Naar de content

Schijnaardbei met antivries

Promovendus Nienke Beets blogt over het Stoepplantjesonderzoek

Nienke Beets

Bladeren knisperen onder mijn schoenen als ik door het park loop. De bomen zijn kaal, maar veel struiken zijn nog groen. Ik zie zelfs madeliefjes bloeien op het grasveld, al zien ze er wel wat zieliger uit in deze vrieskou dan in de zomerzon.

Madeliefjes bloeien tegenwoordig het hele jaar in de steden en dorpen, terwijl ze daarbuiten alleen bloeien tussen april en september. Door de beschutting van onze huizen blijft het lekker warm.

Onderweg van het park naar mijn huis kom ik nog wat bloeiende planten tegen aan de rand van de stoep, zoals bezemkruiskruid, reukloze kamille en herderstasje. Op de grond om een boom heen zie ik ook de schijnaardbei, maar hij bloeit niet. Deze plant staat in de schaduw en de bladeren hebben nog een randje vorst. Misschien is het op deze straathoek toch net te koud, maar de plant overleeft wel.

Planten hebben een soort van antivriesstoffen, AFP’s, die ervoor zorgen dat ze niet stuk vriezen. Jij en ik bestaan voor ongeveer 57% uit water, maar bij een plant is dat maar liefst 98%. Als water bevriest, dan zet het uit; als een plantencel bevriest, dan explodeert deze. De productie van voldoende AFP’s om niet te bevriezen kost de plant erg veel energie, die niet in groei gestoken kan worden.

Ik neem nog een slokje koffie uit mijn thermosfles. Een stukje verder kom ik een andere schijnaardbei tegen; deze staat in de volle zon en heeft geen ijs op zijn blaadjes. Hurkend kijk ik nog eens goed en ontdek een bloemknop. Door het warme zonlicht heeft deze plant wel energie over om bloemen te maken. In de bebouwde kom kan de schijnaardbei het hele jaar bloeien, net zoals het madeliefje. Als hij tenminste op een gunstige plek staat. Nadat hij gebloeid heeft, krijgt hij een klein rood vruchtje. Zoals de naam al zegt, is dat geen echte aardbei. Je kunt hem eten, maar hij smaakt nergens naar.

Op deze plek staan nog een hoop andere planten die de schijnaardbei snel kunnen overwoekeren. Competitie is overal, voor planten, dieren en mensen. Welke planten groeien waar in de stad en waarom? Vinden sommige planten het soms lekker om af en toe geborsteld te worden door de borstelwagen of bestrooid te worden met strooizout? Doen sommige planten het nu eenmaal beter tussen de stoeptegels dan in de vrije natuur? Het fijne weten we er niet van … Nog niet! Help mij deze vragen te beantwoorden en geef door op stoepplantjesonderzoek.nl welke planten er in jouw buurt op de stoep groeien.

Het Stoepplantjesonderzoek

Wil jij je eigen stads- of dorpsnatuur ontdekken? Leer stoepplantjes herkennen en geef ze door via stoepplantjesonderzoek.nl voor het Stoepplantjesonderzoeksproject. Met het Stoepplantjesonderzoek brengt promovendus Nienke Beets samen met burgers, zoals jij, in kaart welke stoepplantjes waar groeien en waarom. Wil je nog meer weten? Ga naar de website, volg het onderzoek op sociale media via @stoepplantjes of schrijf je in voor de nieuwsbrief.

ReactiesReageer