Het afgelopen jaar besteedden we op NEMO Kennislink aandacht aan ‘het dier als donor’. We organiseerden in samenwerking met het Rathenau Instituut dialogen. Hieruit kwam naar voren dat de meeste dialoogdeelnemers niet tegen verder onderzoek naar de inzet van dieren zijn om het donororganenteko...
De afgelopen weken hebben we onze lezers verschillende dilemma’s voorgelegd over corona en de vaccins. NEMO Kennislink sprak met Steven Kraaijeveld over de motieven achter de antwoorden.
Stel dat we het DNA van ons nageslacht willen aanpassen? Jurist Britta van Beers denkt dat we vooral aanlopen tegen bestaande wetten en verdragen.
De komende weken onderzoekt NEMO Kennislink de morele opvattingen van Nederland over corona en het vaccin. Iedere week een nieuw dilemma, waarvan we een aantal ook zullen voorleggen aan een ethicus.
De vaccins komen eraan. Dat levert lastige keuzes op, zoals: welke groepen vaccineer je eerst, en kun je zorgpersoneel verplichten tot vaccinatie? We leggen een aantal dilemma’s voor aan twee experts.
Ziekenhuizen gebruiken steeds vaker slimme technologieën. Wat moeten ze met al die informatie? Medisch-ethicus Boy Vijlbrief ontwikkelt een nieuw ethisch kader voor het Erasmus MC.
Grote farmaceuten gebruiken mensen uit lagelonenlanden voor het testen van nieuwe medicijnen. Ook voor onze eigen Europese medicatie. Ethische regels worden daarbij niet altijd gevolgd.
Jouw keuze om thuis te blijven kan een verschil maken van leven en dood. Ethicus Andreas Schmidt laat zien hoe het consequentialisme ons sturing kan geven in de huidige coronacrisis.
Tijdens het EK voetbal wordt in het gebied rond de Johan Cruijff ArenA nieuwe technologie uitgetest om veiligheid te bevorderen. Hoe hebben burgers hierin een stem, en welke rol speelt de journalistiek? NEMO Kennislink is er bij betrokken met een nieuwe journalistieke methode: solutions journa...
Het komt bijna niet voor: een ethicus die een kantoortje heeft middenin een laboratorium. Jeantine Lunshof werkt aan de universiteit van Harvard. Daar praat ze met de onderzoekers over morele kwesties.
In zijn nieuwste boek laat Barry Fitzgerald zien hoe je met behulp van wetenschappelijk onderzoek het pak van superheld Iron Man maakt. Volgens de natuurkundige is de uitvinder van dit pak, Tony Stark, een visionair. Een interview over superkrachten en wetenschap.
De film ‘Human Nature’ vertelt het verhaal van CRISPR-Cas: de ontdekking van deze genetische techniek, de mogelijkheden en de ethische bezwaren. De film is hierdoor heel compleet, maar af en toe wat langdradig.
Kunnen we leven zonder geweld? In ‘The Raft’ blikt Santiago Genovés met de deelnemers terug op een van de meest bizarre experimenten ooit.
Hoe veilig is het om je DNA in een databank te laten opslaan? En kleven er ook ethische bezwaren aan deze praktijken? Filosoof Rob Zwijnenberg onderzoekt dit.
Ze liggen in labs over de hele wereld: miniversies van organen, die groeien uit cellen afgestaan door donoren. Wie bezit deze orgaantjes en mag er eigenlijk geld aan verdiend worden?
Niet elke vrouw die een kinderwens heeft, kan via de natuurlijke weg zwanger worden of via IVF. Is een ingrijpende behandeling als eiceldonatie dan een oplossing?
Een hielprik lijkt een ingreep van ‘weinig moeite, veel plezier’. Via een simpel prikje kom je veel te weten en kun je potentieel leed voorkomen. Toch stellen medisch ethici Guido de Wert en Wybo Dondorp enkele prangende vragen bij zowel de staande praktijk als de mogelijke toekomstige uitbrei...
