Bewust van ons brein
Deze week is het ‘Brain Awareness Week’, om mensen bewust te maken van de vooruitgang en opbrengst van hersenonderzoek. NEMO Kennislink ging langs bij Nederlandse herseninstituten voor een update.
Mariska van Sprundel wilde eigenlijk van kinds af aan dierenarts worden. Maar na uitgeloot te zijn, ging zij biologie studeren aan de Universiteit Utrecht om toch zoveel mogelijk te leren over dieren. Eenmaal begonnen bleek de medische biologie zo fascinerend, dat ze een master in biomedische wetenschappen ging doen. De wetenschap bleek haar goed te liggen, maar na eindeloos pipetteren in het laboratorium gooide ze het over een andere boeg: geen pipet, wel wetenschap. Ze vond haar draai als wetenschapsjournalist tijdens een stage bij NEMO Kennislink, waar ze tot op de dag van vandaag als freelancer is blijven hangen. Eerder schreef ze voor NEMO Kennislink veel over biotechnologie en functionele moleculaire systemen. Nu is ze redacteur Hersenen & Gedrag.
Verder schrijft Mariska onder meer voor Trouw, Eos magazine, KIJK en Runner’s World. In haar vrije tijd doet ze het liefst aan hardlopen. Ze hoopt dit jaar haar eerste marathon te lopen.
Deze week is het ‘Brain Awareness Week’, om mensen bewust te maken van de vooruitgang en opbrengst van hersenonderzoek. NEMO Kennislink ging langs bij Nederlandse herseninstituten voor een update.
Een groep wetenschappers volgde jarenlang in de hersenen van gezonde ouderen een eiwit dat betrokken is bij Alzheimer. De verspreiding van het eiwit bleek voorspelbaar voor geheugenverlies.
Wie zijn hersenen tot op hoge leeftijd gebruikt om nieuwe dingen te leren, is weerbaarder tegen de ziekte van Alzheimer. Neurobioloog Helmut Kessels probeert de mechanismen achter ons geheugen te ontrafelen.
Hoe zet je een goede publiekscampagne op over vaccinatie? Communicatiewetenschappers Enny Das en Bas van den Putte geven acht vuistregels.
Mensen reageerden heel verschillend op de brand in vluchtelingenkamp Moria. De één wil helpen en de slachtoffers binnenlaten, de ander sluit het liefst meteen de grenzen. Wat gebeurt er in die hersenen?
Bijna iedereen houdt er onbewuste vooroordelen over huidskleur op na. Kun je mensen trainen om hun, vaak onbedoelde, racistische neigingen bij te sturen?
Migraine is nog steeds een onbegrepen ziekte: niet vast te stellen met hersenscans en ook over de oorzaken bestaan veel misverstanden. Eén ding is duidelijk: migraine is meer dan alleen een beetje hoofdpijn.
Piekeren is menselijk en kan zo nu en dan zelfs nuttig zijn, stelt psycholoog Bart Verkuil. “Piekeren is een strategie om met toekomstige problemen om te gaan, maar het kan uit de hand lopen.”
Renske’s man heeft al jaren kanker. Dat werd voor haar zo zwaar dat ze psychologische hulp kreeg. Ze leerde daardoor haar eigen behoeftes in beeld te houden.
Je bent jong en staat vol in het leven. Tot je te horen krijgt dat je kanker hebt. Het overkomt jaarlijks 2700 jongvolwassenen. Wat doe je als je toekomstplannen opeens onzeker zijn? Sophia en Anouk kennen die vraag als geen ander.
De diagnose kanker treft het hele gezin. Partners of kinderen van patiënten kunnen last krijgen van stress, depressie of angsten. Naasten kunnen psychologische hulp krijgen, maar moeten er vaak zelf achteraan.
Ongeveer een kwart van alle kankerpatiënten blijft langdurig vermoeid na afronding van de medische behandeling. Door gedragstherapie of een beweegprogramma knapt een groot deel op.
Voor Dianne van Amelsfoort betekende de diagnose borstkanker een opeenstapeling van tegenslagen. Met hulp van een maatschappelijk werker probeert ze de gevolgen van het ziekteproces voor haar lichaam en wie ze is te accepteren.
