De universiteit: niet alleen een plek voor onderzoek, ook een opleidingsfabriek. Wie zijn de vormers van de nieuwe generatie academici? Kennislink neemt de proef op de som en gaat terug naar de collegebanken. Vandaag bij aardwetenschapper Guido van der Werf aan de Vrije Universiteit Amsterdam:...
… denken maar weinig mensen aan geologie. Onterecht, want de Nederlandse aardwetenschappen behoren tot de mondiale top, blijkt uit een recent verschenen rapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Hoe we die positie kunnen behouden, wordt onthuld in ‘Agenda ...
De West Antarctische ijsplaat smelt. Een deel kan versneld afsmelten en zorgen voor een wereldwijde zeespiegelstijging van 3,3 meter. De rest van de ijsplaat is stabieler.
Een overzicht van de bekendste musea in Nederland en België met een aardwetenschappelijk getinte collectie. Zowel de locatie als de websites van de musea zijn aangegeven.
IJsland breekt in tweeën en ook Afrika is aan het breken. De wereld schuif en botst onder onze voeten met soms desastreuze gevolgen.
Zeventig miljoen jaar geleden kon je nog van Rio de Janeiro naar Melbourne wandelen, maar nu? Aardplaten bewogen én bewegen met centimeters per jaar. Hierdoor komen botsen platen soms massaal op elkaar, een supercontinent vormend, om vervolgens weer op te breken. Deze gebeurtenissen uit een ve...
De Duitser Alfred Wegener publiceerde in 1915 zijn theorie over bewegende continenten. Hij kwam met harde bewijzen uit de paleontologie, van gebergteketens, van ijstijdafzettingen en de pasvorm van continenten aan weerszijden van de Atlantische Oceaan. Zijn mechanisme voor het bewegen van de c...
Plaattektoniek is het bewegen van platen op onze aarde. Bij de aardplaatgrenzen wordt nieuw aardkorst gevormd, duiken aardplaten de diepte in of schuiven ze langs elkaar heen. Dit bewegen wordt veroorzaakt door convectie in de aardmantel en het bewegen van de aardplaten zelf. Dit alles om war...
De Krijt/Tertiair grens, de grens waarop de dinosauriërs uitstierven, werd tot nu toe gezet op 65,5 miljoen jaar geleden. Nederlandse wetenschappers van de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit te Amsterdam schrijven echter in Science dat deze grens 65,94 miljoen jaar oud is. De dinosa...
De ijstijden van het Neoproterozoïcum (635 – 850 miljoen jaar geleden) hebben de wateren rond de evenaar niet helemaal bevroren volgens nieuw onderzoek. Andere aanwijzingen spreken dat echter tegen: er zou wél een ‘sneeuwbal-aarde’ hebben bestaan.
Uit onderzoek is de laatste jaren duidelijk geworden dat hogere CO2 concentraties in de atmosfeer tot een hogere zuurgraad van de oceanen kunnen leiden. Experimenten waarin de oceaan en de atmosfeer werden nagebootst bevestigen bange ecologische vermoedens: in een zuurdere oceaan krijgen schel...
Europese venen en meren bieden een schat aan informatie over historische natuurlijke klimaatveranderingen. In het Europese ACCROTELM project is die informatie voor het eerst op grote schaal ontsloten. Het onderzoek leidde tot opmerkelijke conclusies. Het klimaat is niet alleen wispelturiger da...
Gedurende het Precambrium kwam er een tijdsinterval voor waarin de aarde volgens talrijke onderzoekers geheel bedekt was met ijs (sneeuwbal aarde)/ Zelfs de tropische zeeën zouden geheel of op z’n minst grotendeels bedekt zijn geweest met ijs. Een nieuwe vondst van een Amerikaans/Braziliaans o...
Het Europagevoel was zo’n 20.000 jaar geleden al enigszins aanwezig, althans in geologisch opzicht. Alle grote West-Europese rivieren kwamen toen tijdens de laatste ijstijd samen in een Europese superrivier die via het Engelse kanaal naar de Golf van Biskaje stroomde. Een abrupte stijgin...
Bij de overgang van het Pleistoceen naar het Holoceen veranderde het klimaat wereldwijd dramatisch. De leefgebieden van tal van dieren veranderden, de mens breidde zijn territorium uit (onder meer vanuit Azië over de Beringstraat naar Amerika), en in Amerika stierf zo’n 75% van de grote ...
Hoe oud is de aardkorst? Uit de samenstelling van gesteenten in noordwesten van Canada en West-Australië kunnen geologen afleiden dat de aarde al 300 miljoen jaar na haar ontstaan een harde buitenkant had.
