Het blijkt al jaren een lastige klus voor materiaalwetenschappers: het fabriceren van driedimensionale structuren op de nanometerschaal. Onderzoekers maken nu nanovormpjes door ze te krimpen vanaf een groter formaat.

Cholesterol is een goede bouwsteen. Het vormt van nature nanodeeltjes om ladingen te vervoeren. Chemicus Willem Mulder wil die deeltjes gebruiken om het afweersysteem te stimuleren of juist te remmen.

Dit paasweekend wordt zonnig. Scheikunderedacteur Renée Moezelaar roept op de wetenschappelijke resultaten over zonnebrand serieus te nemen en zonder angst onze huid in te smeren voor we de zon ingaan.

Microrobots van de toekomst, die materialen repareren of medicijnen in het lichaam afleveren, hebben hun knieën gekregen. Deze microgewrichten werden gemaakt door Leidse wetenschappers.

Geneesmiddelen moeten snel de juiste plek bereiken in het lichaam. Dat betekent gas geven, maar ook op tijd stoppen. Chemici van de Radboud Universiteit Nijmegen ontwikkelen een rem voor nanocapsules waar je geneesmiddelen in kunt verpakken. In Nature Chemistry beschrijven ze hoe een harige va...

Soms kun je veel leren van datgene dat je wilt bestrijden. Virussen zijn een goed voorbeeld. Amerikaanse onderzoekers publiceren in Nature hoe ze de verspreidingstactiek van virussen kopiëren om daarmee op een nieuwe manier nuttige stoffen in het lichaam te verspreiden.

Op nanoschaal hebben kleine veranderingen grote gevolgen. Als individuele nanodeeltjes samenklonteren tot iets grotere structuren krijgen ze soms compleet andere eigenschappen. Chemicus Rafal Klajn gebruikt dat principe om nanodeeltjes gecontroleerd aan elkaar te laten plakken en zo materialen...

Als je nanocapsules wilt gebruiken om gericht medicijnen af te geven in het lichaam, gaat het niet alleen om de inhoud. Ook de vorm is belangrijk voor de effectiviteit. Nijmeegse onderzoekers publiceerden in Nature Communications hoe de doorlaatbaarheid van het membraan van de nanocapsules de ...

Al jaren zijn wetenschappers op zoek naar nieuwe nano- en microdeeltjes die bijvoorbeeld dienst kunnen doen in voedsel of verf. Maar die deeltjes zijn vaak rond, wat een beperking vormt. Wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben nu een manier gevonden om piepkleine piepschuimen deeltjes...

Chemotherapie doet van alles in het lichaam van een kankerpatiënt. En eigenlijk ongemerkt, want geen arts kan controleren waar het medicijn precies heengaat en wat het daar allemaal uitspookt. Amerikaanse biomedici willen daar verandering in brengen. Zij ontwikkelden een fluorescerend nanodeel...

Medicijnen verpakt in vette nanobolletjes komen al op de juiste plek in het lichaam terecht. Wetenschappers gaan nu nog een stap verder en controleren ook de snelheid waarmee de bolletjes hun inhoud vrijlaten. Dat lukt door de medicijnkoeriers gevoelig te maken voor de zuurgraad.

Sommige bacteriën, zoals MRSA, zijn ongevoelig voor verschillende antibiotica en daardoor moeilijk te behandelen. Nano-ingenieurs ontwikkelden een hydrogel met nanosponzen die gifstoffen van de bacterie uit de bloedbaan verwijdert. Bij muizen neemt de omvang van geïnfecteerde wonden af na beha...

Medicatie bij de ziekte van Alzheimer is vooral gericht op symptoombestrijding. Kan dat niet anders, vroegen wetenschappers van de Universiteit Twente zich af. De komende vier jaar gaan zij proberen een cocktail van medicijnen met behulp van nanodeeltjes gericht in de hersenen te brengen.

Wie niet sterk is moet slim zijn. Om bacteriën klein te krijgen zonder antibiotica moet je ze in een hinderlaag lokken. Een Zwitsers onderzoekersteam ontwierp het perfecte lokaas.

Een nieuwe methode van de Universiteit Twente vindt stralingsvrij de poortwachterklier, waaraan te zien is of een kankerpatiënt uitzaaiingen heeft. Dat gebeurt via piepkleine magnetische nanodeeltjes en een sensor, waarmee chirurgen de poortwachterklier opsporen als een soort schatzoeker.

