Asjepraatplakjedwoordegwoonaanukkaar. Baby’s staan voor de taak om uit die brij van gesproken taal woorden te vissen. Hoe leren ze dat? Valesca Kooijman gebruikte nieuwe technieken en ontdekte: al na zeven maanden reageren babyhersens als zij het begin van een woord in een zin herkennen. Klemt...
Niels Schiller, hoogleraar psycho- en neurolinguïstiek, brengt taalkundigen en psychologen bij elkaar. ‘Er is nog heel veel te doen. Iedereen moet zich alleen een beetje aanpassen, wat afstand nemen van zijn vakjargon.’ Vrijdag houdt Schiller zijn oratie.
Tijdens het lezen bewegen onze ogen niet vloeiend over de tekst, maar maken ze schokkerige bewegingen. Daarbij pikken beide ogen verschillende stukjes informatie op, die samenkomen in ons brein.
Gsm-telefoons zijn niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Zelfs jonge kinderen lopen al trots met hun nieuwe gadget te showen. Onderzoekers Van Luijtelaar en Martijn Arns bekeken eens de langtermijneffecten van deze mobiele rage op het brein. Veelbellers hebben plaatselijk trager werkend...
Mensen die snel de neiging hebben mee te gaan doen met geeuwende mensen, hebben een groot inlevingsvermogen. Dat zeggen onderzoekers van de Universiteit van Leeds. Zij presenteerden de uitkomsten van hun experimenten op een wetenschapsfestival in York.
Iedereen die wel eens een babykamer binnenkwam terwijl de baby diep in slaap was, weet hoe voorzichtig je dan te werk moet gaan. De deur openen zonder dat hij kraakt, op je tenen dichterbij sluipen en heel stilletjes over het randje van het ledikant gluren. Vooral niet niezen of andere geluide...
Het raadsel van de vrije wil houdt de mens al eeuwen bezig. Kunnen wij zelf beslissen iets niet te doen of doet het brein dit voor ons? In Journal of Neuroscience staat deze week een artikel van Marcel Brass en Patrick Haggard. Zij hebben mogelijk het hersengebied ontdekt dat zorgt voor onze z...
De wereld van een klinische depressief iemand zit vol met negatieve emoties. Behandeling is vaak gericht op het omgaan met deze gevoelens door anders te gaan denken. Onderzoekers van de University of Winsconsin-Madison hebben echter ontdekt dat tussen de denkgebieden en de emotionele centra va...
Martine Delfos pleit in haar boek ‘De schoonheid van het verschil’ voor een andere opvoeding van jongens en meisjes. Immers: mannen en vrouwen zijn ook verschillend, en dat is biologisch bepaald en onveranderlijk. Maar klopt die redering van Delfos eigenlijk wel, of zijn er alternatieve conclu...
Mensen zijn erg goed in het imiteren van anderen. Dat komt omdat we daarvoor speciale zenuwcellen hebben in ons brein: spiegelneuronen genaamd. Deze zorgen ervoor dat we bewegingen die we zien – of dit nu een penalty of een gezichtsuitdrukking is – in ons hoofd nadoen. Dit maakt ons sociaal, m...
Bijna iedereen heeft wel eens een déjà vu gehad. Toch wisten onderzoekers lange tijd niet hoe en waar in de hersenen dit gevoel ontstaat. Neurowetenschappers van MIT en de Universiteit van Bristol lichten in Science een tipje van de sluier op: een onderdeel van de hippocampus – de gyrus dentat...
Met onze zintuigen maken we een beeld van de wereld om ons heen. Onze visuele waarneming is hierbij erg belangrijk. We maken schetsen op ons netvlies en sturen die door naar ons brein. In aparte paden wordt dan verwerkt wat en waar alles is, zodat we alle objecten met hun toepassingen kunnen w...
Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers hebben onafhankelijk van elkaar de oorzaak van slaapproblemen bij Parkinsonpatienten ontdekt. Het verdwijnen van het stofje hypocretine in de hersenen is waarschijnlijk de boosdoener. De wetenschappers zelf denken door deze doorbraak in de toekomst slaap...
Iemand die letters of cijfers altijd associeert met een bepaalde kleur, heeft synesthesie. Twee Amsterdamse psychologen hebben nu ontdekt dat dit wordt veroorzaakt door meer verbindingen tussen verschillende hersengebieden. Synestheten hebben dus echt een anatomisch ander brein dan niet-synest...
