'Geen enkele boer wil een bedrijf zo dichtbij een natuurreservaat'

Jan is begin februari nog bij zijn boerderij geweest. “Ze zijn bezig de stallen te slopen. Het is een dubbel gevoel om daar te staan. Ik ben er geboren en getogen. We hadden een keurig bedrijf, zonde dat het wordt gesloopt.” Jan komt uit een groot gezin met twee broers en zes zussen. In 1988 nam hij de boerderij over van zijn ouders. Het bedrijf is in de jaren daarna flink gegroeid. “Toen ik startte hadden we ongeveer 35 melkkoeien, dertig stuks jongvee en 180 vleesvarkens, en hadden we twaalf hectare grond in eigendom plus wat pachthectares. Toen ik stopte hadden we 125 melkkoeien, tachtig stuks jongvee, 33 hectare eigendom en nog twaalf hectare pacht.”

Dwars door het land van Jan is inmiddels een brede watergang gegraven, om voedselrijk water van de nabijgelegen zuivering af te voeren. Het doet pijn om het achter te laten, maar voor een boer is er volgens Jan geen toekomst. “Emotioneel was het lastig, maar rationeel gezien namen we een goed besluit. Geen enkele boer wil een bedrijf zo dichtbij een natuurreservaat. Als ik door zou gaan is het straks onverkoopbaar.” Acht hectare van zijn grond wordt natuur, de rest ruilt de provincie met een andere agrariër waarvan ook grond naar de bufferzone gaat.

“2018 en 2019 waren extreem droge jaren.” Hij vindt het lastig om dat toe te schrijven aan klimaatverandering. “In het verleden waren er ook erg droge jaren. Maar ik denk dat niemand kan ontkennen dat we het klimaat beïnvloeden als we in vijftig jaar opstoken wat in miljoenen jaren aan fossiele brandstoffen is opgebouwd. Ik denk er wel over na hoe we de wereld achterlaten voor de volgende generatie.”

Jan vindt dat hij redelijk milieubewust is. “Ik denk dat wat veel mensen in een jaar vliegen, ik in mijn hele leven heb gevlogen.” Ook als boer was hij met het milieu bezig. “Dertig jaar geleden was het vrij normaal om vierhonderd kilogram stikstof per hectare te strooien. Nu mag dat niet meer en bovendien betaalt het zich niet uit: de laatste honderd kilogram extra levert niet veel meer op.”