Wie in het buitenland gaat wonen merkt dat zijn moedertaal begint te slijten. Confronterend. Taalwetenschappers onderzoeken hoe, waarom en wanneer dat gebeurt. En hoe je het kan tegengaan.
Wat doet het met je als je je moedertaal steeds slechter gaat spreken? “Frustrerend als je een makkelijk woord ineens niet meer naar boven kunt halen”, aldus de Duitse Tamara Lang.
Wordt wie wij zijn en wat we interessant vinden straks door algoritmes gestuurd? Een gesprek met filosoof Jos de Mul over de plek van de mens in een wereld die verandert in een database.
Regelmatig wordt de geschiedenis ingezet in het debat over nationale identiteit. Dat zat historici niet lekker, dus schreven ze de Wereldgeschiedenis van Nederland.
Stoppen met roken is moeilijk als sigaretten een deel zijn van wie jij bent. Het afstappen van een identiteit als roker is belangrijk om niet terug te vallen in rookgedrag, ontdekte gezondheidspsycholoog Eline Meijer.
Hoe zagen Nederlanders zichzelf in de twintigste eeuw? Jesper Verhoef onderzocht onze identiteit aan de hand van het publieke debat over nieuwe media uit Amerika. Wat blijkt? Nederlanders moesten niets hebben van die moderne fratsen.
De meivakantie komt eraan. Hoelang heb je al niet naar je paspoort omgekeken? Weet je waar het ligt, en of het nog geldig is? Ieder jaar maken miljoenen EU-burgers hun paspoort zoek, waarvan er veel in het criminele circuit terechtkomen. Dat roept de vraag op waarom paspoorten niet al lang bev...
Er is een harde kern van hooligans die in hun vrije tijd, helemaal los van voetbalwedstrijden, met elkaar afspreken om te gaan matten op een afgelegen weiland. Maar zo’n groep bestaat uit allemaal individuen die hun eigen afwegingen maken. Wat is de kans dat ik word gepakt? Wat is de kans dat ...
Wanneer taal alleen maar een communicatiemiddel zou zijn, dan zou de hele wereld binnen de kortste keren Engels, of misschien Esperanto spreken. Maar taal is veel meer. Taal is ook een identiteit, en daarmee een bindmiddel – en soms een splijtzwam – binnen en tussen groepen mensen....
In complexe samenlevingen, zoals de Nederlandse, spelen beelden een bepalende rol. Beelden kunnen een gevoel van gemeenschap doen ontstaan. Via beelden ontwikkelen mensen een idee van het eigene en het andere of vreemde, en dat beïnvloedt in sterke mate wie in deze verbeelding bij een gemeensc...
Historisch onderzoek over schurende onderwerpen leidt regelmatig tot blinde vlekken. Wanneer de geschiedenis Nederlanders persoonlijk raakt, schieten we massaal in de verdediging. Zoiets doen Nederlanders niet.
Ze maken een belangrijk deel uit van al-Qaeda’s propaganda-machine: de video’s die verschijnen na zelfmoordaanslagen. Maar wat vertellen ze eigenlijk? Pieter Nanninga onderzocht martelarenvideo’s en concludeert dat het resultaat van de aanslagen niet eens erg belangrijk is voor jihadisten. ...
Het computerprogramma TweetGenie raadt leeftijd en geslacht van Nederlandse twitteraars aan de hand van hun taalgebruik. Het schatten van geslacht doet hij net zo goed als mensen; bij de inschatting van leeftijd is hij zelfs beter.
Iedereen boven de 65 is bejaard, tenminste daar gaan ook onderzoekers soms voor het gemak maar van uit. De Amerikaanse criminoloog Lynn Addington roept, in het artikel dat zij komende maand in het tijdschrift Homicide Studies publiceert, op tot meer nuance in wetenschappelijke studies...
Polen, Marokkanen, Turken en andere allochtonen zijn steeds opnieuw in het nieuws vanwege hun (vermeende gebrek aan) integratie in Nederland. In plaats van vóór en over hen te spreken, onderzocht Machteld de Jong hoe Marokkaans-Nederlandse hbo-studenten zelf over hun identiteit denken.
