Stel: de mens verdwijnt van de ene op de andere dag. Hoe ontwikkelt het leven op aarde zich dan verder? Een speculatief kijkje in een wereld die doordraait zonder ons, en de lessen die we daaruit kunnen trekken. Aan de hand van twee evolutiebiologen neemt NEMO Kennislink je mee in dit gedachte...
Zo’n twee miljard jaar geleden kwam er abrupt een einde aan het Great Oxidation Event, waarin er voor het eerst flink wat zuurstof geproduceerd werd op aarde. Dit markeert de hongerdood van een fors deel van het zuurstofproducerende leven.
Nieuw onderzoek laat zien dat dinosauriërs maandenlang in het ei zaten. Dat is verrassend omdat hun directe afstammelingen, de vogels, maar een paar weken in het ei zitten. Mogelijk is juist die lange broedtijd de dino’s fataal geworden.
De dodo heeft op het vulkaaneiland Mauritius vele ontberingen doorstaan. De afgelopen 8000 jaar werd dit tropische eiland regelmatig door perioden van droogte geteisterd. Dat schrijft paleo-ecoloog Erik de Boer van de Universiteit van Amsterdam in het proefschrift waar hij aanstaande woensdag ...
Wie was schuldig aan het uitsterven van de reuzendieren in Australië, zo´n 40.000 jaar geleden? Recente onderzoeken pleiten de oermens vrij. Het uitsterven begon al voor de mens arriveerde, voor de jacht is geen bewijs, en de bosbranden werden indirect veroorzaakt door de uitstervingsgolf zelf...
Hoe meer variatie in het landschap hoe hoger de diversiteit, vertellen veel biologen ons. Als het aantal plekjes voor organismen om in te leven sterk toeneemt, kan dit echter tot zeer verrassende resultaten leiden. Dit heeft gevolgen voor natuurbeleid.
In het Vroeg-Trias, 250 miljoen jaar geleden, leefden nauwelijks dieren of planten rond de evenaar. Niet op het land en niet in de oceaan. Waarom? Vijf miljoen jaar stress door enorme hitte tot meer dan 40 °C na de grootste massa-uitsterving ooit.
We gaan 200 miljoen jaar terug in de tijd. Het leven op aarde onderging een zware crisis, want driekwart van alle soorten op aarde overleefde de beruchte Trias-Jura-grens niet. Hoe dat nu precies kwam is onderwerp van een levendig wetenschappelijk debat. De nieuwste resultaten komen uit Denema...
Een uitsterving van groot wild, hevige kou en de ondergang van de Clovis cultuur. Dit rampscenario voltrok zich in Noord-Amerika rond 12.900 jaar geleden. De explosie van één of meerdere hemellichamen zou dit allemaal verklaren…
Olie in de rivier, smog, en een rijzende concentratie koolstofdioxide in de atmosfeer. Het zijn zomaar enkele voorbeelden van hoe de mens haar leefomgeving beïnvloedt. Is het tijd om een nieuw tijdvak naar onszelf te vernoemen?
Dit dossier geeft een korte inleiding over massa-extincties en verwijst door naar diepgaandere artikelen. De vijf massa-extincties uit het verleden en de huidige uitsterving komen aan bod.
Je kent misschien de dodo als het schoolvoorbeeld van uitsterven door de mens. De dodo is niet alleen, want elke dag zouden tientallen soorten op aarde uitsterven door toedoen van de mens. Hoe komt dat? Wie sterven er uit? En wat betekent dit voor de toekomst?
De eerste grote massa-uitsterving op aarde vond plaats rond 445 miljoen jaar geleden. Vooral de organismen in de oceaan stierven massaal uit. Op het land echter niet, omdat het land simpelweg nog nauwelijks bewoond was. In tegenstelling tot veel andere massa-extincties zijn bijna alle wetensch...
De grootste massa-uitsterving bracht het leven op de rand van de afgrond. Meer dan 95% van het leven in de oceanen stierf uit. Ook op het land waren de verliezen groot. Nederlandse onderzoekers hebben nu waarschijnlijk een oorzaak te pakken waarom veel bomen dood gingen.
Pterosauriërs, niet-vliegende dinosauriërs, mosasaurussen en ammonieten stierven allemaal uit rond de beroemde Krijt-Tertiair grens. Dat geldt niet voor de vliegende dinosauriërs, ofwel de voorouders van de hedendaagse vogels. We zien deze ’dino’s’ namelijk nog elke dag. Toch...
