Tienduizenden jaren geleden waren mensen edele wilden, die in kleine groepjes vredig samenleefden. Toch? Mis! ‘Het begin van alles’ ontkracht dit soort mythes en levert een ijzersterk boek op.
Antropoloog Birgit Meyer is één van de winnaars van de Spinozaprijs van dit jaar. Ze verricht innovatief onderzoek naar religie in Ghana en is voorstander van een materiële benadering van religie. ‘Religie is vaak veel concreter dan we denken.’
Aan de hand van een klein menselijk botje brengen wetenschappers de geschiedenis van de mens terug naar 2,8 miljoen jaar geleden. Daarover schrijven ze deze week in Science. Een ander onderzoeksteam schrijft in Nature dat de oudste mens die we tot nu toe kenden waarschijnlijk geen Homo habilis...
Ons cultureel erfgoed staat in de schijnwerpers. Niet alleen doen wetenschappers er veel onderzoek naar; iedereen heeft er wel een mening over. De discussie rond Zwarte Piet is hier een mooi voorbeeld van. Een echte Nederlandse traditie waar niet aan getoornd mag worden, of toch wel? Wetenscha...
Ons afval dreigt ons te verstikken. Zelfs de mooiste plekjes op aarde zijn bezaaid met plastic. Gelukkig nemen wereldwijd mensen initiatieven om de afvalberg te verminderen.
Om lokale bewoners van het belang van natuurbescherming te overtuigen, gebruiken overheden en natuurorganisaties vaak economische argumenten. Onterecht, zegt antropoloog Jan van der Ploeg, die op 11 juni 2013 aan de Universiteit Leiden promoveert. Hij wil meer focus op de culturele en intrins...
Cultureel antropologen zijn geïnteresseerd in het sociale en culturele lichaam en in de wisselwerking tussen natuur en cultuur in lichamelijkheid. Wat is de invloed van cultuur op de manier waarop het lichaam wordt gezien en gebruikt, en hoe beïnvloeden deze op hun beurt cultuur en samenleving...
“Waarschijnlijk hebben neanderthalers het meerdere keren succesvol met onze voorouders gedaan, maar alleen de moderne mens heeft de geschiedenis overleefd.” Woensdagavond vertelde antropoloog en bestsellerschrijver Chris Stringer over zijn onderzoek tijdens de tweede Hoboken-lezing in het Natu...
Opnieuw is er een ouderdomsrecord voor prehistorische kunst gesneuveld. In Noord-Spanje zijn grottekeningen aangetroffen die meer dan 40.800 jaar oud moeten zijn. Nu nog de vraag wie ze heeft gemaakt. Een ‘gewone’ vroege mensachtige of toch de al lang uitgestorven Neanderthaler?
In zuid-China hebben archeologen menselijke fossielen gevonden die zowel eigenschappen moderne als van zeer oude mensachtigen hebben. Ze wijzen op een nog grotendeels onbekend hoofdstuk uit de menselijke evolutie.
De Gammacanon is klaar, dik vijftig lemma’s groot. Voorzitter Paul Schnabel van de canoncommissie maakt de balans op. ‘Ondanks verschillen is er een opmerkelijke eenheid.’
Ieder mens ontwikkelt zijn eigenheid door een serie grote en kleine identiteitscrises.
Antropoloog Sarah Blaffer Hrdy schrijft in haar nieuwste boek ‘Een kind heeft vele moeders’ over oeroude zaken: evolutie, apen en prehistorische voorouders. En toch hadden de thema’s niet actueler kunnen zijn – zorgvaders, werkende moeders, hulp bij de opvoeding en kinderopvang zonder sc...
Het kabinet wil neef-nicht huwelijken gaan verbieden om immigratie tegen te gaan. Maar is het probleem van importbruiden wel zo groot?
De oudste fossielen van de Pekingmens zijn nog ouder dan gedacht. 770.000 jaar in plaats van een half miljoen. Dit opent de discussie rondom de verspreiding van Homo erectus vanuit Afrika naar Oost-Azië. Mogelijk was er een zuidelijke route via de kusten van de Indische Oceaan en een noordeli...
Bij alle vormen van afschuw trekken mensen hetzelfde ‘vieze’ gezicht. Morele afschuw door oneerlijke behandeling heeft dan ook een biologische basis. Waarom morele afschuw is ontstaan, is nog niet zeker. Waarschijnlijk helpt het ons bij het nemen van beslissingen.