Zilveren nanodeeltjes, die onderling in een structuur van meerdere lagen geordend liggen, gaan plotseling uit zichzelf draaien als er druk op uitgeoefend wordt. De zo ontstane moleculaire machines scharnieren en draaien in harmonie. Amerikaanse wetenschappers brachten dit ongewone gedrag van h...

Sommige nanodeeltjes klitten in een reageerbuis uit zichzelf samen tot een grotere structuur. Dat is bekend. Een Amerikaans onderzoeksteam ontdekte dat deeltjes die aan elkaar binden stroming veroorzaken waarop andere deeltjes meedrijven. Een onverwachte maar interessante vondst. De structuur ...

Voedingsmiddelen verrijken met ijzer is lastig. Het lichaam wil ijzer in de vorm van ionen, maar die reageren met moleculen in het voedsel. De Utrechtse chemicus Mikal van Leeuwen vond daarvoor een oplossing. Hij maakte nanodeeltjes van ijzerzout en bedekte die met maiseiwit.

Colloïdale deeltjes zijn overal. Je vindt ze in mist, rook, modder en melk, en de industrie past ze veelvuldig toe. Ze kunnen zich als atomen en moleculen gedragen, maar zijn groot genoeg om makkelijk waar te nemen. Daarom wordt er veel wetenschappelijk onderzoek aan gedaan.

Met een combinatie van ultrageluid, temperatuurgevoelige nanodeeltjes en MRI is het mogelijk om een kankermedicijn lokaal in een tumor af te leveren en de tumorgroei sterker af te remmen dan reguliere chemotherapie.

Met nanokristallen zijn Amerikaanse wetenschappers erin geslaagd een efficiënt en stabiel platform te ontwikkelen dat licht gebruikt voor de productie van waterstof. Dat kan een belangrijke stap zijn richting het duurzame gebruik van waterstof als brandstof.

Kleren die de lucht om ons heen reinigen terwijl we ze dragen. Zulke kleding is helemaal niet zo futuristisch als je zou denken. Binnen twee jaar lopen we er misschien wel in rond, denken Engelse wetenschappers en hun mode ontwerpende collega’s.

Wetenschappers hebben voor het eerst aangetoond dat nanodeeltjes een stof specifiek kunnen afleveren bij cellen die oud en beschadigd zijn. Dat zou mogelijkheden bieden voor het aanpakken van ouderdomsziekten.

Terwijl nanodeeltjes in steeds meer consumentenproducten worden gebruikt, inventariseren wetenschappers de risico’s van de deeltjes. Regelmatig verschijnen er berichten over de slechte invloed van nanodeeltjes. Maar de situatie in het laboratorium is vooralsnog niet direct vertaalbaar na...

De bloed-hersenbarrière is een sta-in-de-weg voor nanodeeltjes die medicijnen in de hersenen moeten bezorgen bij aandoeningen als Parkinson of hersentumoren. Moleculair bioloog Katica Stojanov vond tijdens haar promotie-onderzoek aan de RUG een manier om nanodeeltjes deze barrière te laten omz...

De kleine nanodeeltjes die in steeds meer consumentenproducten voorkomen kunnen nadelige gevolgen hebben voor de landbouw. Amerikaanse onderzoekers zagen de voedsel- en bodemkwaliteit van sojaplanten aangetast worden door de aanwezigheid van nanodeeltjes in de bodem.

Amerikaanse en Chinese wetenschappers hebben een nieuwe manier gevonden om gouden nanodeeltjes naar wens te vormen. Ze riepen de hulp in van kleine stukjes DNA.

Onderzoekers van de TU Delft hebben aangetoond dat nanodeeltjes het rendement van een dunne en flexibele zonnecel kunnen vergroten. De deeltjes zorgen ervoor dat binnenvallende fotonen nogmaals door de zonnecel gaan om elektriciteit op te wekken.

Het gebruik van nanodeeltjes als een alternatieve vorm van chemotherapie is veelbelovend. Grootste struikelblok is vooralsnog om de nanodeeltjes niet alleen in het lab, maar ook in patiënten de juiste uitwerking te laten hebben. Amerikaanse onderzoekers lijken daar nu een eerste succesje in te...

Bepaalde voedingsmiddelen bevatten antiklonterdeeltjes van hele kleine afmetingen, zogenaamde nanosilica. Dat is al geruime tijd bekend. Niet bekend is of deze deeltjes schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Een recent Wagenings onderzoek benadrukt de noodzaak van meer duidelijkheid.