James Parkinson, Sergei Korsakov, Paul Broca, Hans Asperger – ze zijn van personen veranderd in namen. Die namen verwijzen nu naar een ziekte, een syndroom, een hersengebied, een autistische aandoening. De medische wetenschap telt honderden van deze eponiemen. In een serie biografische portret...
Een van de meest tot de verbeelding sprekende fossielen is Archaeopteryx, de uit het Laat-Jura stammende oudst bekende vogel. Hoewel Archaeopteryx algemeen als vogel wordt beschouwd, vertoont hij nog veel kenmerken van bepaalde groepen dinosauriërs, zoals tanden en een lange staart. Hoewel er ...
Schizofrenie is een ziekte in de hersenen, die van invloed is op iemands gedachten- en belevingswereld. Soms zo erg, dat iemand met schizofrenie het verschil tussen fantasie en werkelijkheid bij tijd en wijle volledig kwijt kan raken: ze vertonen dan verward gedrag, praten onsamenhangend en wo...
Fantoomledematen zijn geamputeerde ledematen die de patiënt na de operatie nog steeds voelt. Recentelijk vonden onderzoekers met behulp van neuro-imaging een neurologische verklaring voor dit zeer interessante fenomeen.
Als hersencellen niet met elkaar communiceren,dan sterven ze af. Dat berichtten neurowetenschappers vier jaar geleden in Science. ‘Het is nog erger.’
In de kleine uurtjes van de nacht worden wij door ons brein getrakteerd op een extreme vorm van herhaal-tv. Tijdens de slaap trekken de gebeurtenissen van de dag keer op keer aan ons voorbij; een verschijnsel dat replay wordt genoemd. Het telkens opnieuw afspelen van eerder verworven informati...
Zijn wiskundig begaafde hersens anders dan die van anderen – is er een wiskundeknobbel? Recent neuropsychologisch onderzoek laat zien dat bij wiskundig begaafde leerlingen het verkeer tussen linker- en rechterhersenhelft efficiënter is dan bij anderen.
Onderzoekers hebben een specifiek deel van de hersenen ontdekt dat gevoelig lijkt te zijn voor ouderdom.
Al honderdvijftig jaar onderzoeken wetenschappers ons meest complexe orgaan: het brein. Niemand kon ooit vermoeden hoeveel meer we nu weten, maar eigenlijk weten we nog steeds erg weinig. Neurobioloog professor Wytse Wadman zet in een interview de huidige kennis van de werking van het menselij...
Neurobioloog Pennartz verricht vernieuwend onderzoek naar slaap en geheugen. De hersenen repeteren geleerde stof tijdens de slaap.
Amerikaanse onderzoekers rapporteren een succesvolle nieuwe aanpak voor het herstel van beschadigde zenuwen. Ze gebruiken zichzelf assemblerende moleculen die een gel vormen en zenuwgroei stimuleren. Herstel van dwarslaesies ligt volgens hen in het verschiet. De resultaten zijn inmiddels on-li...
Letters die kleuren hebben, geluiden met een smaakje: twee voorbeelden van het verschijnsel synesthesie. In het brein van mensen met synesthesie bestaat een sterke koppeling tussen de hersengebieden die informatie verwerken van verschillende zintuigen. Hierdoor nemen synestheten dingen waar di...
De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt door het langzaam afsterven van zenuwcellen in de hersenen. Het gevolg is een tekort aan de signaalstof dopamine waardoor allerlei bewegings- en houdingsstoornissen ontstaan. Het stimuleren van de dopamineproductie met medicijnen helpt in de eerste fas...
Het verschil tussen pillen en praten is schijn, stelt hersenonderzoeker en taalkundige Peter Hagoort. ‘Psychologie ís biologie.’
Een borderline-persoonlijkheidsstoornis maakt iemand bijzonder lastig in de omgang, zegt psychiater dr. Thomas Rinne. Hij ontdekte dat kindermishandeling en seksueel misbruik meetbare hormonale ‘littekens’ achterlaten in de hersenen. Die lijken niet te repareren, maar met medicijnen zijn depre...
Muizen met vensters in hun hersenen moeten neurowetenschapper Christiaan Levelt vertellen hoe de visuele cortex verandert onder invloed van licht.
