Insecten zijn duurzame vleesvervangers, maar daar willen we op ons bord nog weinig van weten. Als voer voor kippen, varkens en vissen vinden we insecten een stuk acceptabeler, maar hoe duurzaam zijn ze dan nog?
Klimaatvriendelijker leven? Makkelijker gezegd dan gedaan. Afstand doen van een bestaande leefstijl roept allerlei gevoelens op, ervaart redacteur Mariska van Sprundel. Deze week: duurzamer huisdieren houden.
Het lukt nog niet om de vele reacties van een levende cel na te bootsen in een lab. Aleksandr Pogodaev werkt aan het organiseren van reacties in netwerken.
Britse wetenschappers hebben met een algoritme de vorm van zo’n honderd eiwitten voorspeld. Zo kunnen in de toekomst sneller medicijnen gemaakt worden.
Veel mensen willen vanwege het milieu minderen met vlees en zuivel, maar doen het in de praktijk niet. Laat jij je biefstuk en bitterballen staan? Wat houdt je tegen?
In de natuur zijn het grote moleculen, zoals eiwitten, die belangrijke functies vervullen. Chemicus Helma Wennemers vraagt zich af of het mogelijk is om met kleinere moleculen veel van die nuttige eigenschappen te imiteren.
Ilja Voets krijgt de KNCV Gouden Medaille 2019 voor haar onderzoek naar de opbouw van materialen.
Amerikaanse neurowetenschappers ontwikkelden een therapie met licht en geluid tegen Alzheimer om de eiwitklonters in het brein af te breken. Bij zieke muizen helpt het, hun geheugen knapt ervan op. De eerste klinische proeven zijn gestart.
Hoe besluit een cel dat het tijd is om zich te delen? Omdat dit veel energie kost, moet het precies op het juiste moment gebeuren. Dit lijkt de snelle toename van een heel instabiel eiwit te zijn.
Hoogleraar Frank Hollmann maakte de overstap vanuit het bedrijfsleven naar de universiteit om met enzymen chemische reacties duurzamer en makkelijker maken. Als het aan hem ligt, gaan deze kleine eiwitten de chemische industrie veroveren.
Net zoals je linker- en rechterhand elkaars spiegelbeeld zijn, hebben aminozuren – de bouwstenen van eiwitten – ook een spiegelbeeldvorm. Levende cellen hebben een voorkeur voor de ‘linker’. Maar nu is er een transporteiwit gevonden waar beide vormen in passen.
Een levende cel beschikt over ‘kanalen’ om stoffen van binnen naar buiten te transporteren en andersom. Groningse onderzoekers hebben nu ontdekt hoe sommige van die kanalen het klaarspelen om heel verschillende stoffen door te laten.
Een team van Europese wetenschappers heeft een gif-antigif-systeem van de tuberculosebacterie gedetailleerd in beeld gebracht. Verstoring van dit systeem zorgt ervoor dat de bacterie doodgaat. Dat biedt aanknopingspunten voor de zoektocht naar nieuwe medicijnen tegen tuberculose.
Nieuwe doelgerichte therapieën kunnen tumorcellen soms jarenlang rustig houden. Dat is natuurlijk fijn voor patiënten, maar de mentale belasting van zo’n behandeling kan groot zijn.
Eiwitten zijn onmisbaar voor een levende cel, maar ze zijn alleen nuttig als ze op de juiste manier zijn gevouwen. Die complexe vorm is door evolutie ontstaan. Maar het kan ook anders. Eenvoudige bouwstenen kunnen spontaan complexe, gevouwen moleculen vormen.
Bananenplanten over de hele wereld verwelken door de panamaziekte. Amsterdamse biologen vonden een eiwit dat de verantwoordelijke schimmel zo agressief maakt.
Groningse onderzoekers hebben een nieuwe methode gevonden om de concentratie van verschillende stoffen in bloed sneller te meten. Een veelzijdig systeem, maar om het echt toe te passen hebben ze nog hulp nodig.
De Nobelprijs voor Scheikunde gaat naar Frances Arnold, George Smith en Sir Gregory Winter, voor hun gecontroleerde evolutie van eiwitten in het lab.
Het verhaal doet al een tijdje de ronde. Bij een hogere concentratie koolstofdioxide in de lucht, bevatten sommige voedselgewassen minder eiwitten en mineralen zoals ijzer en zink. Het risico op een tekort aan voedingsstoffen neemt daardoor toe.
Zowel de chemische industrie als de natuur kunnen niet zonder katalysatoren. Groningse chemici ontwikkelden een nieuwe manier om natuurlijke katalysatoren te ontwerpen met niet-natuurlijke bouwstenen.
Als we in 2050 de gehele wereldbevolking willen voeden met eiwitten – nu nog voornamelijk uit vlees en vis – dan moeten we op zoek naar nieuwe methoden voor het produceren van eiwitten. Eén onverwachte bron daarvan zou ons eigen afvalwater kunnen zijn.
Er worden steeds meer behandelingsvormen gevonden voor mensen met erfelijke metabole ziekten. Maar ondanks al die medicijnen, enzymvervangers, en orgaan- of celtransplantaties, blijven dieetmaatregelen bij de meeste metabole ziekten een belangrijk onderdeel van de behandeling.
In een cel ligt het DNA er nogal rommelig bij. Best gek voor zoiets belangrijks. Maar als de cel gaat delen, is al het DNA keurig ingepakt. Hoe doet de cel dat? Onderzoekers van de TU Delft hebben nu gefilmd hoe het eiwit condensin de lange slierten DNA netjes ordent.
In een levende cel is het een drukte van belang. Daarom hebben grote moleculen, zoals eiwitten, moeite om zich te verplaatsen. Maar het ligt niet volledig aan hun omvang, ontdekten Groningse onderzoekers. Als een eiwit een positieve lading heeft, remt dat enorm af.
Na een looptijd van vijf jaar is het Miller-Urey-experiment uit NEMO geanalyseerd. Net als in het originele experiment, zijn ook nu weer ‘bouwstenen van leven’ gevormd.
Groningse wetenschappers ontdekten dat bacteriën zichzelf met behulp van één eiwit in een inactieve stand kunnen parkeren. Dan zijn de bacteriën minder gevoelig voor een aantal veelgebruikte antibiotica. Met die kennis wordt het wellicht mogelijk nieuwe antibiotica te ontwikkelen.
De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde 2017 gaat naar drie Amerikanen. Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash en Michael W. Young krijgen de prijs voor hun werk aan de biologische klok.
De Utrechtse hoogleraar Albert Heck ontwikkelt methoden om veel verschillende eiwitten tegelijkertijd te bestuderen. Dat is essentieel om beter te begrijpen hoe ons lichaam werkt en wat er fout gaat als we ziek worden. Hij krijgt de Spinozapremie 2017 voor zijn baanbrekende onderzoek.
De Leidse natuurkundige Michel Orrit wint dit jaar een Spinozapremie voor zijn onderzoek naar het zichtbaar maken van losse moleculen. Hij krijgt 2,5 miljoen euro die hij mag besteden aan onderzoek naar keuze.
Begin 2016 overleed een proefpersoon tijdens een Frans geneesmiddelenonderzoek. De oorzaak is nog niet officieel vastgesteld. Leidse chemici hebben nu aanwijzingen dat de onbedoelde remming van meerdere eiwitten in de hersenen een rol heeft gespeeld, schrijven ze in Science.