Anderhalf miljoen jaar oude voetafdrukken uit Kenia laten duidelijke kenmerken van de moderne menselijke voet zien. Zo liggen alle tenen op één lijn en is de manier van lopen gelijk aan de onze. De sporen zijn waarschijnlijk gemaakt door Homo ergaster of Homo erectus. Deze mensachtigen bewoge...
Chimpansees en mensen hebben veel meer herhalingen (duplicaties) in hun DNA dan orang-oetans en makaken. Omdat chimpansees en mensen een groot deel van de duplicaties delen, gaan onderzoekers er vanuit dat de snelle evolutie van herhalingen is ontstaan bij de gemeenschappelijke voorouder van m...
De beursvloer is een dynamische omgeving, waarin handelaren weinig tijd hebben om afwegingen te maken. Dit vraagt om snelle reacties van het brein. Daarvoor is een grote gevoeligheid voor geslachtshormoon testosteron nodig. Deze gevoeligheid wordt voor de geboorte bepaald door blootstelling aa...
Chimpansees gebruiken bij het herkennen van hun soortgenoten dezelfde hersengebieden als mensen die een bekend gezicht zien. Tot die conclusie komen gedragswetenschappers van het Yerkes National Primate Research Center in Amerika deze week in vakblad Current Biology. Met hun resultaten hopen d...
Nieuwe datering van voetstappen in een aslaag in Italië wijzen uit dat het de oudste gedateerde menselijke voetstappen zijn. De ouderdom is 345.000 en het betrof waarschijnlijk voetstappen van de Homo heidelbergensis, een voorouder van de moderne mens.
Ouderschap in Nederland verandert. Er zijn nieuwe gezinsvormen ontstaan – denk aan co-ouderschap, eenoudergezinnen, stiefgezinnen en gezinnen met twee ouders van hetzelfde geslacht. Ook zijn er meer gezinnen waarvan een of beide ouders hun wortels in een ander land en dus een andere cult...
Turkse Nederlanders zijn steeds meer geld en aandacht gaan besteden aan de inrichting van hun huis. Terwijl de huiskamers van Turkse immigranten veertig jaar geleden karig waren ingericht, zijn huiskamers inmiddels theaters van status en identiteit. Dit blijkt uit onderzoek van Hilje van der H...
De hersenen van onze vroege voorloper, de Neanderthaler, ontwikkelen zich ongeveer op dezelfde manier als onze eigen hersenen. Deze conclusie konden fysisch antropologen trekken na het bestuderen van drie Neanderthaler kinderskeletten. Het onderzoek geeft nieuwe aanwijzingen voor de evolutie v...
Muziek is een belangrijk middel voor jongeren om duidelijk te maken wie ze zijn en waar ze bij willen horen. Dat geldt ook voor Nederlands-Marokkaanse jongeren, een groep die centraal staat in het promotieonderzoek van Miriam Gazzah. Door hen via muziek te benaderen, wilde zij meer inzicht kri...
Muizen hebben twee receptoren op hun tong waarmee zij de smaak van calcium kunnen onderscheiden. Naast zuur, zout, bitter, zoet en umami kan nu ook calcium aan het rijtje basissmaken worden toegevoegd, is de conclusie van chemicus Michael Tordoff. Hij presenteerde zijn ontdekking gisteren tijd...
Op zoek naar een beter leven bewegen mensen zich over de hele wereld. Indonesische vrouwen verhuizen naar Saoedi-Arabië, Nederlanders vertrekken naar Canada en Senegalezen beproeven hun geluk in een gammele vissersboot richting Spanje. Waarom migranten hun huis verlaten, hoe ze reizen en wat z...
Etalages worden volgepropt met oranje spullen, complete woonwijken zijn versierd en zelfs het draaiorgel op straat speelt een aangepast repertoire met stadionliedjes. Niemand kan er nog omheen: de EK gekte is losgebarsten. En daarmee ook de discussie over de rol die voetbal speelt in Nederland...
Het populaire verhaal over de instorting van de Paaseilandcultuur is een karikatuur die gretig aftrek vindt. ‘We zijn psychologisch ontvankelijk voor deze boodschap.’