De film ‘Human Nature’ vertelt het verhaal van CRISPR-Cas: de ontdekking van deze genetische techniek, de mogelijkheden en de ethische bezwaren. De film is hierdoor heel compleet, maar af en toe wat langdradig.
Kunnen we leven zonder geweld? In ‘The Raft’ blikt Santiago Genovés met de deelnemers terug op een van de meest bizarre experimenten ooit.
Hoe veilig is het om je DNA in een databank te laten opslaan? En kleven er ook ethische bezwaren aan deze praktijken? Filosoof Rob Zwijnenberg onderzoekt dit.
Ze liggen in labs over de hele wereld: miniversies van organen, die groeien uit cellen afgestaan door donoren. Wie bezit deze orgaantjes en mag er eigenlijk geld aan verdiend worden?
Niet elke vrouw die een kinderwens heeft, kan via de natuurlijke weg zwanger worden of via IVF. Is een ingrijpende behandeling als eiceldonatie dan een oplossing?
Een hielprik lijkt een ingreep van ‘weinig moeite, veel plezier’. Via een simpel prikje kom je veel te weten en kun je potentieel leed voorkomen. Toch stellen medisch ethici Guido de Wert en Wybo Dondorp enkele prangende vragen bij zowel de staande praktijk als de mogelijke toekomstige uitbrei...
Tegenwoordig zijn steeds meer ziektes te voorkomen door baby’s te testen vóór de geboorte. Tijdens NEMO Kennislink Live sprak moderator Desiree Hoving met drie experts over hoe de ethiek verandert met de nieuwste ontwikkelingen.
Vormt technologie een gevaar of verbetert het de mens? In de ‘Grens van de mens’ schrijft Peter-Paul Verbeek dat een grens tussen mens en techniek onmogelijk is. Ethiek moet zich daarom bezighouden met het richting geven aan technologie in de samenleving.
IVF en andere vruchtbaarheidsbehandelingen zijn gebonden aan een bepaalde leeftijd. Maar hoe bepalen we dergelijke grenzen? Hoewel de natuurlijke barrières weg lijken te zijn, spelen deze in de ethische discussies en wettelijke beslissingen nog steeds een grote rol.
Een belangrijk ethisch kritiekpunt op technieken binnen de voortplantingsgeneeskunde, onder meer afkomstig van de kleine christelijke partijen, is dat deze botsen met de menselijke waardigheid. Menselijke waardigheid betekent in het algemeen dat mensen van waarde zijn puur op basis van hun men...
Met CRISPR/cas9 en andere vormen van genetische modificatie kunnen relatief gemakkelijk en heel precies veranderingen worden aangebracht in het genoom van levende cellen. Genoomwijziging in de menselijke kiembaan, waarbij de aangebrachte verandering kan worden doorgegeven aan het nageslacht, i...
Bevruchting, zwangerschap en de gezondheid van de baby zijn niet langer per definitie biologisch, maar steeds vaker biotechnologisch bepaald. Onvruchtbaarheid hoeft geen kinderloos bestaan te betekenen en een ernstige aandoening bij het kind kan in het allervroegste stadium worden opgespoord.
De ontwikkelingen in de voortplantingsgeneeskunde van de afgelopen decennia stellen politiek en recht voor continue uitdagingen. Waar het recht zich op het gebied van voortplanting lange tijd bijna ‘alleen maar’ bezig hoefde te houden met vraagstukken rond abortus, zijn daar nu veel meer prakt...
Van ‘vrijwillige’ toestemming was bij de meeste experimenten vóór 1900 geen sprake, en zeker niet in de betekenis die nu aan die term wordt gegeven. Bij de behandeling van patiënten met ongeneeslijke kwalen voelden artsen zich vrij om ingrepen te doen die eerder tot de categorie ‘experimenten ...
De wet- en regelgeving voor mensgebonden onderzoek heeft heel wat voeten in aarde gehad. Ruim vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog is er in 1998 in Nederland een aparte wet voor medisch-wetenschappelijk onderzoek tot stand gekomen, met als belangrijkste doel de proefpersoon te beschermen.