Mensen maken voortdurend fouten. Gelukkig zit in ons brein een gebiedje – de anterieure cingulate cortex (ACC) – dat razendsnel actief wordt als we een fout maken. Daardoor kunnen we onze fouten zo goed detecteren en ervan leren. Maar allerlei dingen kunnen de werking van de ACC beïnvloe...
Iedereen schaamt zich wel eens. Maar waarom eigenlijk? Leidse onderzoeker Mattie Tops heeft wel een aantal ideeen. Zo speelt volgens hem hechting in de vroege kindertijd een grote rol. Ook is hij benieuwd naar de rol van het stresshormoon cortisol en de patronen van een schamend brein. Met zij...
NWO-onderzoeker Harm Veling bewees dat het brein informatie selecteert aan de poort om nuttige zaken te onthouden. Afleidende informatie wordt geweigerd, neutrale informatie mag naar binnen. Bij vermoeide mensen blijkt dit systeem niet meer te werken.
Iedereen die ooit gerookt heeft, weet hoe zwaar het is om te stoppen. Maar waarom is het zo moeilijk? Onderzoekers hebben een kijkje in het brein genomen en ontdekt dat je drie gebieden tevreden moet stellen. Zij ontrafelden het geheim om succesvol af te kicken: ontspanning, plezier en concent...
Zwiept een kwispelende hond zijn staart vooral rechts van zijn lijf, dan is hij blij met wat hij ziet. Dat ontdekte de Italiaan Giorgio Vallortigara van de Universiteit van Triëst. Een blije kwispel wordt uitgelokt door het baasje en iets minder door andere mensen en zelfs katten. Vallortigara...
Mensen met diabetes type II hebben vaak ook hersenschade. Hierdoor kunnen ze bijvoorbeeld minder snel informatie verwerken. Neuropsycholoog Brands onderzocht hoe dat komt. Haar conclusie: vaatproblemen zoals vernauwde bloedvaten zijn de boosdoener.
Cognitief psycholoog Ingrid Christoffels begeeft zich met haar onderzoek op het raakvlak van de psycholinguïstiek en de neurowetenschappen. Met behulp van moderne hersenscantechnieken wil ze beter in kaart brengen hoe meertalige mensen in uiteenlopende situaties de controle bewaren over hun sp...
Iedere puber heeft last van wisselende emoties. Je kent dat vast wel: het ene moment ben je heel erg blij en het volgende moment erg verdrietig. Dit is één van de kenmerken van de puberteit. Ook angstgevoelens worden versterkt in die periode, waardoor pubers vaker bang zijn dan volwassenen en ...
In het promotieonderzoek van Suzanne van der Feest werd onderzocht of kinderen tussen de 1 en 3 jaar een onderscheid horen tussen stemhebbende en stemloze klanken. Van der Feest stelt dat jonge kinderen een intern lexicon hebben dat zich langzaam ontwikkelt totdat alle relevante klanken van he...
Promotieonderzoek van Dieuwke de Goede (RUG) toont aan dat werkwoorden en zelfstandige naamwoorden op een verschillende manier verwerkt worden in de hersenen. De betekenis van werkwoorden is meer verweven met de rest van de zin dan die van zelfstandige naamwoorden, wat resulteert in een lange...
Het is al weer ruim twintig jaar geleden: op enkele scholen in Wales begonnen proeven met het verstrekken van een leerpil. De gedachtengang was dat leren en onthouden een kwestie is van zenuwen. Een aantal vitamines en mineralen stond bekend als gunstig voor een goede werking van de zenuwen, d...
In 1953 onderging de Amerikaan Henry Molaison een hersenoperatie om een ernstige vorm van epilepsie te stoppen. Molaison betaalde hiervoor echter wel een hoge prijs: hij verloor vrijwel al zijn jeugdherinneringen en kon niet langer meer nieuwe informatie opslaan, voor altijd gevangen in het he...
De hersenen van mannen en vrouwen reageren verschillend op het eten van grote hoeveelheden chocola. Na het eten van veel chocola worden bij mannen die chocola proeven andere gebieden actief dan bij vrouwen. Dat ontdekte bioloog en voedingsonderzoeker Paul Smeets in zijn MRI-onderzoek dat hij v...
In het zoogdierbrein bestaat een navigatiesyteem dat informatie over startpunt, richting en snelheid integreert. Voor deze informatiesoorten hebben we verschillende hersencellen. Nieuw onderzoek van o.a. het F.C. Donders Centre for Neuroimaging in Nijmegen naar deze structuur, werd deze maand ...