Utrechtse aardwetenschappers kunnen vanaf woensdag 29 maart 2006 een tsunami en een superstorm nabootsen. De faculteit Geowetenschappen van de universiteit Utrecht neemt twee nieuwe bassins in gebruik, waarmee studenten onderzoek kunnen doen naar natuurrampen en het gedrag van de Nederlandse k...
In het Krijt van ENCI kalksteengroeve bij Maastricht is door twee amateurfossielenverzamelaars, Roland Meuris en Frans Smet, een kiesje ontdekt van de oudste tot nu toe bekende soort buideldier. Het buideldiertje leefde waarschijnlijk zo’n 66,1 miljoen jaar geleden en de vondst betekent ...
De Utrechtse geowetenschapper Marc Vissers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om de 3-dimensionale grondwaterstroming op een begrijpelijke manier in kaart te brengen. Met een dergelijke kaart is in één oogopslag te zien waar het water in natte natuurgebieden, drinkwaterwinningen en beken/slot...
Jules Verne beschreef ooit een reis naar het middelpunt van de aarde. Het nieuwe ESA-project SWARM zal echt tot in de aardkern kijken, zij het dan indirect. Drie identieke satellieten zullen daarvoor het magnetisch veld van de aarde en de veranderingen ervan nauwgezet meten.
Omstreeks 180 miljoen jaar geleden, in het Midden-Jura, steeg de temperatuur op aarde plotseling sterk. Onderzoekers wijten dat aan grote hoeveelheden methaangas die destijds in de atmosfeer terecht moeten zijn gekomen.
Volgens sommige wetenschappers was het miljoenen jaren geleden zo koud op aarde dat deze volledig bedekt was met ijs. Toch hebben een aantal deskundigen altijd hun twijfels gehad over deze theorie. Recent onderzoek draagt echter niet alleen nieuwe argumenten aan voor het bestaan van deze zogen...
Gedurende het Precambrium is de Aarde volgens sommige onderzoekers enkele malen geheel door ijs bedekt geweest. Deze perioden van ‘sneeuwbal Aarde’ zouden zich vooral aan het einde van het Precambrium hebben voorgedaan, maar ook al eerder (ongeveer 2,3-2,2 miljard jaar geleden) is er wellicht ...
Kort geleden vierde de American Association for the Advancement of Science (AAAS; de Amerikaanse Vereniging ter Bevordering van de Wetenschap), de uitgever van het fameuze wetenschappelijke tijdschrift ‘Science’ (Wetenschap), haar 125e verjaardag. En die gelegenheid werd aangegrepen om in het ...
Het aantal claims voor het vinden van sporen van het oudste leven op aarde zijn talrijk. Die sporen zijn vaak voor discussie vatbaar. De oudste levensvormen waarover geen discussie bestaat zijn 1,9 miljard jaar oud, maar diverse verschijnselen die direct of indirect zouden duiden op primitief ...
Het noordelijke deel van ‘groot Los Angeles’ wordt langzaam maar zeker samengeperst. Het gaat om een deel dat tussen twee breuklijnen ligt die als onderdelen van de grote San Andreas breuk zijn te beschouwen. Een van de twee breuklijnen, de San Gabriel breuk, is al zo’n 4 miljoen jaar niet mee...
Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam voerden een uitgebreid geomorfologisch onderzoek uit naar het breuksysteem in de Limburgse aardkorst. Ze groeven daarbij twee flinke sleuven en concluderen dat zo’n 15.000 jaar geleden een of meer matige tot aanzienlijke aardbevingen optraden. D...
In het breuksysteem van de Roerdalslenk, een van de meest actieve van Europa, hebben in de laatste miljoenen jaren alleen verticale bewegingen plaatsgevonden. Dat blijkt uit onderzoek door de Vrije Universiteit Amsterdam met een nieuw, digitaal model met een hoge graad van nauwkeurigheid.
Op de grens van Perm en Trias, 251 miljoen jaar geleden, vond de grootste massa-uitsterving plaats die we kennen uit de aardgeschiedenis. Over de oorzaak bestaan tal van hypotheses, maar een algemeen geaccepteerde verklaring is er niet. Uiteraard zijn er diverse hypotheses die uitgaan van een ...
Het is dit jaar precies een eeuw geleden dat Georg Popp een misdaad hielp oplossen door voor het eerst tijdens een proces aardwetenschappelijke gegevens aan te voeren. En nog steeds delen de aardwetenschappen in de actuele belangstelling voor de forensische wetenschap.