Bepaalt informatie die via de zintuigen onze hersenen binnenkomt hoe wij de buitenwereld waarnemen? Nee, het brein genereert in de eerste plaats zelf informatie van binnenuit, volgens aandachtonderzoeker Heleen Slagter.

Sociale normen beïnvloeden of kinderen graag delen. Het maakt daarbij niet uit in wat voor samenleving de kinderen opgroeien, tonen psychologen aan.

We weten vaak wat de beste keuze is, maar gedragen ons er niet naar. In hun boek ‘Nudging’ vertellen psycholoog Denise de Ridder en organisatiewetenschapper Lars Tummers hoe kleine zetjes in de gewenste richting, zogenaamde nudges, kunnen helpen.

Ratten maken vreugdesprongetjes en slaken vreugdekreten als ze verstoppertje spelen met een mens. Ze snappen de regels en vinden het leuk, schrijven Duitse neurowetenschappers, die met hun onderzoek het speelgedrag van zoogdieren belichten.

Volgens een bekende hypothese speelt blootstelling aan testosteron in de baarmoeder een belangrijke rol bij autisme. Wetenschappers laten nu zien dat testosteron het empathisch vermogen niet vermindert. Is autisme dan wel een extreme vorm is van het mannelijk brein?

De grijze eekhoorn is een luistervink. Hij luistert naar de gesprekken tussen vogels en leidt daaruit af of de omgeving roofdiervrij is. Dan kan hij zijn waakzaamheid laten varen. Dat beschrijven Amerikaanse biologen.

Waarom wordt een schildpad twee keer zo oud als een mens? Met die vraag in het achterhoofd schreef verouderingsarts David van Bodegom Het geheim van de schildpad, een zeer toegankelijk boek over wat veroudering in het dierenrijk ons leert over de lengte van onze eigen levens.

Wat kunnen tweelingstudies, tegenwoordig in combinatie met moleculaire technieken, precies aantonen en wat niet?

Kraaien oefenen controle uit over hun gekras, ontdekten Duitse biologen. Ze maken niet alleen geluiden die reflexmatig gekoppeld zijn aan emoties als agressie of honger, maar kunnen opzettelijk krassen of hun snavel houden.

Van het zenuwstelsel van wormen bestaat nu een complete neurale kaart. Alle zenuwcellen en de verbindingen ertussen staan erop, dankzij onderzoek van Amerikaanse neurowetenschappers. Ons begrip van het menselijk brein wordt er beter van.

Als je er een gezond dieet op nahoudt, is het dan erg als je tijdens de vakantie de remmen losgooit? Nee, zeggen wetenschappers, een weekje stouwen kan geen kwaad. Maar juich niet te snel.

Binnen de wetenschap heerst vaak nog het idee dat menselijk sociaal gedrag niet gestuurd wordt door hormonen. Onterecht, volgens psycholoog Peter Bos. Hij onderzoekt de invloed van hormonen op zorggedrag. “De effecten van hormonen zijn subtiel, maar relevant.”

Afgaande op Amerikaans onderzoek kan je beter een dikke laag eelt kweken dan schoenen aantrekken. Eelt beschermt tegen steentjes, terwijl de voeten nog gewoon ‘voelen’ waar ze op lopen.

Honden worden getraind om ziektes te ruiken in iemands adem, zweet, ontlasting of urine. Is het gebruik van dieren in de diagnostiek wel praktisch?

Ontwikkelingspsycholoog Eddie Brummelman schreef met Bewonder mij! een actueel boek in tijden van toenemend narcisme. Leer kinderen gezonde zelfwaardering aan in plaats van zelfbewondering, is zijn boodschap. Met tips hoe dat te doen.

Een brein in ontwikkeling is een ware datingmarkt voor zenuwcellen. Elke cel wil stabiele verbindingen met andere cellen. Breakups zijn onvermijdelijk. Neuroloog Christian Lohmann onderzoekt hoe zenuwcellen geschikte partners vinden, essentieel voor de juiste bedrading van de hersenen.

Waar vroeger vrijwel elke Nederlander christelijk was, shopt een deel van de gelovigen nu elementen uit verschillende religies bij elkaar. Wat bepaalt welke religieuze keuze jij maakt?

Mensen met aanleg voor de ziekte van Alzheimer navigeren minder efficiënt in de game Sea Hero Quest, tonen Britse onderzoekers aan.

De eindexamens zijn weer begonnen. Boeken open, koptelefoon op, lekker muziekje aan en blokken maar! Maar helpen die deuntjes wel bij het studeren?

Ouderdom maakt ons mentaal trager en vergeetachtiger. Kunnen online ‘brain games’ die cognitieve aftakeling voorkomen?

Na succesvolle therapie tegen angst worden mensen soms toch weer bang. Amerikaanse wetenschappers ontdekten het mechanisme achter zo’n terugval.

Krijg je er als volwassene nog nieuwe hersencellen bij of niet? Spaanse neurobiologen leveren nieuw bewijs dat mensen inderdaad hun hele leven neuronen blijven aanmaken. Bij Alzheimer stokt die productie.

Even bijslapen in het weekend na wat korte nachten? Fout. Dat kan niet, toont Amerikaans onderzoek. De verstoorde stofwisseling die slaapgebrek veroorzaakt, is met een paar extra weekenduren niet ongedaan te maken.

Dieren in winterslaap liggen lang stil, waardoor hun bloedsomloop vertraagt. Edwin de Vrij ontdekte bij hamsters waarom er geen levensbedreigende bloedstolsels ontstaan: ze bergen hun bloedplaatjes, die voor stolling zorgen, tijdelijk op in de lever.

Je ziet cirkels draaien, terwijl je wéét dat de figuur niet beweegt. Chinese neurowetenschappers ontdekten hoe je hersenen omgaan met zo’n optische illusie: ze verwerken het beeld met vertraging.

Wat gebeurt er met een ecosysteem als het grootste roofdier wegvalt? Amerikaanse biologen ontdekten hoe de zevenkieuwshaai in de wateren rond Kaapstad de plek innam van de witte haai.

Poetslipvissen reageren op hun spiegelbeeld en proberen zich te ontdoen van een markering op hun lijf. Deze bevinding van een Japans-Duits onderzoeksteam wakkert een discussie aan: zijn de dieren zelfbewust?

Nieuwe doelgerichte therapieën kunnen tumorcellen soms jarenlang rustig houden. Dat is natuurlijk fijn voor patiënten, maar de mentale belasting van zo’n behandeling kan groot zijn.

De zuidelijke helling van de onderzeese Sababank is een stuk steiler dan die aan de noordkant. Dat is één van de opvallendste observaties die fysisch oceanograaf Hans van Haren en zijn collega’s deden naar aanleiding van de NICO-expeditie.

Rustig heen en weer gewiegd worden verbetert de slaap en het geheugen. Schommelen stimuleert de langzame hersengolven tijdens het slapen, blijkt uit studies van Zwitserse onderzoekers.