Tegenwoordig zijn steeds meer ziektes te voorkomen door baby’s te testen vóór de geboorte. Tijdens NEMO Kennislink Live sprak moderator Desiree Hoving met drie experts over hoe de ethiek verandert met de nieuwste ontwikkelingen.
Vormt technologie een gevaar of verbetert het de mens? In de ‘Grens van de mens’ schrijft Peter-Paul Verbeek dat een grens tussen mens en techniek onmogelijk is. Ethiek moet zich daarom bezighouden met het richting geven aan technologie in de samenleving.
IVF en andere vruchtbaarheidsbehandelingen zijn gebonden aan een bepaalde leeftijd. Maar hoe bepalen we dergelijke grenzen? Hoewel de natuurlijke barrières weg lijken te zijn, spelen deze in de ethische discussies en wettelijke beslissingen nog steeds een grote rol.
Een belangrijk ethisch kritiekpunt op technieken binnen de voortplantingsgeneeskunde, onder meer afkomstig van de kleine christelijke partijen, is dat deze botsen met de menselijke waardigheid. Menselijke waardigheid betekent in het algemeen dat mensen van waarde zijn puur op basis van hun men...
Met CRISPR/cas9 en andere vormen van genetische modificatie kunnen relatief gemakkelijk en heel precies veranderingen worden aangebracht in het genoom van levende cellen. Genoomwijziging in de menselijke kiembaan, waarbij de aangebrachte verandering kan worden doorgegeven aan het nageslacht, i...
Bevruchting, zwangerschap en de gezondheid van de baby zijn niet langer per definitie biologisch, maar steeds vaker biotechnologisch bepaald. Onvruchtbaarheid hoeft geen kinderloos bestaan te betekenen en een ernstige aandoening bij het kind kan in het allervroegste stadium worden opgespoord.
De ontwikkelingen in de voortplantingsgeneeskunde van de afgelopen decennia stellen politiek en recht voor continue uitdagingen. Waar het recht zich op het gebied van voortplanting lange tijd bijna ‘alleen maar’ bezig hoefde te houden met vraagstukken rond abortus, zijn daar nu veel meer prakt...
Van ‘vrijwillige’ toestemming was bij de meeste experimenten vóór 1900 geen sprake, en zeker niet in de betekenis die nu aan die term wordt gegeven. Bij de behandeling van patiënten met ongeneeslijke kwalen voelden artsen zich vrij om ingrepen te doen die eerder tot de categorie ‘experimenten ...
De wet- en regelgeving voor mensgebonden onderzoek heeft heel wat voeten in aarde gehad. Ruim vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog is er in 1998 in Nederland een aparte wet voor medisch-wetenschappelijk onderzoek tot stand gekomen, met als belangrijkste doel de proefpersoon te beschermen.
Onderzoek naar een nieuw geneesmiddel bij mensen moet volgens de wet worden goedgekeurd door een medisch-ethische toetsingscommissie (METC). Maar hoe zit dat met maatschappelijk en gedragsonderzoek? Wanneer is iets medisch of niet-medisch? En als het niet-medisch is, hoeft het dan niet getoets...
Na de Tweede Wereldoorlog werd langzaam duidelijk welke gruwelijkheden zich in de concentratiekampen hadden afgespeeld onder het mom van medische wetenschap. Dit had echter niet direct een remmend effect op proeven met mensen. Pas in de jaren zeventig en tachtig kwam er in veel landen betere c...
Soms moet je als onderzoeker op een feestje uitleggen dat je proeven met mensen doet. De reacties zijn dan wisselend. Meestal overheerst de nieuwsgierigheid. Wat houden die proeven in? Is er een wetenschappelijke doorbraak te verwachten? Maar er is ook wantrouwen. Zijn die proeven veilig? Wete...
Om zieke mensen te genezen of te behandelen is kennis nodig. Kennis van de anatomie, van de werking van het menselijk lichaam en hoe ziekten ontstaan. Daarvoor zijn proefpersonen nodig, zowel gezonde vrijwilligers als patiënten. In het thema ‘Proeven met mensen’ wordt dat onderzoek van alle ka...