Mihai Netea van het Radboudumc in Nijmegen is dit jaar één van de winnaars van de Spinozapremie. Hij ontdekte hoe het afweersysteem de gevaarlijke schimmel Candida albicans herkent. Die kennis moet in de toekomst leiden tot betere behandelingen tegen infecties. NEMO Kennislink sprak N...
Dat het immuunsysteem uit allerlei verschillende celtypen bestaat is geen nieuws. Maar de variatie is nog veel groter dan gedacht, concluderen Leidse onderzoekers in het tijdschrift Immunity. Ze hopen nu meer grip te krijgen op de grote verschillen tussen patiënten met dezelfde ziekte...
Het listige gedrag van tumoren is angstaanjagend. Tumoren weten namelijk cellen van het immuunsysteem zodanig te manipuleren dat ze de tumor gaan helpen. Chemicus Martijn Verdoes werkt aan manieren om de verdedigingswal van de tumor te doorbreken en de bad guys weer aan de goede kant ...
Antistoffen, gemaakt door de cellen van je immuunsysteem, zorgen ervoor dat je ziekteverwekkers te lijf kunt gaan. Maar wat als je immuunsysteem zwak is, of de infectie te hevig is om snel te elimineren? Dan kunnen antistoffen van anderen, gewonnen uit bloedplasma, uitkomst bieden. Bijvoorbeel...
Wetenschappers van de Katholieke Universiteit Leuven maakten een vaccin op basis van afweercellen en dood tumorweefsel. Dat vaccin weet muizen met een hersentumor langdurig in leven te houden. In combinatie met chemotherapie werkt het vaccin zelfs genezend. De wetenschappers hopen hun resultat...
Of je ziek wordt van een virus, hangt voor een groot deel af van je immuunsysteem: hoe beter het werkt, hoe minder ziek je wordt. Maar wat is goed? En uit welke onderdelen bestaat het immuunsysteem eigenlijk? Daar weten we op genetisch niveau nog lang niet alles van. De moeilijkheid: bij je im...
Hiv breekt afweercellen af en de cellen die overblijven krijgen het virus niet onder controle. Daarom blijft hiv na besmetting altijd in het lichaam van een patiënt aanwezig. Viroloog Rob Gruters probeert het afweersysteem zo te stimuleren dat het hiv weer aan kan vallen.
Sommige virussen activeren het afweersysteem dusdanig dat het zichzelf uitput. Het resultaat is een chronische infectie, waarbij patiënten levenslang virusremmers moeten slikken. Het kan wellicht ook anders: geef het afweersysteem een zetje in de goede richting zodat het daarna op eigen kracht...
Er zijn duizenden ziekteverwekkers die ons kunnen aanvallen en we hebben maar één afweersysteem. Dat afweersysteem heeft een beperkt aantal genen beschikbaar om in te zetten. En dus is er een ingebakken flexibiliteit om de juiste respons tegen iedere ziekteverwekker te krijgen.
Ouders in Duitsland moeten vanaf maart 2020 hun kinderen verplicht inenten tegen mazelen. Elles Lalieu sprak in 2016 over het gevaar van de ziekte met viroloog Rik de Swart.
Een virus de wereld uit helpen is zo simpel nog niet. Waar virussen vroeger geïsoleerd waren binnen kleine gastheerpopulaties, maakt onze levensstijl het ze nu veel gemakkelijker om de hele wereldbevolking te bereiken. Vaccins helpen niet altijd. Onderzoeksconsortium Virgo zoekt naar een beter...
De ingebakken flexibiliteit van ons afweersysteem maakt onderzoek naar de afweerreactie tegen ziekteverwekkers soms lastig, maar niet onmogelijk. Binnen onderzoeksconsortium Virgo is gezocht naar genen die een belangrijke rol spelen in de afweerreactie tegen de tropische infectieziekte dengue,...
Sommige bacteriën weten het immuunsysteem heel goed te omzeilen. Andere worden grondig vernietigd. Om te begrijpen waar de verschillen zitten moeten we meer weten over hoe immuuncellen te werk gaan bij hun opruimtaken. In een publicatie in het tijdschrift Chemical Science beschrijven ...
Tumoren roepen vaak uit zichzelf ontstekingsreacties op om verder te kunnen groeien. Maar hoe profiteren tumorcellen daarvan zonder dat de aangesnelde afweercellen hen vernietigen? En kan dit proces zo gemanipuleerd worden dat de ontsteking de tumor niet langer helpt, maar uitschakelt? Profess...
