“Ik heb in mijn hele leven, buiten dat er geliefden zijn overleden, nog nooit zoiets ergs meegemaakt. De stank van dat water is niet normaal. Alle verdronken wormen en muizen liggen te stinken in de zon. Bij elke regenbui worden ze weer week. Dat is een ongekende ervaring.” Vier dagen stond het water in Riny’s huis. “Alles onder een meter ben ik kwijt. Ik wilde al ‘ontspullen’, maar had liever zelf de regie gehouden. Er dreef een boekje door mijn huis, ‘Opruimen voordat je doodgaat’. Ik besef nu hoe weinig ik nodig heb.”
Toen het water wegtrok, is de huisraad van Riny’s straat in twee dagen met een grijper afgevoerd in containers. De schade probeert ze vergoed te krijgen bij haar verzekeraar, maar dat valt tegen. “Ik hou van oude spullen en koop alleen iets nieuws als het oude kapot is. Ik had kasten van ruim een eeuw oud, een bankstel van twintig jaar en een dikke eikenvloer die nog zeker 75 jaar meekon. En de meeste verzekeraars vergoeden alleen wat minder dan 10 jaar oud is. Dat vind ik niet duurzaam."
Overlevingsstand
Een half jaar later begint een aannemer met het herstelwerk. Eerder kon niet, omdat ‘heel Limburg onder constructie staat’, aldus Riny. In de eerste weken na de overstroming verbleef ze in de huizen van haar twee kinderen, die waren op vakantie. Inmiddels woont ze in een vakantiehuis van Landal. Haar eigen huis is nog een puinhoop. “Het stucwerk is tot het plafond weggehakt, de stroom heeft maanden niet gewerkt. Nu nog gieten ze water uit de leidingen als ze de elektriciteit vervangen.”
Naast de schade aan huis en haard, is er immateriële schade. “Sinds de overstroming zitten we in de overlevingsstand. We zijn er ziek van geweest, dat we ’s nachts door het huis doolden omdat we aan het dromen waren. Je maakt je zorgen om degene die bij je is. Ik kon mijn kleinkind en familie maanden niet ontvangen in mijn eigen huis. Na veertig jaar werk wilden we van onze oude dag genieten. Dat doen we ook wel, maar het Zwitserlevengevoel is ver weg.” Voor corona is Riny met haar vriend op bezoek geweest bij diens zoon in Nieuw-Zeeland. “Vliegschaamte heb ik niet. Ik heb altijd sober geleefd, weinig gevlogen. Ik vlieg niet naar Milaan om te shoppen. Maar ik laat het niet om familie te bezoeken en nog wat van de wereld te zien.”
In het thema Hoe klimaat je raakt duikt NEMO Kennislink de komende tijd in de wereld van klimaat en energie. We werken samen met de Studio van NEMO Science Museum, waar je vanaf 8 juni 2022 de tentoonstelling Energy Junkies kan bezoeken. In deze tentoonstelling maak jij keuzes voor de toekomst. Hoe zou jij de energieverslaving omvormen tot een gezonde gewoonte?.
De overstroming maakt voor Riny één ding duidelijk: “Nederland is nog lang niet voorbereid op dit soort rampen. Ik denk dat het een keer helemaal fout loopt. Als alles alleen om geld draait, hebben we geen fijne toekomst. Welbevinden is belangrijker dan welvaart.” Ondanks de zorgen blijft ze positief. “Zolang we ons gezond voelen en de mensen om ons heen gezond zijn, gaat het goed, ondanks alles. We zijn in staat om het met elkaar te dragen.”
Lees ook dit artikel over Arnhem in 2120. Zo maak je een klimaatbestendige stad van de toekomst.
Voor het thema ‘Hoe klimaat je raakt’ hebben we een aantal mensen gevraagd naar de impact van klimaatverandering op hun leven. Lees hun verhalen door op de pictogrammen hierboven te klikken.