Is Web3 slechts marketing om snel geld te verdienen, of is het toch meer? Web3 belooft de macht weg te halen bij de grote internetbedrijven en terug te geven aan de gebruiker. Mensen moeten weer baas kunnen zijn over hun eigen data.
Bij een online zoekopdracht naar ‘Web3’ kom je tegen dat het een recente term is, bedacht door een van de oprichters van Ethereum, een cryptomunt, in 2014. Maar als je even dieper graaft, kom je ook Web 3.0 tegen, een term die veel eerder wordt gebruikt in documenten van het World Wide Web Consortium (W3C). In het laatste geval gaat het om iets anders, namelijk het semantische web, waarbij gegevens beter met elkaar zijn te verbinden.
Olivier Rikken, promovendus aan de TU Delft, ziet de term ‘Web3’ vooral als marketing van bepaalde bedrijven die recent online actief werden. “Het is een marketingterm voor allerlei toepassingen en technologieën, zoals big data, AI, blockchain, decentralisatie, DAO’s, SSO’s, NFT’s en nog veel meer.” Deze opsomming van Rikken laat al zien dat Web3 een allegaartje is van begrippen die allemaal vrij recent zijn of recent populair zijn geworden.
Derde versie
Toch is het niet gek dat mensen na de eerste publiek bekende versie van het Wereldwijde Web (www) en vervolgens het web met de naam ‘Web 2.0’ op zoek gaan naar een ‘derde’ versie van het internet. Han Gerrits, hoogleraar Ebusiness & IT-industrie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, was al in 1991 op internet actief. Hij zag hoe het eerste web, waarbij vooral grote bedrijven en organisaties de dienst uitmaakten, overging naar Web 2.0. Platforms waar iedereen zelf kon publiceren kwamen op, zoals Facebook, YouTube en Twitter. “Die platforms gaven mensen de optie om content te produceren, maar dat werd dan eigendom van de platforms. Bij Web3 is de content van de persoon die het publiceert. Als je bijvoorbeeld op Mastodon publiceert, dan is wat je geschreven hebt van jou en niet van Mastodon.” Dat mensen zelf weer eigenaar van hun data zijn, is een van de belangrijkste beloftes van Web3.
Mechanismen die dat mogelijk maken, zijn vaak decentraal van opzet. Dit wil zeggen dat er geen centrale server is met een ‘baas’. “Kijk naar hoe Elon Musk met Twitter omgaat sinds hij het kocht. Hij laat duidelijk merken dat hij de macht heeft op het platform”, zegt Gerrits. Achter Web3 zitten verschillende mechanismen om dat decentrale mogelijk te maken, legt Gerrits uit. “Denk aan blockchains, maar ook NFT’s, non-fungible tokens. Je ziet bij technologieontwikkelingen dat technische mogelijkheden en gebruiksmogelijkheden vaak niet gelijk oplopen. Een kleine groep mensen is ‘eraan toe’, de rest kijkt de kat nog even uit de boom.”
Geen centraal punt
NFT’s lijken samen met hypeterm metaverse op dit moment nog sterk de term ‘Web3’ te belichamen. Daarnaast is er nog iets waar vooral het bedrijfsleven enthousiast van wordt, namelijk DAO’s of decentrale autonome organisaties. Rikken, gespecialiseerd in DAO’s, ziet voor dat laatste systeem veel mogelijkheden, als je ervan bewust blijft dat je dan écht voor een decentrale infrastructuur gaat, anders heeft het geen zin. “Een DAO is een systeem dat zorgt voor minimaal een notary- en een treasury-_functie”, zegt Rikken. Een _notary-_functie (letterlijk: notarisfunctie) vervult binnen een DAO de rol van toezichthouder op de naleving van vastgestelde regels en protocollen. De _treasury is de ‘schatkist’ waar de financiële middelen van de DAO in zitten. De _treasury-_functie beheert de middelen, voert transacties uit en neemt beslissingen om de financiële gezondheid te waarborgen, binnen de gestelde regels. “Het is een systeem om te kunnen stemmen en om betalingen of andere transacties uit te kunnen voeren. Het besluit moet vervolgens autonoom, dus zonder inmenging van een mens, uitgevoerd worden door het achterliggende systeem. Er mag geen centraal punt zijn dat kan falen.”
Web3 is in essentie decentraal van opzet en mensen moeten baas kunnen zijn over hun eigen data. Op dit moment is alles echter nog experimenteel en is het niet makkelijk in gebruik. Of en wanneer dat wel zo is, daar is geen eenduidig antwoord op te geven.
In de rubriek ‘Webwegwijzer’ legt NEMO Kennislink internettermen uit en legt ze langs de www-meetlat: wat is het, welke beloftes doet het, en waarom maakt het die beloftes wel/niet waar? In deze aflevering: Web3.
Wat is het?
Web3, of Web 3.0, wordt ook wel het ‘semantische web’ of het ‘gedecentraliseerde web’ genoemd. Het is een visie voor een nieuwe generatie van internettechnologieën waarin applicaties en diensten intelligenter zijn, kunnen samenwerken en gegevens kunnen begrijpen op een meer menselijke manier. Daarnaast verwijst Web3 als marketingterm ook naar het gebruik van blockchaintechnologieën en gedecentraliseerde netwerken om een echt gedecentraliseerd internet te creëren. Dit is een internet waar gebruikers de controle hebben over hun eigen gegevens en waar diensten direct met elkaar kunnen communiceren zonder tussenkomst van een gecentraliseerde autoriteit of platform.
Welke belofte(s) doet het?
Web3 belooft een internet dat meer gedecentraliseerd, veiliger, privé en democratisch is. Het idee is om de macht weg te halen bij de grote internetbedrijven en terug te geven aan de gebruikers. Web3-technologieën stellen gebruikers in staat om de controle te houden over hun eigen data, in plaats van deze te geven aan grote technologiebedrijven. Bovendien belooft Web3 dat applicaties en diensten slimmer zullen worden. Ze zullen in staat zijn om gegevens te begrijpen en te interpreteren op een manier die meer menselijk is, en zullen samen kunnen werken om betere, meer gepersonaliseerde ervaringen te bieden.
Waarom maakt het die beloftes wel/niet waar?
Er is veel potentieel in de visie van Web3, maar er zijn ook veel uitdagingen. Aan de positieve kant: blockchaintechnologieën en gedecentraliseerde netwerken hebben al bewezen dat ze kunnen zorgen voor gedecentraliseerde en veilige transacties (bijvoorbeeld Bitcoin), en er zijn veelbelovende ontwikkelingen op het gebied van gedecentraliseerde applicaties (dApps) en gedecentraliseerde autonome organisaties (DAO’s). Aan de negatieve kant zijn er veel technische en maatschappelijke uitdagingen te overwinnen. De technologie is nog steeds complex en moeilijk te gebruiken voor de gemiddelde persoon. Er zijn ook vragen over hoe privacy en beveiliging zijn te waarborgen in een volledig gedecentraliseerd systeem. Daarom is het eerlijk om te zeggen dat Web3 op dit moment nog grotendeels een belofte is. Velen zien het potentieel, maar er is nog veel werk aan de winkel om deze visie te realiseren.
