Op social media laat je een digitaal kruimelspoor achter iedere keer als je iets deelt. Zo weten politieke partijen wat jij leuk vindt, en spelen ze daarop in. Hoe zit dat?
Heb je ooit gemerkt dat je op Instagram, TikTok of YouTube ineens een advertentie ziet van een politieke partij? Misschien dacht je: “waarom krijg ík dit te zien?” Dat is geen toeval. Politieke partijen proberen jou via social media te bereiken. Maar hoe werkt dat precies? En... heeft het ook echt invloed op wat je stemt?
Elke keer als je iets liket, deelt, of ergens op reageert, laat je digitale sporen achter. Bedrijven (en dus ook politieke partijen) gebruiken die sporen om een beeld van jou te krijgen. Wat vind jij leuk? Waar ben jij boos over? Wat zijn jouw interesses?

Elke keer als je iets liket, deelt, of ergens op reageert, laat je digitale sporen achter.
FreepikDie informatie gebruiken politieke partijen vervolgens om advertenties te maken die precies bij jou passen. Dit heet politieke microtargeting. Klinkt ingewikkeld? Het betekent eigenlijk gewoon: ze maken reclame die speciaal is afgestemd op jou of op mensen die een beetje op jou lijken.
Nadat Donald Trump in 2016 president van Amerika werd en in Groot-Brittannië mensen stemden voor de Brexit (het land stapte uit de EU), kwam er veel aandacht voor politieke microtargeting. In beide campagnes speelde een bedrijf genaamd Cambridge Analytica een grote rol. Zij gebruikten data van miljoenen mensen om supergerichte advertenties te maken. Ze beweerden zelfs dat ze verkiezingen konden winnen door mensen met gerichte reclames te beïnvloeden. Hierdoor ontstond wereldwijd veel discussie. Mensen vroegen zich af of de democratie nog wel veilig was. Als je hier meer over wilt weten, is de documentaire ‘The Great Hack’ op Netflix echt een aanrader.
The Great Hack
Strenge regels
In Nederland (en eigenlijk in heel Europa) zijn er strenge regels. Politieke partijen mogen hier niet zomaar alle digitale sporen van jou gebruiken om hun advertenties op te richten. Ze mogen bijvoorbeeld wel adverteren op basis van je leeftijd, waar je woont of wat algemene interesses. Maar ze mogen niet diep in je privéleven duiken zoals in Amerika soms gebeurt.
Daardoor is het voor partijen in Nederland lastiger om advertenties te maken die echt superpersoonlijk voelen. Toch gebeurt het wel, en daarom is het belangrijk om te onderzoeken wat de impact is van die reclames. Daarom doe ik onderzoek naar politieke microtargeting. Ik wil weten: zijn zulke advertenties echt overtuigend? Of valt het allemaal wel mee?
Een deel van mijn onderzoek doe ik met een eye-tracker. Dat is een apparaat dat precies ziet waar je naar kijkt op een scherm. Ik laat mensen politieke advertenties zien en probeer zo te ontdekken of ze eerder kijken naar reclames die passen bij hun mening of interesses.
Ook doe ik experimenten waarbij ik mensen vraag wat ze denken als ze door een tijdlijn scrollen met politieke posts. Gaan ze actiever nadenken wanneer die post van een politieke partij is die zij leuk vinden? Of is andersom het geval? Of boeit het ze eigenlijk helemaal niet?

Ik laat mensen politieke advertenties zien en probeer zo te ontdekken of ze eerder kijken naar reclames die passen bij hun mening of interesses.
FreepikKiezers van de toekomst
Jij en je leeftijdsgenoten zijn de kiezers van de toekomst. Sterker nog: misschien mag je bij de volgende verkiezingen al stemmen. Het is goed om te weten dat politieke partijen steeds slimmer worden in hoe ze jouw aandacht proberen te trekken. En dat je jouw politieke stem moet baseren op wat jij echt belangrijk vindt, en niet zomaar afgaat op dingen die je online ziet, ook als het lijkt alsof het speciaal voor jou is gemaakt.
Wil je op de hoogte blijven van wat ik allemaal ontdek? Hou dan mijn pagina in de gaten!