op onze herinneringen vertrouwen, maar soms slaan we de plank ernstig mis.

Een groep Chinese onderzoekers heeft een rat slimmer gemaakt door hem genetisch te veranderen. Dezelfde groep deed dat eerder op exact dezelfde manier bij muizen. Dat het bij ratten ook kan, bewijst volgens de wetenschappers dat een vergelijkbare behandeling voor mensen met geheugenproblemen m...

Maastrichtse psychologen hebben 70% van een groep kinderen van 7-8 jaar met succes een valse herinnering aan een ontvoering door ruimtewezens aangepraat. Daarvoor hadden ze alleen maar wat tijd en een krantenartikel nodig, waarin stond dat UFO-ontvoeringen steeds vaker voorkomen. Zonder krante...

Je hippocampus heeft diepe slaap nodig om goed zijn werk te kunnen doen. Slapen we wel lang genoeg maar te licht, dan is dit deel van je brein onvoldoende ‘fris’ om de volgende dag goed dingen te onthouden, schrijven Nederlandse wetenschappers in het toonaangevende vakblad Nature Neuroscience....

Ratten, waarvan de moeder tijdens de zwangerschap alcohol dronk, zijn in hun puberteit extra gevoelig voor de geur van alcohol. Na het eerste contact met alcohol in de baarmoeder slaat het reuksysteem in de hersenen de geur van alcohol op. Een tweede confrontatie met het genotsmiddel in de pub...

Een onderzoeksteam van het Koreaanse Instituut voor Gevorderde Wetenschap en Technologie (KAIST) bouwde de eerste volledig transparante geheugenchip. Deze ontstond door verschillende metaaloxides met elkaar te combineren tot een condensator. Deze ontdekking is een belangrijke stap in de realis...

Hoe zekerder een getuige overkomt, hoe meer een rechter of rechercheur geneigd is om die getuige te geloven. Vaak ten onrechte, wijst het onderzoek van de Leidse wetenschapper Odinot uit: zekerheid is slechts onder bepaalde omstandigheden een redelijk betrouwbare indicator voor accuraatheid. “...

Preparaten met Japanse notenboom extracten beschermen niet tegen de ontwikkeling van ouderdomsziekten als dementie en Alzheimer. Dit concluderen Amerikaanse onderzoekers naar aanleiding van een omvangrijke studie die dit jaar werd afgerond. Met de resultaten komt mogelijk een einde aan het wet...

Papierwespen kunnen elkaar herkennen aan het gezicht en herinneren zich dat nog minimaal een week na de eerste ontmoeting. Deze conclusie publiceren ecologen van de universiteit van Michigan binnenkort in Current Biology. De wespen gebruiken eerder opgedane kennis in sociale interacties, iets ...

Een valse herinnering – ‘toen je klein was werd je ziek na het eten van eiersalade’ – bederft iemands eetlust in dat product nog maandenlang. Dat ontdekte de Maastrichtse psycholoog Elke Geraerts. Ze ontdekte géén therapie tegen obesitas. Daarvoor is de methode niet effectief genoeg, eet- en b...

Kuikens moeten op tijd uitrusten om informatie vanuit het korte termijn geheugen om te zetten naar het lange termijn geheugen. Tot deze conclusie kwamen biologen aan de universiteit van Cambridge na een analyse van de werking van de vogelhersenen bij leerprocessen. Deze week publiceert Current...

Het geheugen dat een rups gedurende zijn korte leven opbouwt, gaat niet verloren tijdens de metamorfose tot vlinder. Dit ontdekte onderzoekers van de Georgetown universiteit. Het team, onder leiding van Doug Blackiston, is hiermee het eerste dat dit lange termijn geheugen bij vlinders en motte...