Tegenwoordig zakt de oceaankorst op sommige plaatsen op aarde langzaam weg in de aardmantel. Waar deze korst blijft is vaak een raadsel. Deze oceaankorst blijkt nu heel handig bij het verklaren van de grootste massa-uitsterving ooit, zo’n 251 miljoen jaar geleden.
Rampspoed trof de aarde zo nu en dan in het verleden. Bijvoorbeeld rond 375 miljoen jaar geleden, toen 70-80% van alle soorten in korte tijd uitstierf. Zowel op zee als op het land vielen slachtoffers. Steeds meer aanwijzingen stapelen zich op dat het plantenrijk hierbij een cruciale rol speel...
Het scheelde een haartje of we waren er nooit geweest. Verantwoordelijk daarvoor is de grootste massa-uitsterving ooit, waarbij diverse diergroepen van de aardbodem verdwenen. Deze extinctie vond rond 250 miljoen jaar geleden plaats. Hoe kon het leven toen zo op de rand van de afgrond balancer...
Wetenschappers breken al decennialang het hoofd over de vraag waarom zo’n 200 miljoen jaar geleden bijna 80 procent van het leven uitstierf. En nu lijkt er eindelijk een doorbraak te zijn! Nederlanders stellen namelijk dat het vrijkomen van een enorme hoeveelheid methaan de hoofdoorzaak ...
Wat hebben sommige planten, reptielen, slakken, tweekleppigen, inktvisachtigen, brachiopoden en amfibieën met elkaar gemeen? Allemaal overleefden ze ternauwernood de eind Trias uitsterving. In totaal stierf bijna 80% van alle levende soorten op aarde uit. Wat was daarvan de oorzaak?
Het is een van de grotere vragen uit de wetenschap: waar zijn de niet-vliegende dinosauriërs, ammonieten en pterosauriërs na de Krijt-Tertiair grens gebleven? Over de oorzaken bakkeleien wetenschappers al een aantal decennia. Maar er zijn er twee die met kop en schouders boven alle andere uits...
Over de oorzaak van de koude Jonge Dryas periode, die zo’n 13.000 jaar geleden begon en 1400 jaar duurde, is een groot wetenschappelijk debat gaande. Vooral sinds 2007 toen de explosie van één of meerdere kometen als mogelijke oorzaak werd gelanceerd. Nieuw onderzoek laat zien dat zo’n e...
De Noord-Amerikaanse megafauna, inclusief mammoeten, stierf plots rond 12.900 jaar geleden. Dit had een groot effect op de methaanconcentratie in de atmosfeer. En dus op de temperatuur op aarde….
Tienduizenden jaren geleden nam de moderne mens langzaamaan bezit van Europa. Dit ging ten koste van de Neanderthalers. Wanneer verdween de Neanderthaler uit Europa?
In het verleden leefde groot wild in Noord-Amerika. Maar 12.900 jaar geleden was dat ineens anders. De oorzaak was lang onbekend. Nu lijken wetenschappers er uit te komen.
In Colombia is de grootste slang ooit gevonden. Het fossiel is naar schatting dertien meter lang. De slang is als oerthermometer gebruikt voor de tropen van zo’n 60 miljoen jaar geleden. Het was toen ruim warmer dan tegenwoordig. Worden de kwetsbare tropen nog warmer als de aarde verder opwarm...
De uitsterving op de Krijt-Tertiair grens heeft een onomkeerbaar effect op de overlevenden. Dit effect is nog steeds zichtbaar in tweekleppigen. Hun diversiteit nam sinds de extinctie versneld toe. Deze schelpen zijn belangrijk in verschillende ecosystemen op aarde.
In noordoostelijk Rusland is een enorme diversiteit aan dinosauriërresten gevonden. De ouderdom van de dinosauriërresten is 65-68 miljoen jaar. Net voor de totale uitsterving van de dinosauriërs. Dit wijst er op dat ze nog niet op hun retour waren voor de fatale meteorietinslag. Uitsterving do...
Met het ouder en complexer worden van de aarde is ook het hoeveelheid mineralen toegenomen. Vooral na het ontstaan van het leven explodeerde het aantal mineralen tot ongeveer 4300.
Op vijf momenten in de geologische geschiedenis vond massale uitsterving plaats. Shanan Peters meldt in Nature dat het dalen en stijgen van de zeespiegel een enorme invloed heeft gehad op de bodems, dus op het leven erop en dus op de uitsterving ervan. Hij verwerpt andere oorzaken zoals de ins...