Vaccinatie tegen mazelen is een enorm succes. Sterker nog, het voorkomt meer doden dan het aantal kinderen dat voorheen stierf aan mazelen. Wetenschappers van het Erasmus MC Rotterdam hebben hier samen met Amerikaanse collega’s een verklaring voor gevonden. Na het doormaken van mazelen blijven...
Sander van Kasteren (Universiteit Leiden) wilde via een simpele chemische aanpassing de werking van het immuunsysteem beter onderzoeken. Wat hij deed was het systeem platleggen. Niet de bedoeling, maar geen nood. De mislukking bracht hem op het spoor van een moleculaire schakelaar. En het leve...
Persoonlijke vaccins voor de behandeling van kanker komen steeds dichterbij. Deze week rapporteert een Amerikaans onderzoeksteam in Science over een klinische trial bij drie patiënten met vergevorderde huidkanker. Het aantal en de diversiteit van afweercellen nam toe. Brengt dit immuuntherapie...
Een tumor kent vele trucjes om het immuunsysteem om de tuin te leiden. Zsolt Sebestyen onderzoekt met collega’s binnen het Universitair Medisch Centrum Utrecht een compleet nieuwe manier om kanker aan te pakken: ze richten zich niet op de tumor zelf, maar versterken het immuunsysteem.
Nederlandse onderzoekers brachten in kaart hoe antilichamen een van de ‘opruimdiensten’ van ons lichaam activeren. Deze week beschrijven ze in Science hoe een ‘docking station’ van zes antilichamen daarbij een sleutelrol speelt. De moleculaire details zetten hen op het spoor van ni...
Het succes van vaccinaties berust op de vorming en het behoud van geheugencellen. Helaas zijn er niet altijd voldoende van deze cellen. Dat is afhankelijk van de stofwisseling. Immunologe Rianne van der Windt is op zoek naar een stofje dat de vorming van geheugencellen stimuleert. Met als doel...
Signaalstoffen van het afweersysteem kunnen in de hersenen het beloningssysteem onderdrukken. Op die manier leidt een overactief afweersysteem soms tot depressie. Dat stelt farmaceutisch wetenschapper Floor van Heesch in haar proefschrift.
Transplantaties redden levens, maar gaan gepaard met problemen als levenslang medicijngebruik en een tekort aan organen. Wetenschappers werken hard aan manieren om deze problemen op te lossen, zoals een tweede immuunsysteem en organen uit het lab. Zondag gaat Labyrint op Ned 2 over transplanta...
De Nobelprijs voor de Geneeskunde gaat dit jaar naar drie onderzoekers die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het ontrafelen van de werking van ons afweersysteem. Hun werk heeft volgens het Nobel-comité nieuwe wegen geopend voor preventie en therapieën tegen infecties, kanker en onts...
We vinden het vanzelfsprekend dat de cellen in ons lichaam samen één geheel vormen. En indringers zijn niet welkom. Behalve wanneer we nieuwe organen van donoren nodig hebben. Dan zouden we het liefst ons afweersysteem overtuigen om nieuwe organen welkom te heten. En dat kan, blijkt nu.
Het virus dat de ziekte aids veroorzaakt, beter bekend als HIV, blijkt zich te kunnen aanpassen aan nieuwe vaccinaties. Dat schrijven Amerikaanse wetenschappers in het blad Nature Medicine. Met deze kennis gaan onderzoekers werken aan een beter ontwerp voor een aids-vaccin.
Darmontstekingen remmen is zo makkelijk nog niet. Wetenschappers komen met een nieuw idee: eet piepkleine nanodeeltjes.
Het afweersysteem van muggen ‘leert’ na een milde infectie met de malariaparasiet in het vervolg de indringer buiten te houden. De ontdekking kan belangrijk zijn voor het uitdenken van goede malariabestrijding.
De winnaars van de Spinozaprijzen voor 2010 zijn bekend. De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO) keert de ‘Nederlandse Nobelprijzen’ jaarlijks uit voor Nederlands toponderzoek.
Medicijnen tegen HIV remmen het virus, maar roeien het niet volledig uit. Wetenschappers vermoeden daarom dat het virus zich verstopt op een plaats waar medicijnen er niet bij kunnen. Onderzoek heeft nu een mogelijk toevluchtsoord voor HIV ontdekt: het beenmerg.
Wetenschappers hebben een bijzonder precieze manier uitgevonden om auto-immuunziekten te behandelen, waarbij de afweercellen van een patiënt fout bezig zijn en het eigen lichaam aanvallen. Met speciaal ontworpen cellen wisten de onderzoekers de foute afweercellen te remmen, zonder de rest het ...