Onderzoek naar een nieuw geneesmiddel bij mensen moet volgens de wet worden goedgekeurd door een medisch-ethische toetsingscommissie (METC). Maar hoe zit dat met maatschappelijk en gedragsonderzoek? Wanneer is iets medisch of niet-medisch? En als het niet-medisch is, hoeft het dan niet getoets...
Na de Tweede Wereldoorlog werd langzaam duidelijk welke gruwelijkheden zich in de concentratiekampen hadden afgespeeld onder het mom van medische wetenschap. Dit had echter niet direct een remmend effect op proeven met mensen. Pas in de jaren zeventig en tachtig kwam er in veel landen betere c...
Soms moet je als onderzoeker op een feestje uitleggen dat je proeven met mensen doet. De reacties zijn dan wisselend. Meestal overheerst de nieuwsgierigheid. Wat houden die proeven in? Is er een wetenschappelijke doorbraak te verwachten? Maar er is ook wantrouwen. Zijn die proeven veilig? Wete...
Om zieke mensen te genezen of te behandelen is kennis nodig. Kennis van de anatomie, van de werking van het menselijk lichaam en hoe ziekten ontstaan. Daarvoor zijn proefpersonen nodig, zowel gezonde vrijwilligers als patiënten. In het thema ‘Proeven met mensen’ wordt dat onderzoek van alle ka...
Onze huidige medische kennis hebben we onder meer te danken aan experimenten op mensen waar we niet graag aan herinnerd worden. Het ethisch besef van de risicovolle handelingen leek ver te zoeken. Totdat bizarre wantoestanden tijdens de Tweede Wereldoorlog iedereen weer met de neus op de feite...
De medische biotechnologie is steeds meer in opmars. We kunnen inmiddels al genetisch materiaal in embryo’s manipuleren om ziektes te voorkomen. Maar moeten we dat ook willen? Wat zijn eigenlijk de ethische aspecten van gen-editing op embryo’s?
Redacteur Mariska van Sprundel is voor NEMO Kennislink aanwezig bij de AAAS-conferentie in Boston. Ze houdt een blog bij over haar belevenissen. Vandaag was er één onderwerp dat het programma van de conferentie domineerde: genome editing, oftewel het bewerken van het menselijk genoom....
Ben jij wel eens naar de slagvelden bij Waterloo geweest? Of zou je graag de plek bezoeken waar eerst de Twin Towers stonden? Dan ben jij een zogeheten dark tourist. Deze vorm van toerisme is heel populair. Maar waarom bezoeken mensen plekken vol gruwelijkheden?
Fascinerend! Ongekende mogelijkheden! Waar gaat dit heen? Dat zal bij veel mensen boven komen borrelen als ze dit cahier lezen. Maar ook: betekent dit dat de maakbare mens in het verschiet ligt en willen we dat eigenlijk wel? Ik moest terugdenken aan de titel van een cahier uit 2011 ‘Mens 2.0’...
Van het eerste idee in het lab tot medische toepassingen in de praktijk: ethiek is overal.
De verwachtingen van onderzoek naar menselijke stamcellen zijn hoog gespannen. Maar is het gebruik van stamcellen ook altijd en voor iedereen ethisch verantwoord?
De vraag “wat is een mensenleven waard” is net zo bijzonder als vragen aan een indiaan welke prijs zijn land heeft. Moeder Aarde is geen bezit, laat staan dat land opgesplitst en verkocht kan worden.
Een patiënte met een zeldzame erfelijke ziekte vecht voor haar leven en zij kan die strijd misschien voor langere tijd winnen als zij een zeer dure behandeling krijgt. De behandeling wordt echter niet vergoed door de basisverzekering. De bijdragen in dit cahier bieden verschillende voorbeelden...
Discussies over grenzen zijn vaak abstract. Toch kunnen concrete beslissingen niet uitblijven. Hoe moeilijk dat ook is. Zoals de vraag: “Wat hoort er wel in het pakket en wat niet?” Een vraaggesprek over criteria en normatieve achtergronden met Inez de Beaufort, hoogleraar gezondhe...
Net als iedere andere technologie heeft ook de synthetische biologie zijn eigen risico’s en ethische vragen. Zo lijkt de mens nu in staat om de natuur en zelfs ‘het leven’ op de eigen tekentafel te leggen.