Het salafisme, de fundamentalistisch islamitische stroming, verspreidt zich via het internet in razend tempo over de wereld. Het oefent met zijn eenduidige boodschap grote aantrekkingskracht uit op zoekende moslimjongeren in zowel de islamitische wereld als in het Westen. In Nijmegen vond dit ...
Dat islam niet kan samengaan met de liberale democratie is een veel gehoorde stelling. Politicologe Sonja van Wichelen laat zien dat de moslimpolitiek in Indonesië zich niet tegen democratische principes verweert, maar zich juist op die principes baseert. Moslimspolitiek moet volgens haar ook ...
Niet alleen secularisatie, maar ook re-islamisering is een modern verschijnsel. Dat stelt de antropoloog Sindre Bangstad in zijn proefschrift Globale stromingen, lokale toe-eigeningen: secularisatie en re-islamisering waarop hij 10 september promoveert aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Islamitische rituelen zijn niet zomaar het product van heilige teksten. Gewone mannen en vrouwen geven hun eigen invulling aan die teksten en geven door de vormgeving van die rituelen invulling aan hun identiteit. Dat concludeert Gerard van de Bruinhorst in zijn proefschrift Raise your voices ...
Vrouwen plegen relatief weinig terroristische aanslagen, maar als ze eenmaal radicaliseren, doen ze dit anders en sneller dan mannen. Ook neemt hun aandeel in islamitisch-terroristische netwerken toe, concludeert sociologe Jolande Withuis.
De samenleving zoals die er nu uitziet is niet écht multicultureel, meent de Britse politieke filosoof Bhikhu Parekh. Een echte multiculturele samenleving is gebaseerd op dialoog tussen mensen met verschillende culturen en verschillende politieke idealen. Soms heeft dialoog echter een beperkte...
Moslims over de hele wereld lachen om een goede grap, vieren feest, kijken tv en houden van mode. In dit dossier wordt aandacht besteed aan deze alledaagse kant van het leven in de moslimwereld.
Het salafisme is een strenge islamitische leer die de totale onderwerping van het gehele leven aan God voorschrijft. Historicus Meijer onderscheidt drie varianten van het salafisme: het puristisch, politiek en jihadistisch salafisme. Deze laatste stroming gelooft in een strijd op leven en dood...
Gouden sieraden vertellen van alles over de status, levensstijl en ideeën van de draagster. Maar je kunt er ook maatschappelijke veranderingen aan aflezen. Dit blijkt uit onderzoek van antropologe Annelies Moors naar gouden sieraden in Palestina. Daar hebben sommige vrouwen traditionele sierad...
Islamisme is een ander woord voor de politieke islam. Het is een verzamelnaam voor politieke bewegingen van allerlei pluimage: van jihadistische salafisten tot democratische partijen. Dit dossier biedt achtergronden om het islamisme beter te begrijpen.
Er is groeiende aandacht voor de manier waarop het Westen wordt gezien in de Arabische wereld. Onderzoek van arabist Woltering laat zien dat er in Egypte verschillende visies bestaan en dat die visies op het Westen gekleurd zijn door verschillende ideologische overtuigingen.
Soapseries zijn in Egypte erg populair. Antropologe Abu-Lughod ging voor de Egyptische televisie zitten en onderzocht waar Egyptische soaps over gaan en welke rol ze in de Egyptische samenleving hebben. Uit haar onderzoek blijkt dat de opkomst van de orthodoxe islam een nieuw en controversieel...
Iets meer dan de helft (54%) van de Nederlandse jongeren staat negatief ten opzichte van moslims. Dit blijkt uit een onderzoek van het departement Politieke Wetenschap van de Universiteit Leiden. Geen positief direct contact is de belangrijkste verklaring voor de negatieve houding.
Islamisten menen dat er geen scheiding bestaat tussen religie en politiek. Volgens antropoloog Ahmad ligt de oorsprong van dit denken niet in de islam als godsdienst, maar in de groeiende macht en invloed van de staat in de vroege twintigste eeuw. Dat blijkt uit onderzoek naar de ideologie van...
Nederland verkleurt: op straat, op school, op het werk en in de politiek. Hoe we daar mee omgaan lees je in dit dossier.
