Het aantal besmettingen met buikgriep is op dit moment enorm hoog in de Nederlandse verpleeghuizen. Bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn al ruim negentig meldingen binnengekomen van verpleeghuizen waar bewoners door de infectieziekte zijn getroffen. Dit aantal is b...
Speeksel is een van de meest onderschatte lichaamsvloeistoffen. Het smeert de keel, het breekt zetmeel af maar het bevat ook eiwitten die zijn betrokken bij de bescherming van tanden, kiezen en zachte weefsels in de mond.
Met brullende motoren raast de tweemotorige Fokker over de besneeuwde startbaan van Tromsø, in het noorden van Noorwegen. Een ogenblik denk ik dat we slippen, maar dan komt het toestel los van het met sneeuw bedekte beton en zet het een stijle klim in. Binnen enkele minuten hebben we de grauwe...
Jarenlang is gezocht naar een vaccin tegen meningokokken-B, de meest voorkomende verwekker van bacteriële hersenvliesontsteking in Nederland. Mede dankzij onderzoek van het AMC en het Nederlands Vaccin Instituut is er nu een prototype.
De ziekte van Kawasaki komt voor bij jonge kinderen, van wie een kwart blijvende hartschade oploopt. Over de oorzaak tast men nog in het duister, maar AMC-onderzoekers hebben onlangs een lichtpuntje ontdekt. Volgens hen speelt een genmutatie een belangrijke rol bij het verloop van de ziekte. D...
Antibiotica hebben de mens geholpen om bacteriële infecties te controleren. Virus-infecties, zoals AIDS, griep, SARS, herpes, Ebola en Mond- en klauwzeer kunnen echter nauwelijks bestreden worden. Virussen moeten cellen infecteren om zich te vermenigvuldigen, waardoor deze gastheercellen ziek ...
Neem een willekeurige bijsluiter van een medicijn en de kans is groot dat er een opmerking in staat die waarschuwt voor mogelijke bijwerkingen die duiden op overgevoeligheid of allergische reacties, zoals huiduitslag en jeuk. Met name ontstekingsremmers en antibiotica staan hier om bekend, maa...
Volgens celbioloog Hergen Spits zou je er ‘met gemak een heel instituut aan kunnen wijden’. Toch weten de meeste van ons maar bitter weinig van de thymus (zwezerik).
De Mycobacterium avium, een bacterie die veel vogels met zich meedragen, kan ook jonge kinderen besmetten. Dat doet zij vooral in streng gelovige gebieden. Nader onderzoek in het AMC moet licht werpen op dit curieuze feit. De studie moet ook een wetenschappelijke basis opleveren voor de beste ...
Reumatologen pakken reuma het liefst zo snel mogelijk aan, en dan meteen met een zware behandeling. Zeker bij patiënten bij wie de ziekte anders ernstige gevolgen gaat krijgen. Genetisch onderzoek helpt om die mensen al in een vroeg stadium te herkennen. Tegelijkertijd begrijpt men dankzij dat...
Antibiotica maken deel uit van een diverse groep moleculen, een cocktail des doods voor een groot deel van het leven op aarde. Levensredders voor velen die 100 jaar geleden een opengehaalde hand misschien niet hadden overleefd. Hoe werken ze en waarom worden ze eigenlijk gemaakt? Een eenduidig...
Duitse onderzoekers ontdekten een nog onbekende manier waarop nikkel een allergische reactie kan veroorzaken. Cellen uit het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) kwamen daarbij goed van pas.
Stamcellen zijn voor allerlei medische toepassingen in beeld. Vooral jonge cellen zijn flexibel. Maar hoe kom je daaraan? Voor de cellen waaruit bot-, vet-, spier- en bindweefsel ontstaan is een nieuwe bron gevonden: vruchtwater. Jonge onderzoeker Elles in ’t Anker kreeg een prijs voor die ont...
De sterkste vergiften vind je in de natuur. Zo sterven er jaarlijks in Japan wel 50 mensen door het eten van een stukje kogelvis. De doodsoorzaak is het binnenkrijgen van het neurotoxine Tetrodotoxine. Dit artikel geeft een overzicht van de bekendste neurotoxinen en hun werking.
Voedselallergie is een gebied dat steeds meer in de belangstelling staat. Niet alleen omdat er aanwijzingen zijn dat het aantal mensen dat een voedselallergie ontwikkeld toeneemt maar ook vanuit veiligheidsoverwegingen met betrekking tot de introductie van nieuwe eiwitten in onze voeding en hu...
