Odile de Walick vroeg ons: In Groningen zorgt gaswinning voor aardbevingen; geldt dat ook elders op de wereld? Sam Gerrits geeft antwoord.

Het meest merkbare gevolg van de gaswinning zijn dan wel de aardbevingen, schrijft Albert Lubberink, maar daarnaast treedt ook bodemdaling op. Wat betekent dat voor de regio? Moeten we ons aanpassen, en valt er schade verwachten?

Woensdag 16 januari debatteerde de Tweede Kamer over gaswinning in Groningen. Vorig jaar maakte NEMO Kennislink al een reeks artikelen over dit onderwerp.

De Waddenzee is een getijdengebied in een subtiel evenwicht tussen periodiek droogvallen en overstromen. Zeespiegelstijging, bodemdaling en afzetting van sediment beïnvloeden dit evenwicht. Een rapport van de Waddenvereniging kijkt alleen naar het meest pessimistische scenario om te betogen d...

Aardgas staat – na steenkool – wereldwijd niet meer op de tweede plaats als belangrijkste brandstof voor stroomproductie. Dit jaar wordt voor het eerst meer elektriciteit uit hernieuwbare bronnen, zoals zon en wind, dan uit aardgas geproduceerd. In ons land blijft aardgas echter be...

De redactie van Kennislink krijgt regelmatig lezersvragen binnen. Nu vroeg een anonieme lezer zich af hoe een olieveld wordt afgesloten en of dit überhaupt nodig is. Hoogleraar Jan Dirk Jansen van Reservoir Systems and Control aan de TU Delft geeft antwoord.

Kooldioxide dat wordt geïnjecteerd in de diepe bodem tast de chemische stabiliteit van de meeste gesteenten nauwelijks aan. Dat zegt geologe Suzanne Hangx van de Universiteit Utrecht.

Het zout in de bodem van Groningen lijkt de gevolgen van de aardbevingen veroorzaakt door de gaswinning te verzachten. Maar er is nog veel onzeker over de invloed van de bodemstructuur en de breuken in de regio.

Ondanks haar kostbare aardgasbel, is Noord-Oost Groningen de armste regio van Nederland. Maar ook wereldwijd geldt dat hoe verder je bed van de hoofdstad staat, hoe groter de kans dat je opgroeit in een regio met een economische achterstand. Hoe komt dat nou?

De finale beslissing van het kabinet over het toelaten van proefboringen naar schaliegas spitst zich toe op een risico-afweging. De tegenstanders van de boringen zullen verliezen want risico’s zijn per definitie te ‘beheersen’. Het ziet er naar uit dat het debat vooral een sp...

Begin deze maand komt de studie over schaliegas uit die de regering al in 2011 heeft toegezegd. De resultaten uit het onderzoek naar de ’risico’s voor mens, milieu en natuur’ zullen vergaande gevolgen hebben want ze zullen in belangrijke mate bepalen of er in Nederland geboor...

Elke twee weken verschijnt op Kennislink een gastcolumn. De columnist is steeds een andere onderzoeker, die vanuit zijn of haar vakgebied schrijft over de wetenschap achter een gebeurtenis in de maatschappij of uit ons dagelijks leven. Deze week Sebastien Kraaijeveld, senior woordvoerder bij d...

Binnenkort verschijnt een studie over schaliegas waaruit zal blijken welke stelling de overheid inneemt: mogen bedrijven proefboringen naar schaliegas gaan verrichten in Nederland? We zullen dan eindelijk te weten komen of schaliegas een nieuwe aardgasbel vertegenwoordigt of niet meer voorstel...

Gaswinning in Groningen kan aardbevingen veroorzaken met een maximale sterkte van 5.0 op de Schaal van Richter. Tot voor kort ging men uit van maximaal 3.9. Waar komt die bijstelling vandaan?

De winning van schaliegas komt vaak negatief in het nieuws omdat de gebruikte chemicaliën in het drinkwater kunnen komen. Geoloog Mart Zijp (Geologische Dienst Nederland – TNO) vertelt alles over schaliegas vanuit zijn vakgebied: de voor- en nadelen van de winning en ook de betekenis voo...

De aardgasvoorraad van Nederland slinkt langzaam. Als we niets doen, zal Nederland over 10 jaar geen gasexporteur, maar gasimporteur zijn. De olie- en gasindustrie zoekt daarom naar nieuwe aardgasbronnen in de Nederlandse bodem, zoals ‘shallow gas’, dat afkomstig is uit ondiepe aar...

Schaliegas? Moeilijk bij te komen in het verleden, maar tegenwoordig is dit heel anders. Op veel plaatsen in de wereld wordt geboord naar dit gas opgeslagen in kleisteen. In Nederland zijn inmiddels proefboringen in voorbereiding. Maar niet iedereen is hier even blij mee…

In Nederland zit een voorraad gas in de ondergrond die misschien wel drie keer zo groot is als die van het gasveld uit Slochteren. Het heet schaliegas, en een deel ervan valt te winnen. Daarvoor moet de boor de bocht om, of het gesteente moet gebarsten worden. Maar wat zijn de gevolgen?

Tot en met de middeleeuwen waren de landbouw, veeteelt, visserij en de jacht de voornaamste bestaansmiddelen in de waddenregio. Tegenwoordig zijn toerisme en recreatie belangrijker, evenals gaswinning.

De aardlagen diep in de ondergrond van de Waddenzee vertellen een heel ander verhaal dan de Waddenzee zelf, die pas in de laatste 8000 jaar ontstond toen de zeespiegel steeg. Door klimaatverandering verandert het Waddengebied nu al. De vraag is of het gebied nog zal bestaan over duizend jaar&#...

Nederland strijdt al eeuwenlang tegen het water. Met veel succes meestal. Maar de zeespiegelstijging en bodemdaling bedreigen ons land.

Nederland bewegingsloos? Zeker niet, want de Nederlandse bodem blijkt te stijgen in Zuid-Limburg, mogelijk door stijgend grondwater. Bovendien dalen andere gebieden (zoals de Waddenzee, Groningen en de regio nabij Alkmaar) door gaswinning. Dit betekent gevaar voor de kustverdediging en de natu...