Lange tijd was de mens-machine of cyborg in de populaire cultuur een navolger van het schepsel dat door de legendarische dokter Frankenstein gecreëerd werd: een monster. Zo is het niet meer, betoogt Anneke Smelik, hoogleraar Visuele Cultuur aan de Radboud Universiteit, in haar nieuwe boek R...
Wat betekent het nog een christelijke school te zijn als de meeste leerlingen van huis uit een hindoestaans, islamitisch of helemaal geen geloof meekrijgen? Marike Faber promoveert deze week aan de Universiteit Utrecht op haar onderzoek naar wat tegenwoordig nog achter religieuze schoollabels ...
Rituelen om afscheid te nemen van doodgeboren kinderen markeren het bestaan van het kind. Herdenkingsrituelen geven het kind een plek in het gezin. En ook om te onderstrepen dat je als vader of moeder rouwt is het herdenken van belang, stelt antropoloog Janneke Peelen in haar proefschrift waa...
Seksuele normen en waarden zijn in elk land anders. De socioloog Geert Hofstede deed jarenlang cross-cultureel onderzoek naar ideeën over mannelijkheid, vrouwelijkheid en seksualiteit. Zijn conclusie: landen kun je indelen op een glijdende schaal van masculien tot feminien. Nederland is bijzon...
Europa – zo zeggen eurosceptici – zal nooit een eenheid worden, zelfs niet met de grootst mogelijke politieke wil. De oorzaak? Het ontbreekt Europa aan een eigen identiteit. Deze veelgehoorde opvatting is niet geheel zonder grond: inderdaad lijkt het continent zich telkens opnieuw ...
Waar luisteren Chinezen vandaag de dag naar? En wat vertelt deze muzieksmaak over de Chinese identiteit? De Leidse sinoloog Jeroen Groenewegen deed er promotieonderzoek naar. Over ideale vrouwen, schuine moppen en avant-gardistische improvisatierock.
Onze verwachtingen maken wat we doen.
De oranjekoorts is tot ver boven de veertig graden gestegen. Maar waarom tooien we onszelf en onze straat toch altijd in dat oranje? Waarom niet, zoals supporters uit de rest van de wereld, in de kleuren van onze nationale vlag?
De buurman zet ineens een gekke hoed op en de vuvuzela’s zijn niet aan te slepen. Hoewel de nationale voetbalkoorts soms absurde trekjes krijgt, heeft het fenomeen bovenal een positief effect op de maatschappij, stelt sociaal psycholoog Martijn van Zomeren.
Elk huishoudelijk apparaat vertelt een verhaal van sociale verandering. Onder het kleurige, glanzende oppervlak van de Amerikaanse koelkast ligt een geschiedenis van culturele strijd verborgen; een ware smaakoorlog tussen ontwerpgoeroe’s en arbeidersvrouwen.
In de natie-staat zijn macht en identiteit met elkaar verbonden. Verwarring troef.
Zomers worden de Waddeneilanden overspoeld door toeristen. Hoewel er natuurlijk veel wordt geklaagd over al die buitenstaanders, heeft het toerisme er wel toe geleid dat de lokale identiteit sterker is geworden.
Texelaars zijn anders, zeggen ze op Texel. Eén manier om die unieke identiteit te vieren is Ouwe Sunderklaas, een winters satirisch verkleedfeest. Pottenkijkers mogen aan wal blijven. Want Sunderklaas is alleen leuk voor Texelaars.
De boot wordt door Texelaars gevierd en verguisd, geliefd en gehaat. Haar nukken en haar kwaliteiten zijn onder Texelaars voortdurend onderwerp van gesprek. Zij is de levenslijn en de ziel van het eiland en brengt Texelaars dichter bij elkaar, al is het maar voor even.
De ideeën van islamitische allochtonen over homoseksualiteit en seks voor het huwelijk worden vaak gezien als meetgraad voor integratie. Moslimmigranten trekken zich hier veel van aan. Soms houden ze vast aan tradities. Maar soms gaan ze binnen hun gemeenschap de dialoog aan, al wordt dat nauw...