Sinds haar verhuizing van het IMIM Hospital del Mar Medical Research Institute in Barcelona naar Amsterdam heeft Susanne niet stilgezeten. Inmiddels is ze gastonderzoeker bij Sanquin, waar ze blijft werken aan bloedvormende stamcellen. Susanne wil de ontdekkingen die ze in Barcelona bij muizenstamcellen heeft gedaan, in Amsterdam herhalen met menselijke stamcellen.

Stamcellen, mét bloedvaten

Eerder vertelde Susanne al dat het in eerste instantie niet lukte om bloedvaten te laten ontstaan in gastruloïden, een embryo-model dat de vroege embryonale ontwikkeling nabootst. En zonder bloedvaten geen bloedvormende stamcellen. De zoektocht naar een manier om gastruloïden te maken mét bloedvaten bleef haar gedurende haar tijd in Barcelona bezighouden. In de laatste update vertelde ze dat de crux bij de ontwikkeling van gastruloïden met bloedvaten zat in de juiste verhouding tussen signaalstoffen.

Susanne en haar collega’s hebben onlangs een flinke stap gezet in het bepalen van die verhouding, blijkt uit hun wetenschappelijk artikel. “Er is een deel van het embryo, het mesoderm, verantwoordelijk voor de embryonale bloedproductie. Het mesoderm bestaat uit verschillende soorten cellen. In Barcelona hebben we ontdekt dat we de aanmaak van de cellen waar de bloedvaten uit voortkomen kunnen stimuleren door twee signaalstoffen toe te voegen. Het is ons gelukt om dat deel van het mesoderm aan te zetten, en dat hebben we bewezen door de vaten te labelen met een groene kleurstof, en daarna te fotograferen met een microscoop.”

Onomstotelijk bewijs

Maar zorgen die bloedvaten dan ook echt voor bloedvormende stamcellen? Zeker weten, zegt Susanne trots. “We vonden alle soorten bloedcellen die normaal in een embryo aanwezig horen te zijn. En de cellen die we in ons model vonden, maken dezelfde eiwitten als bloedstamcellen. Dat wijst er dus sterk op dat we de goede cellen hebben kunnen maken.” Daarmee zit er dus gelijk een mooie spreekwoordelijke strik om Susannes werk in Barcelona.

Volgens de studieboeken

Wat mooi was: tijdens die zoektocht stuitte Susanne toevallig op een interessante bevinding. “Ons doel was niet alleen om een bloedvormende muizengastruloïde te bouwen, maar ook het deel van het embryo te onderzoeken dat het tijdelijke embryonale bloed maakt.” 

Op de foto’s van hun gastruloïden zagen Susanne en haar collega’s iets ontstaan dat volgens de studieboeken helemaal niet kán. “Óf we hebben iets verkeerds gedaan, óf de boeken kloppen niet. Maar daar mag ik nu nog niets over zeggen. We gaan eerst proberen of we al onze ontdekkingen uit Barcelona in Amsterdam kunnen herhalen met menselijke stamcellen.”