“Hoe groot is de kans dat iemand uit deze zaal vandaag een migraineaanval krijgt?” Prof. dr. Michel Ferrari, hoogleraar Neurologie in het LUMC sprak op vrijdag 31 januari zijn inaugurele rede uit, waarbij actieve deelname van toehoorders op prijs werd gesteld. Zijn toespraak was een informatie...
De hersenen van autoliefhebbers verwerken beelden van auto’s op dezelfde manier als zij beelden van het menselijke gezicht verwerken. Hierdoor treed bij hen verwarring op. Tot deze conclusie komen Amerikaanse wetenschappers die hun onderzoek hebben gepubliceerd in het tijdschrift Nature ...
Al sinds de negentiende eeuw zijn er allerlei zeer verschillende soorten wetenschappers ieder op hun eigen manier bezig met onderzoek naar het menselijk brein. Het gevolg is het ontstaan van een geheel nieuw vakgebied: de cognitieve neurowetenschappen, waarin alle verschillende soorten van ond...
Hersenwerk 2002, een decennium lang extra aandacht voor de hersenen, is afgelopen. Wat hebben deze tien jaar opgeleverd, hoezeer zijn we anders tegen de hersenen gaan aankijken en welke rol moet het hersenonderzoek in de toekomst spelen?
Waarom krijgt de één alleen een dikke buik en verspreidt het vet zich bij een ander over het hele lichaam? Geen triviale vraag, want veel buikvet betekent meer kans op diabetes en hartziekten. Endocrinologen en hersenonderzoekers ontdekten dat de hersenen zich actief bemoeien met de vetverdeli...
De ophoping van het amyloïd-eiwit is de oorzaak van Alzheimer en geen gevolg ervan. Heinekenprijswinnaar Dennis Selkoe: ‘Als we allemaal zouden sterven op het gepaste moment, dan zou de opstapeling geen probleem vormen.’
Tussen landen waar een andere taal wordt gesproken, verschilt het aantal mensen met dyslexie behoorlijk. Dyslexie is een leesprobleem, dat te maken heeft met het leren koppelen van leestekens en spraakklanken. Het verschil tussen de sprekers van verschillende talen hangt hiermee samen: hoe een...
Informatieverwerking in de hersenen gebeurt door continue aanpassing van de verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen. De neurobiologische basis principes, die hieraan ten grondslag liggen, worden nu goed begrepen. Dit heeft geleid tot nieuwe inzichten en tot toepassingen van deze kennis ...
In de neurobiologie wordt gekeken naar de ontwikkeling en werking van het centrale zenuwstelsel. Recente artikelen in de wetenschappelijke pers geven steeds vaker blijk van het feit dat de hersenen continu zichzelf vernieuwen. Hoe dit ontdekt is en wat de consequenties zijn wordt in dit artike...
Pionier prof. dr. Matthijs Verhage zoekt naar de biologische oorsprong van depressies door alleen de serotonine-hersencellen van muizen groen te kleuren.
Het brein stuurt ons gedrag. Maar hoe maakt het brein precies de bewegingen van onze spieren mogelijk? Er zijn meer dan 600 verschillende spieren die soms met een heleboel tegelijkertijd allemaal het juiste moeten doen. Het blijkt dat er een apart gebied is in de hersenen, de primaire motorsch...
Sommige drugs zijn al jaren verboden, andere worden in kleine hoeveelheden gedoogd en sommige zijn zo nieuw dat overheden nog niet weten dat ze in het drugcircuit circuleren.
‘Meneer Alzheimer, ik wil even met u praten; met mij gaat het nog goed, ik ben niet oud; in mijn gelei hierboven zitten nog geen gaten’, zong Youp van ’t Hek in één van zijn theatershows. De ziekte van Alzheimer is een dementie die inderdaad voornamelijk bij ouderen voorkomt. Maar stel: je ben...
Niemand zit te wachten op angst, pijn of verdriet. Toch zijn deze gevoelens van belang voor het overleven van ons organisme, betoogt psychiater prof. dr. Frans Zitman. In zijn oratie ‘Overstuur’ presenteert hij de stand van zaken in het wetenschappelijke onderzoek naar deze emoties...