Amerikaanse onderzoekers rapporteren een succesvolle nieuwe aanpak voor het herstel van beschadigde zenuwen. Ze gebruiken zichzelf assemblerende moleculen die een gel vormen en zenuwgroei stimuleren. Herstel van dwarslaesies ligt volgens hen in het verschiet. De resultaten zijn inmiddels on-li...
Letters die kleuren hebben, geluiden met een smaakje: twee voorbeelden van het verschijnsel synesthesie. In het brein van mensen met synesthesie bestaat een sterke koppeling tussen de hersengebieden die informatie verwerken van verschillende zintuigen. Hierdoor nemen synestheten dingen waar di...
De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt door het langzaam afsterven van zenuwcellen in de hersenen. Het gevolg is een tekort aan de signaalstof dopamine waardoor allerlei bewegings- en houdingsstoornissen ontstaan. Het stimuleren van de dopamineproductie met medicijnen helpt in de eerste fas...
Het verschil tussen pillen en praten is schijn, stelt hersenonderzoeker en taalkundige Peter Hagoort. ‘Psychologie ís biologie.’
Een borderline-persoonlijkheidsstoornis maakt iemand bijzonder lastig in de omgang, zegt psychiater dr. Thomas Rinne. Hij ontdekte dat kindermishandeling en seksueel misbruik meetbare hormonale ‘littekens’ achterlaten in de hersenen. Die lijken niet te repareren, maar met medicijnen zijn depre...
Muizen met vensters in hun hersenen moeten neurowetenschapper Christiaan Levelt vertellen hoe de visuele cortex verandert onder invloed van licht.
“Hoe groot is de kans dat iemand uit deze zaal vandaag een migraineaanval krijgt?” Prof. dr. Michel Ferrari, hoogleraar Neurologie in het LUMC sprak op vrijdag 31 januari zijn inaugurele rede uit, waarbij actieve deelname van toehoorders op prijs werd gesteld. Zijn toespraak was een informatie...
De hersenen van autoliefhebbers verwerken beelden van auto’s op dezelfde manier als zij beelden van het menselijke gezicht verwerken. Hierdoor treed bij hen verwarring op. Tot deze conclusie komen Amerikaanse wetenschappers die hun onderzoek hebben gepubliceerd in het tijdschrift Nature ...
Al sinds de negentiende eeuw zijn er allerlei zeer verschillende soorten wetenschappers ieder op hun eigen manier bezig met onderzoek naar het menselijk brein. Het gevolg is het ontstaan van een geheel nieuw vakgebied: de cognitieve neurowetenschappen, waarin alle verschillende soorten van ond...
Hersenwerk 2002, een decennium lang extra aandacht voor de hersenen, is afgelopen. Wat hebben deze tien jaar opgeleverd, hoezeer zijn we anders tegen de hersenen gaan aankijken en welke rol moet het hersenonderzoek in de toekomst spelen?
Waarom krijgt de één alleen een dikke buik en verspreidt het vet zich bij een ander over het hele lichaam? Geen triviale vraag, want veel buikvet betekent meer kans op diabetes en hartziekten. Endocrinologen en hersenonderzoekers ontdekten dat de hersenen zich actief bemoeien met de vetverdeli...
De ophoping van het amyloïd-eiwit is de oorzaak van Alzheimer en geen gevolg ervan. Heinekenprijswinnaar Dennis Selkoe: ‘Als we allemaal zouden sterven op het gepaste moment, dan zou de opstapeling geen probleem vormen.’
Tussen landen waar een andere taal wordt gesproken, verschilt het aantal mensen met dyslexie behoorlijk. Dyslexie is een leesprobleem, dat te maken heeft met het leren koppelen van leestekens en spraakklanken. Het verschil tussen de sprekers van verschillende talen hangt hiermee samen: hoe een...
Informatieverwerking in de hersenen gebeurt door continue aanpassing van de verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen. De neurobiologische basis principes, die hieraan ten grondslag liggen, worden nu goed begrepen. Dit heeft geleid tot nieuwe inzichten en tot toepassingen van deze kennis ...
In de neurobiologie wordt gekeken naar de ontwikkeling en werking van het centrale zenuwstelsel. Recente artikelen in de wetenschappelijke pers geven steeds vaker blijk van het feit dat de hersenen continu zichzelf vernieuwen. Hoe dit ontdekt is en wat de consequenties zijn wordt in dit artike...
