The Human Zoo(m)
Mensen maken videodiensten, maar de videodiensten maken ons ook. Hoe vormt Zoom ons mens-zijn? In deze reeks bespreken we elke 2 weken een design-issue in Zoom of Teams. Met dank aan Danielle Arets, lector Journalistiek en Verantwoorde Innovatie van Fontys & tekenaar Peter Fitzverploegh.
Sinds de webcam bestaat, bestaan er mogelijkheden om je digitale zelf op te poetsen. Elke beautyvlogger weet: beetje vaseline op de camera, dan lijkt je huid egaler. Soortgelijke tips bereikten afgelopen jaar het grote publiek: zorg voor de juiste belichting, plaats de webcam niet te laag, kijk omhoog in de camera zodat je ogen groter lijken.
In de coronacrisis boden videodiensten een uitkomst, we konden ons werk voortzetten vanuit huis, maar ze creëerden ook nieuwe problemen. Als je de hele dag naar jezelf moet kijken, wordt een kleine pukkel plotseling een groot probleem. Daar worden we niet alleen heel moe van, het doet iets met ons zelfbeeld. Plastisch chirurgen spreken zelfs van het zoom-effect en zoom-dysmorfie, hoewel bewijs ontbreekt dat het aantal cosmetische ingrepen daadwerkelijk is toegenomen tijdens de pandemie.
Hoe ga je om met deze confrontatie met jezelf? Natuurlijk kun je de camera uitzetten, of ouderwets de telefoon pakken. Maar soms is het belangrijk om elkaar te zien in een gesprek, zegt design-expert Danielle Arets. Daarom ging aan het begin van de coronacrisis al snel een low-tech tip rond: mensen plakten hun ‘zelfbeeld’ af met een post-it op het computerscherm om niet naar hun eigen gezicht te hoeven kijken.
Opties in Zoom
Touch up my appearance. Om je uiterlijk op te poetsen in Zoom, klik je op het tandwiel om naar Instellingen te gaan. Op het tabblad ‘Video’ klik je het vakje ‘Touch up my appearance’ aan.
Adjust for low light. Als je in een ruimte zit met weinig (dag)licht, dan kun je deze optie inschakelen om je beeldkwaliteit te verhogen. Deze optie vind je via het tandwiel > Instellingen > tabblad ‘Video’ > vakje ‘adjust for low light’.
Hide self view. In Zoom kun je jezelf verbergen zonder de camera uit te zetten. Klik met je rechtermuisknop op je video om het menu weer te geven, en kies ‘Hide self view’.
Kan een ander design ons helpen? Jazeker, zegt Arets. Hier zijn verschillende design-oplossingen voor te bedenken. Zoom en Teams introduceerden als oplossing de optie ‘hide self view’. De ander kan jou nog wel zien, maar jij ziet jezelf niet meer. Daarmee kom je het dichtst bij de ervaring van een gewoon gesprek, zegt Arets. Dat betekent natuurlijk wel dat je ’s ochtends even in de spiegel moet kijken.
Heb je geen zin om jezelf in te spannen om er goed uit te zien voor je zoveelste thuiswerkdag, dan bestaat daar inmiddels ook een oplossing voor in Zoom. De functie ‘touch up my appearance’ maakt je huid egaal en poetst alle oneffenheden weg. En als er te weinig licht in je kamer is, dan klik je op ‘adjust for low light’ om toch goed voor de dag te komen.
Wat kunnen we nog meer verwachten in de toekomst? De slimme functies verwisselen nog net niet je pyjama of joggingbroek voor een werkoutfit, dus je zult nog wel zelf iets anders aan moeten trekken. Maar niet voor lang, volgens Arets. Ze verwacht meer Snapchat-achtige filters in Zoom. Nu biedt Zoom vooral grappige filters, zoals konijnenoren die je op je hoofd kunt zetten, maar er bestaan ook filters waardoor je er jonger uitziet.
Arets denkt dat het in de toekomst mogelijk wordt om van kleding te wisselen tussen meetings door, zonder je daadwerkelijk om te kleden. En heb je even geen zin in dat verplichte werkcollege of die saaie vergadering? Dan veins je je aanwezigheid met behulp van deepfake technologie, software waarmee je nepvideo’s kunt maken die bijna niet van echt te onderscheiden zijn.
Nieuwe wet in Noorwegen
Sinds juli 2021 is het in Noorwegen illegaal om bewerkte foto’s online te zetten, zonder daarbij te vermelden dat ze (softwarematig) zijn bewerkt. Daarmee wil de Noorse regering body dysmorfia (lichaamsdysforie) tegengaan. Aanleiding is een cultureel gesprek in Noorwegen rond het concept van ‘kroppspress’, wat zich letterlijk vertaalt naar ‘lichaamsdruk’, en het effect ervan op de geestelijke gezondheid van jongeren in het land. Het ministerie erkent echter dat de wet moeilijk te handhaven kan zijn, omdat het niet altijd gemakkelijk is om te zien wanneer een afbeelding is bewerkt.

Wat zijn de nadelen? Hoe meer functies, hoe makkelijker het wordt om je anders voor te doen. Meer mogelijkheden geven niet altijd meer vrijheid. Het kan ongemerkt de norm worden om een filter over je ‘digitale zelf’ te gooien. Arets: “Stel je voor dat je vervolgens iemand in het echt ontmoet. Die persoon blijkt dan plots een stuk ouder en rimpeliger.” De vervreemdende effecten zijn niet te overzien. Of… zullen we het juist vreemd gaan vinden als iemand digitaal precies hetzelfde voor de dag komt als in het echt?