Burgers denken, analyseren en onderzoeken steeds vaker mee met wetenschappers. In het boek ‘Citizen Science’ maken we kennis met burgerwetenschap. Inclusief tips om zelf aan de slag te gaan.
Door de vele corona-zieken staan verpleegkundigen en artsen onder hoge druk. Kunnen we een golf van psychische klachten verwachten onder zorgverleners?
Door de coronacrisis willen veel mensen iets goeds doen voor een ander. Matthijs van Veelen doet onderzoek naar de evolutie van onbaatzuchtig gedrag.
Sinds deze week zit Nederland in een strenge lockdown. Wat doet dat met onze mentale gezondheid? Mariska van Sprundel sprak erover met twee experts.
Deze week is de Nationale Week Zonder Vlees. Laat jij je biefstuk en bitterballen ook staan? Veel mensen willen vanwege het milieu minderen met vlees en zuivel, maar doen het in de praktijk niet. Wat houdt ons tegen?
Kinderen die in armoede opgroeien doen het slechter op school. Maar waarom? Neurowetenschappers wijzen naar de hersenontwikkeling.
De hersenen veranderen met oplopende leeftijd, maar het is niet alleen maar kommer en kwel, volgens neuropsycholoog Margriet Sitskoorn.
Je leest steeds vaker over klimaatangst. Moeten we die term serieus nemen? Hoe reëel is die angst? We vroegen het psychiater en angstexpert Damiaan Denys.
Amerikaanse neurowetenschappers ontwikkelden een therapie met licht en geluid tegen Alzheimer om de eiwitklonters in het brein af te breken. Bij zieke muizen helpt het, hun geheugen knapt ervan op. De eerste klinische proeven zijn gestart.
Dat de pil beschermt tegen zwangerschap weten we, maar wat is de invloed op hersenen, sociaal gedrag en emoties? Daar is nog nauwelijks onderzoek naar gedaan. Aandacht voor de psychologische effecten is aan het groeien.
Soms is zelfs denken te vermoeiend. Neurowetenschapper Monja Froböse onderzocht waarom we er meestal voor kiezen om mentale inspanning te vermijden.
Hoe goed kunnen wij onze eigen gezondheid inschatten? Een grootschalige studie onder Europeanen laat zien dat vooral tachtigplussers een verkeerd beeld hebben van hun fysieke en mentale gesteldheid.
Bepaalt informatie die via de zintuigen onze hersenen binnenkomt hoe wij de buitenwereld waarnemen? Nee, het brein genereert in de eerste plaats zelf informatie van binnenuit, volgens aandachtonderzoeker Heleen Slagter.
Sociale normen beïnvloeden of kinderen graag delen. Het maakt daarbij niet uit in wat voor samenleving de kinderen opgroeien, tonen psychologen aan.
We weten vaak wat de beste keuze is, maar gedragen ons er niet naar. In hun boek ‘Nudging’ vertellen psycholoog Denise de Ridder en organisatiewetenschapper Lars Tummers hoe kleine zetjes in de gewenste richting, zogenaamde nudges, kunnen helpen.
Ratten maken vreugdesprongetjes en slaken vreugdekreten als ze verstoppertje spelen met een mens. Ze snappen de regels en vinden het leuk, schrijven Duitse neurowetenschappers, die met hun onderzoek het speelgedrag van zoogdieren belichten.
Volgens een bekende hypothese speelt blootstelling aan testosteron in de baarmoeder een belangrijke rol bij autisme. Wetenschappers laten nu zien dat testosteron het empathisch vermogen niet vermindert. Is autisme dan wel een extreme vorm is van het mannelijk brein?
De grijze eekhoorn is een luistervink. Hij luistert naar de gesprekken tussen vogels en leidt daaruit af of de omgeving roofdiervrij is. Dan kan hij zijn waakzaamheid laten varen. Dat beschrijven Amerikaanse biologen.
Waarom wordt een schildpad twee keer zo oud als een mens? Met die vraag in het achterhoofd schreef verouderingsarts David van Bodegom Het geheim van de schildpad, een zeer toegankelijk boek over wat veroudering in het dierenrijk ons leert over de lengte van onze eigen levens.
Wat kunnen tweelingstudies, tegenwoordig in combinatie met moleculaire technieken, precies aantonen en wat niet?