Naar de content

Vriendschap is zichtbaar in de hersenen

Een groep mensen poseert voor een foto in een bar.
Een groep mensen poseert voor een foto in een bar.
Flickr.com, justinknabb via CC BY-SA 2.0

De hersenen van vrienden reageren op dezelfde manier op alledaagse situaties. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek naar de relatie tussen hersenactiviteit en vriendschap. De onderzoekers denken zelfs op basis van hersenactiviteit te kunnen voorspellen wie je vrienden zijn.

Bijna iedereen heeft wel een beste vriend of vriendin; iemand die altijd voor je klaar staat en aan wie je alles kunt toevertrouwen. Beste vrienden hebben vaak dezelfde interesses en overtuigingen. Uit Amerikaans onderzoek blijkt nu dat ze de wereld ook op een vergelijkbare manier bekijken. De hersenen van beste vrienden zitten letterlijk ‘op dezelfde golflengte’.

Filmpjes kijken

Psycholoog Carolyn Parkinson deed onderzoek bij een groep van 279 studenten. Zij bracht eerst het sociale netwerk van iedere student in kaart en liet vervolgens 42 proefpersonen meedoen aan een fMRI-experiment (zie kader). Met fMRI wordt met behulp van een computer hersenactiviteit zichtbaar gemaakt in een driedimensionaal beeld.

Hoe werkt fMRI?

fMRI is een methode om de activiteit van de hersenen te meten. Actieve hersengebieden zijn sterk doorbloed. In het bloed bevinden zich rode bloedcellen en in die rode bloedcellen zit het eiwit hemoglobine. Hemoglobine is verantwoordelijk voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide. Actieve hersengebieden verbruiken zuurstof en geven koolstofdioxide af. Dat gaat gepaard met een verandering in de magnetische eigenschappen van hemoglobine. En precies die veranderingen pikken fMRI-detectoren op.

Voorbeeld van een fMRI-opname. De geel-oranje vlekken op het plaatje zijn de hersengebieden die op dat moment actief zijn.

Wikimedia Commons, Washington Irving, publiek domein

Alle proefpersonen kregen in de fMRI-scanner verschillende filmpjes te zien. Allerlei genres passeerden de revue, bijvoorbeeld een komedie, een documentaire, een politiek debat of een muziekvideo.

Vriendschap voorspellen

De hersenactiviteit van vrienden is bij het zien van hetzelfde filmpje vergelijkbaar. Bij mensen die verder van elkaar afstaan, is de gelijkenis minder groot. De hersenen van vrienden reageren dus op eenzelfde manier op prikkels uit de omgeving, zo stelt de onderzoeker. De gelijkenis in dit experiment was zelfs zo sterk dat Parkinson aan de hand van overeenkomsten in hersenactiviteit de vriendschap tussen mensen kon voorspellen.

Proefpersoon in een fMRI-scanner.

Barbara Braams

In de echte wereld is het natuurlijk niet mogelijk om potentiële vrienden eerst onder de fMRI-scanner te leggen. Je zult dus gewoon op je onderbuikgevoel af moeten blijven gaan. Maar waarom dan dit onderzoek? Parkinson en haar collega’s ontdekten eerder al dat je hersenen een belangrijke rol spelen bij vriendschappen. Zodra je iemand tegenkomt, bepalen je hersenen direct welke plaats die persoon heeft in jouw sociale netwerk. Daar stem je vervolgens je acties op af. Mensen zijn sociale dieren en we leven ons leven samen met anderen. Als je wilt begrijpen hoe de hersenen werken, moet je ook weten hoe hersenen van verschillende mensen samenwerken en elkaar beïnvloeden, meent Parkinson.

In vervolgonderzoek wil ze gaan bekijken hoe het komt dat de hersenactiviteit van vrienden vergelijkbaar is. Gaan we van nature af op mensen die de wereld op dezelfde manier bekijken? Of groeien mensen steeds meer naar elkaar toe omdat ze ervaringen delen? Parkinson denkt dat de laatste verklaring de grootste rol speelt. Onderzoek heeft al laten zien dat de manier waarop we denken, voelen en ons gedragen voor een groot deel beïnvloed wordt door onze omgeving.

Bron:

Carolyn Parkinson e.a. Similar neural responses predict friendship Nature Communications, 30 januari 2018 (online), doi:10.1038/s41467-017-02722-7

ReactiesReageer