Naar de content

"Ik geloof er graag in, maar ik zie het nog niet direct."

Met synthetische biologie darmbacteriën nuttige aanpassingen geven

Een groep blauwe bacteriën op een zwarte achtergrond.
Een groep blauwe bacteriën op een zwarte achtergrond.
Wikimedia Commons

Je darmen zitten vol met nuttige bacteriën. We zouden ze nog nuttiger kunnen maken met behulp van synthetische biologie. Door darmbacteriën zo aan te passen dat ze je poep lekker laten ruiken of van kleur veranderen op het moment dat er in je lichaam iets niet goed gaat.

Een pillenstrip met blauwe en rode pillen. Een hand reikt naar de pillenstrip. De achtergrond is wit.

Zou jij een pilletje slikken om je poep lekker te laten ruiken?

Flickr.com, Taston via CC BY-ND 2.0

Bacteriën die een lekkere geur afgeven en bacteriën die van kleur kunnen veranderen, zijn al gemaakt door studenten die meededen aan iGEM (een internationale competitie op het gebied van synthetische biologie), in respectievelijk 2006 en 2009. Als we zulke aangepaste bacteriën in het lichaam kunnen inbrengen, komen tal van nieuwe toepassingen een stuk dichterbij.

Maar zitten we daar wel op te wachten? Kennislink vroeg het aan Willem de Vos, microbioloog aan de Wageningen Universiteit.

Is het realistisch om aangepaste bacteriën te gebruiken in ons lichaam?
“De iGEM-teams hebben al laten zien dat het mogelijk is om bacteriën te maken die lekker ruiken of die van kleur veranderen. Maar genetisch gemodificeerde organismen en voeding, dat gaat niet zo goed samen. Dat is een emotionele zaak. Mensen gaan geen producten eten waar aangepaste bacteriën inzitten. Je ziet het ook bij planten. Half de wereld staat vol met genetisch gemodificeerde planten, maar in Europa worden ze vrijwel niet toegelaten. In de verre toekomst zie je aangepaste bacteriën waarschijnlijk wel overal, dus ook in voeding. Maar die mening had ik vijfentwintig jaar geleden ook al en er is nog nauwelijks iets veranderd. Het duurt heel lang. Kortom: ik geloof er graag in, maar ik zie het nog niet direct.”

Stel dat we deze aangepaste bacteriën inbrengen in het lichaam. Kan dat dan geen kwaad?
“Dat denk ik niet. De darmflora is een complex ecosysteem en daar komen vreemde bacteriën niet zomaar tussen. Een bacterie die je inbrengt, zal dus niet continue overleven. Maar er zijn vast wel systemen te bedenken die ervoor zorgen dat de bacteriën lang genoeg in het lichaam blijven om bijvoorbeeld een geur af te geven of een kleuromslag te geven.”

Een groep blauwe bacteriën op een zwarte achtergrond.

De darmflora is een complex ecosysteem waar een vreemde bacterie niet zomaar tussenkomt.

Wikimedia Commons

Welke toepassingen van synthetische biologie ziet u voor zich?
“Ik ben dol op synthetische biologie. In de industriële biotechnologie wordt het al volop toegepast. Maar wat ik ook voor me zie, is een sensor waarin aangepaste componenten uit bacteriën zitten en een veilige kleurstof. Die sensor slik je als een pilletje door en op het moment dat je die weer uitpoept, kun je je gezondheid aflezen door bijvoorbeeld een kleurverandering. Waar nu allerlei medische tests in het laboratorium gedaan worden, vindt de reactie dan direct in je lichaam plaats. Dat is volgens mij helemaal niet zo ver weg meer.”