Darmgezondheid is een onderwerp dat de laatste jaren steeds meer aandacht krijgt van onderzoeksinstituten en voedingsbedrijven. Dit komt omdat steeds vaker uit onderzoek blijkt dat componenten van ons dieet de gezondheid van de darm positief of negatief kunnen beïnvloeden. Het werkingsmechanis...
Er zijn nieuwe proefdiervrije alternatieve testen ontwikkeld om na te gaan of een nieuw product wel of niet veilig is. Een belangrijke test is die voor de menselijke huid. Producten die niet veilig zijn voor de huid, kunnen eczeem veroorzaken na blootstelling. Huideczeem kan zowel veroorzaakt ...
Afweercellen hebben de neiging lichaamsvreemde cellen aan te vallen. Dat doen ze ook als ze getransplanteerd zijn naar een patiënt met leukemie. De gevolgen kunnen ernstig zijn, maar er zit ook een positieve kant aan. In een deel van de gevallen kunnen de afweercellen juist goed ingezet worden...
Het volgen van een glutenvrij dieet, zonder dat daar een medische indicatie voor is, zou volgens onderzoekers van de Harvard Medical School schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Daarbij gaat het specifiek om mensen die glutenvrij eten om de voedseltrends te volgen en niet om mensen die Co...
Niemand geloofde dat het kon, maar de Canadese onderzoeker prof. dr. John Dick probeerde het toch. Hij gaf een menselijk beenmergtransplantaat aan muizen. Het leverde een goed proefdiermodel op, waar veel stamcelonderzoekers dankbaar gebruik van maken. Dick kreeg er op 24 oktober de Boerhaave ...
Afweercellen van een kankerpatiënt kunnen het verschil niet zien tussen cellen van de tumor en gezonde exemplaren. Killercellen van een ander kunnen dat soms wel. De groep van prof. dr. Els Goulmy weet hoe dat komt en is klaar om die kennis te gebruiken. Er komt een stamceltransplantatie aan t...
Gastheercellen maken gebruik van allerlei mechanismen om zich te wapenen tegen een virus infectie. Virussen hebben daar vaak weer een antwoord op. Zo ook tegen het recentelijk ontdekte RNAi-verdedigingssysteem, waarmee cellen vooral infectie van zogenoemde RNA-virussen te lijf gaan.
Jaarlijks hebben vele mensen een orgaan- of weefseltransplantatie nodig in Nederland. Helaas is daarbij altijd kans op afstoting van het orgaan. Het is belangrijk dat dit voorkomen wordt. Daarvoor moet je tolerantie van het lichaam zien op te wekken voor het transplantaat. Het is dan interessa...
In het laboratorium zijn stamcellen ware alleskunners. Met een duwtje in de juiste richting transformeren ze zichzelf tot leverweefsel, kraakbeen of elk ander weefsel. Zelfs ritmisch kloppende hartspiercellen zijn te kweken. Kan dat allemaal ook in het lichaam van een patiënt? Het lijkt er wel...
Een voortdurende infectie met parasitaire wormen zorgt ervoor dat het afweersysteem allergische reacties onderdrukt. De antistoffen die een allergie kunnen veroorzaken zijn er vaak wel, maar krijgen niet de kans grote problemen te veroorzaken. Hoe komt dat?
Buiktyfus is een groot probleem in zuidoost Azië. Salmonella typhi, de veroorzaker van de ziekte, gedijt goed bij een gebrekkige hygiëne. En dat heeft veel met armoede te maken, zegt infectioloog dr. Jaap van Dissel. Zijn afdeling helpt uit te zoeken hoe je met weinig geld zoveel mogelijk geva...
Er heerst al jaren een nijpend tekort aan donornieren en andere organen. Dat betekent dat hoge eisen worden gesteld aan het systeem waarmee deze organen over de patiënten op de wachtlijst verdeeld worden. Jacqueline Smits onderzocht diverse aspecten van de orgaantransplantatie; haar proefschri...
‘Meneer Alzheimer, ik wil even met u praten; met mij gaat het nog goed, ik ben niet oud; in mijn gelei hierboven zitten nog geen gaten’, zong Youp van ’t Hek in één van zijn theatershows. De ziekte van Alzheimer is een dementie die inderdaad voornamelijk bij ouderen voorkomt. Maar stel: je ben...
Antilichamen van lama’s, kamelen en dromedarissen hebben verrassende eigenschappen die ze geschikt maken voor allerlei toepassingen.
Afweercellen kunnen op het eerste gezicht volkomen onlogische dingen doen. Zo kan een afweerreactie tegen een virus leiden tot transplantaatafstoting of een auto-immuunziekte. Hoe komt dat? Eén van de mogelijke verklaringen is moleculaire mimicry: sporen van de ziekteverwekker lijken zo op lic...