David Graeber zet de geschiedenis op z’n kop met Piratenverlichting16 maart 2023David Graeber zet de geschiedenis op z’n kop met PiratenverlichtingPiraten waren geen bloeddorstige bandieten, maar voorvechters van vrijheid en gelijkheid. Dat betoogt David Graeber in zijn boek over piraten op Madagaskar. Een bewuste provocatie van de geschiedschri...
Een kleine geschiedenis van datadragers8 oktober 2021Een kleine geschiedenis van datadragersIn de geschiedenis van de mens zijn veel manieren van informatieopslag te vinden. Een overzicht van datadragers.
Germaanse goden in Romeinse tijd17 maart 2017Week van de Klassieken met thema ‘religie’Religie in de oudheid is het thema van de Week van de Klassieken. Maar wat weten we over de goden van de Germaanse bewoners van Nederland aan het begin van onze jaartelling? Weinig, want de Germane...
'Dat doen wij niet'1 november 2016Zwarte bladzijdes in de geschiedenis ontkennen we lieverHistorisch onderzoek over schurende onderwerpen leidt regelmatig tot blinde vlekken. Wanneer de geschiedenis Nederlanders persoonlijk raakt, schieten we massaal in de verdediging. Zoiets doen Nederlan...
Slavernij in Nederlands-Indië17 augustus 2016Slavenhandel en slavernij in VOC-gebieden omvangrijker dan in westelijke koloniënOp zeventien augustus 1945 riep Soekarno de onafhankelijkheid van Indonesië uit. Weg met de onderdrukkende kolonisator uit het verre Nederland en het heft in eigen handen! Nederlands-Indië was al e...
Prins Willem de held van Waterloo?17 juni 2015Het beeld van deze veldslag in geschiedenis en herdenkingDe Slag bij Waterloo speelde zich precies 200 jaar geleden af en wordt groots herdacht. Ook onze koning is hier bij aanwezig: Nederlandse soldaten, onder aanvoering van Prins Willem, hebben een bel...
KNHG wil 'gedragscode' voor historici4 november 2014Historici vreesden ‘geschiedpolitie’Het najaarscongres dat het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap op 28 november houdt moet de opmaat zijn voor een ‘bezinningstraject’ dat in 2017 zal uitmonden in een professionele gedragsc...
‘De Nederlandse zelfstandigheid was vaak de speelbal van grotere landen’21 augustus 2014‘De Nederlandse zelfstandigheid was vaak de speelbal van grotere landen’Historicus Piet de Rooy betwist in zijn boek Ons stipje op de waereldkaart de algemeen aanvaarde stelling dat ons land zich op een rustige, vredelievende en tolerante manier heeft ontwikke...
Romeinse schedels ingeslagen bij Velsen15 april 2014Een archeologische ontdekking binnen project OdysseeDe Romeinse overblijfselen van een fort bij Velsen vormen een onderdeel van het onderzoeksplan Odyssee. Archeologische opgravingen uit het verleden zijn niet altijd gedocumenteerd. Sterker nog, miljoe...
'Zwarte canon' komt als mosterd na de maaltijd20 maart 2013Boekenweek 2013: Gouden Tijden, Zwarte BladzijdenIn 2006 presenteerde een commissie onder leiding van neerlancicus Frits van Oostrom de canon van de Nederlandse geschiedenis. Vijftig ‘vensters’ die iedereen van onze geschiedenis zou moeten kennen...
Nieuwe ontdekkingen over het Oudgrieks9 september 2020Lezing 9 september tijdens de Week van de KlassiekenKlassieke talen, wat valt daar nu nog voor nieuws over te ontdekken? Veel, zo blijkt uit recent onderzoek. Voor de Week van de Klassieken vertellen Willemijn Waal en Luuk Huitink hier meer over.
Een denktank onderzoekt en brengt inzichten bijeen10 juli 2020Een denktank onderzoekt en brengt inzichten bijeenNEMO Kennislink introduceert een nieuw journalistiek project. Een team van experts buigt zich over een specifiek onderwerp. In dit geval de coronacrisis.
Schaduwkanten van de bevrijding1 mei 2020Recensies ‘Een wrang feest’ en ‘Bezet, bevrijd & geplunderd’75 jaar geleden was Nederland eindelijk vrij, na vijf jaar Duitse bezetting. Recent onderzoek laat zien dat het niet voor alle bevrijde burgers feest was. Er komt steeds meer oog voor de keerzijde van...
Aanstellerige filosofen en praktische denkers13 april 2018Recensie ‘De portiek van de buren. Verbeeldingen van denken in de Oudheid’Is nadenken vandaag de dag hetzelfde als duizenden jaren geleden? Volgens David Rijser niet. Hij kijkt naar de weergave van nadenken in antieke literatuur en recentere kunst in het themaboekje voor de...
De strijd om Nederland-Brazilië door de ogen van de vijand6 maart 2018De strijd om Nederland-Brazilië door de ogen van de vijandDe Nederlandse geschiedenis uit de zeventiende eeuw bestuderen we vaak vanuit Nederlandse bronnen. Onlangs verscheen een niet eerder vertaald boek van een hoge Portugese militair over oorlog met de...
Geen Amerikaanse toestanden graag28 juni 2017Nederlandse aversie tegen moderne media uit de V.S. in de 20e eeuwHoe zagen Nederlanders zichzelf in de twintigste eeuw? Jesper Verhoef onderzocht onze identiteit aan de hand van het publieke debat over nieuwe media uit Amerika. Wat blijkt? Nederlanders moesten n...
Cherrypickend door de Kantiaanse traditie21 juni 2017Cherrypickend door de Kantiaanse traditieDe filosoof Kant en psychologie gaan niet door een deur, is de heersende mening. Dit is een onterecht beeld, mede ontstaan door een methodestrijd in de negentiende eeuw. Peter Sperber geeft met zij...
Oudste Homo sapiens ooit gevonden in Marokko9 juni 2017De bakermat van de mens lag toch niet in EthiopiëIn een Marokkaanse grot zijn fossielen gevonden van _Homo sapiens_, met een ouderdom van rond de 300.000 jaar. Dit verlengt de geschiedschrijving van de denkende mens met 100.000 jaar. De oudste reste...