In discussies over de islam wordt vaak gedaan alsof er maar één islam is. Maar de islam is veelzijdig en voor vele interpretaties vatbaar. Dit vindt socioloog Asef Bayat. Hij ziet een nieuwe islamistische stroming ontstaan waarin openheid en tolerantie centraal staan: het post-islamisme.
‘Ik ben ook maar een mens,’ zegt de hiv-positieve Naila. De Zuid-Afrikaanse moslima is niet de enige die worstelt met haar ziekte. In Zuid-Afrika zijn vijf en een half miljoen mensen met hiv/aids besmet. Politici, religieuze instanties en familie weten niet altijd even goed om te gaan met de z...
Indonesië is het grootste moslimland ter wereld. De Indonesische christenen vormen de belangrijkste minderheid. Soms slaat de vlam in de pan en vliegen beide groepen elkaar in de haren. Een lange geschiedenis van wederzijds wantrouwen, angst en jaloezie is de oorzaak, concludeert godsdienstwet...
Wie dacht dat Hezbollah na de oorlog met Israël verslagen zou zijn, heeft het mis. Hezbollah is juist populairder uit de strijd te voorschijn gekomen, meent Hezbollah-deskundige Joseph Alagha. Hoe kunnen een miljoen vluchtelingen, 1.300 doden, 3000 gewonden, een ingestorte economie en een verw...
Sterk politiek wantrouwen en een orthodoxe geloofsinvulling blijken samen het risico op radicalisering te vergroten, zo blijkt uit onderzoek onder meer dan 300 Amsterdamse moslims. 1 op de 50 blijkt hier gevoelig voor. Door discriminatie tegen te gaan en het sociaal isolement van veel moslims ...
Islamitisch onderwijs en fundamentalisme worden nog al eens met elkaar in verband gebracht. De Groningse onderzoeker Wilna Meijer concludeert in haar boek Traditie en Toekomst van het Islamitisch Onderwijs dat islamitische onderwijs behouden moet blijven om fundamentalisme tegen te gaan. Vanda...
‘Fundamentalisme’ en ‘terrorisme’ worden vaak genoemd als gevaren inherent aan de islam. Hoewel veel moslims het gevoel hebben dat zij in Nederland niet welkom zijn, komt puriteins islamistisch denken echter nauwelijks voor.
Nederland loopt niet meer voorop in de ontkerkelijking, zo blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Het aantal actieve gelovigen neemt nog steeds af, maar in Duitsland en Frankrijk is het percentage buitenkerkelijken momenteel groter.
Een vloed van krantenberichten en een toenemende stroom onderzoeksgegevens maken steeds duidelijker dat er een groeiend probleem van botsingen is tussen extreem-rechtse Lonsdale-jongeren en allochtonen. Vooral op plekken waar nieuwe verstedelijking het platteland intrekt. ‘De allochtoon’ is vo...
De groeiende negatieve beeldvorming van de islam in Nederland, heeft het paradoxale effect dat Nederlands-Marokkaanse jongeren zich steeds sterker aangetrokken voelen tot de islam. Internet speelt bij deze zoektocht naar identiteit een belangrijke rol, aldus cultureel antropologe Lenie Brouwer...
Een wet uit 2000 maakt het Egyptische moslimvrouwen makkelijker om te scheiden. Maar wat dan? Een nieuw huwelijk ligt het meest voor de hand, liefst met een al getrouwde man. Over de onverwachte effecten van een ‘progressieve’ islamitische wet.
Enkele omstreden islamonderzoekers menen dat de oudste Koranfragmenten, die bewaard zijn gebleven op tegels in de Rotskoepel in Jeruzalem, geen islamitische maar een christelijke oorsprong hebben. De interpretatie van bepaalde woorden is vooralsnog onopgelost.
Indonesië zou wel eens dé plek kunnen zijn waar de toekomst van de islam wordt bepaald. De islamitische popcultuur is hier een voorbode van.
Professor Afshin Ellian constateert dat een effectieve terreurbestrijding niet alleen belemmerd wordt door de huidige inrichting van onze rechtstaat. In zijn oratie van 18 april laat hij zien hoe belangrijk sociale cohesie is voor de bestrijding van terreur.
Egyptische religieuze festivals, mawlids, zijn het onderwerp van hevige discussies. Volgens velen moslims passen deze uitbundige feesten niet binnen de moderne maatschappij. Samuli Schielke onderzocht deze festivals en promoveerde onlangs op zijn proefschrift Snacks and Saints, mawlid festival...