Pionier prof. dr. Matthijs Verhage zoekt naar de biologische oorsprong van depressies door alleen de serotonine-hersencellen van muizen groen te kleuren.
Het brein stuurt ons gedrag. Maar hoe maakt het brein precies de bewegingen van onze spieren mogelijk? Er zijn meer dan 600 verschillende spieren die soms met een heleboel tegelijkertijd allemaal het juiste moeten doen. Het blijkt dat er een apart gebied is in de hersenen, de primaire motorsch...
Sommige drugs zijn al jaren verboden, andere worden in kleine hoeveelheden gedoogd en sommige zijn zo nieuw dat overheden nog niet weten dat ze in het drugcircuit circuleren.
‘Meneer Alzheimer, ik wil even met u praten; met mij gaat het nog goed, ik ben niet oud; in mijn gelei hierboven zitten nog geen gaten’, zong Youp van ’t Hek in één van zijn theatershows. De ziekte van Alzheimer is een dementie die inderdaad voornamelijk bij ouderen voorkomt. Maar stel: je ben...
Niemand zit te wachten op angst, pijn of verdriet. Toch zijn deze gevoelens van belang voor het overleven van ons organisme, betoogt psychiater prof. dr. Frans Zitman. In zijn oratie ‘Overstuur’ presenteert hij de stand van zaken in het wetenschappelijke onderzoek naar deze emoties...
Zijn cognitieve neurowetenschappers de taalonderzoekers van de toekomst? Die conclusie is nog wat voorbarig, maar duidelijk is wel dat er een steeds grotere integratie komt van het traditionele onderzoek naar taal en het taalonderzoek op het niveau van de hersenen.
Clusterhoofdpijn is de ernstigste vorm van hoofdpijn die een mens kan hebben. De aanvallen zijn zo ernstig dat patiënten zich soms zelfs van het leven beroven om een einde te maken aan hun lijden. De afdeling Neurologie van het LUMC is een groot onderzoek naar deze aandoening begonnen. Vrijwel...
De samenwerking tussen de Leidse neurologen en genetici heeft in de afgelopen tijd diverse vruchten afgeworpen. Het gen voor een erfelijke vorm van migraine dat enkele jaren geleden in Leiden ontdekt werd, blijkt betrokken te zijn bij diverse andere aandoeningen die in aanvallen voorkomen.
‘Dat de biologische klok van de mens door daglicht wordt gesynchroniseerd is niet zo moeilijk te bedenken. Onze vondst dat ook lichamelijke activiteit bijdraagt aan het bijstellen van de klok baarde heel wat meer opzien. We hebben nu de bijdrage van licht en activiteit gekwantificeerd. De conc...
Traumatische ervaringen van slachtoffers van de Volendamse cafébrand of de Enschedese vuurwerkramp stellen hersen- en geesteswetenschappers voor een moeilijke opgave: hoe moeten ze patiënten helpen? Duitse psychologen en neurologen hebben de koppen bij elkaar gestoken, nadat ze decennialang we...
Erfelijke risicofactoren, geslacht en (chronische) stress spelen een rol bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. De ingewikkelde wisselwerking tussen deze factoren werd in kaart gebracht met genetisch gemodificeerde muizen. Een intrigerend promotieonderzoek bij Medische Farmacologie.
Overdaad schaadt. Dit oude gezegde blijkt ook van toepassing op moderne genotmiddelen als XTC. De pretpil die regelmatig wereldwijd in miljoenen kelen verdwijnt, blijkt zeker in hoge doseringen schadelijke effecten te hebben. Het geheugen, het reactievermogen en de stemming kunnen te lijden he...
Twee Amerikaanse publicaties wijzen op dynamiek in het brein. ‘Een druk op de knop’ zet het geheugen van transgene muizen aan of uit. En zonder nieuwe neuronen kunnen ratten niets onthouden.
We houden van een hartige hap, maar nuttigen die met een schuldgevoel. Was er maar een manier om zoutarme voedingsmiddelen een zoute smaak geven. We willen geen zout eten, maar het wel proeven. Fysiologen, moleculair-biologen en chemici proberen dit met de meest geavanceerde technieken voor el...
Er zijn erfelijke afwijkingen die het leervermogen aantasten. Maar vaak kan een stimulerende omgeving de leerprestaties weer opvijzelen. Althans: bij muizen. Leidse en Amerikaanse onderzoekers komen onafhankelijk van elkaar tot gelijkluidende resultaten.