Klimaatverandering, maar dan níet door de mens
De mens is kampioen klimaatverandering. Maar kan het klimaat ook veranderen zonder ons toedoen? NEMO Kennislink zet enkele niet-menselijke invloeden op een rij en kijkt hoe ze uitpakken voor de aarde.
De mens is kampioen klimaatverandering. Maar kan het klimaat ook veranderen zonder ons toedoen? NEMO Kennislink zet enkele niet-menselijke invloeden op een rij en kijkt hoe ze uitpakken voor de aarde.
Mineralen uit meteorieten van Mars laten zien dat vanaf 4,5 miljard jaar geleden geen catastrofale inslagen meer plaatsvonden op de rode planeet.
In Groenland is ergens in de Oude Steentijd een grote meteoriet ingeslagen. Dat blijkt uit de ontdekking van een enorme krater, die verborgen zat onder het ijs. Als de interpretaties kloppen, althans.
De kraters op de bodem van de Barentszzee zijn na afloop van de laatste ijstijd ontstaan, door enorme explosies van het broeikasgas methaan. Noorse onderzoekers vonden hiervoor extra aanwijzingen. In de huidige opwarmende wereld neemt de kans op dit soort ontploffingen toe.
Ruimtesonde New Horizons vloog negen maanden geleden langs dwergplaneet Pluto en stuurt nog steeds nieuwe data naar de aarde. De betrokken wetenschappers zijn inmiddels druk bezig met het interpreteren van de gegevens. Kennislink zet de belangrijkste bevinden tot nu toe op een rij.
Onze planeet kan ieder moment geraakt worden door een stuk ruimtepuin, aldus verschillende prominente wetenschappers. Ze pleiten voor meer onderzoek. Een kwestie van bangmakerij of moet de wetenschap daadwerkelijk meer energie steken in het voorspellen van inslagen?
Dinsdag passeerde ruimtesonde New Horizons Pluto en bestudeerde de dwergplaneet in groot detail. Inmiddels zijn de eerste detailbeelden terug op aarde. Ze laten een kleine wereld zien met bergen van waterijs en een verrassend jong oppervlak. Pluto blijkt geologisch veel actiever dan gedacht.
De grootste donkere vlek op de maan is niet ontstaan als gevolg van een inslag. Wetenschappers stellen dat op basis van data van NASA’s GRAIL-missie. De zogenoemde maanzee blijkt onder de grond niet te worden begrensd door een voor een inslag typerende ronde rand.
Rampspoed trof de aarde zo nu en dan in het verleden. Bijvoorbeeld rond 375 miljoen jaar geleden, toen 70-80% van alle soorten in korte tijd uitstierf. Zowel op zee als op het land vielen slachtoffers. Steeds meer aanwijzingen stapelen zich op dat het plantenrijk hierbij een cruciale rol speel...
Het scheelde een haartje of we waren er nooit geweest. Verantwoordelijk daarvoor is de grootste massa-uitsterving ooit, waarbij diverse diergroepen van de aardbodem verdwenen. Deze extinctie vond rond 250 miljoen jaar geleden plaats. Hoe kon het leven toen zo op de rand van de afgrond balancer...
Het is een van de grotere vragen uit de wetenschap: waar zijn de niet-vliegende dinosauriërs, ammonieten en pterosauriërs na de Krijt-Tertiair grens gebleven? Over de oorzaken bakkeleien wetenschappers al een aantal decennia. Maar er zijn er twee die met kop en schouders boven alle andere uits...
De dinosauriërs heersten op aarde tot 65,5 miljoen jaar geleden. Toen kwam de grote inslag bij Mexico. Wetenschappers hebben nu nog een inslagkrater gevonden van 65,5 miljoen jaar oud. In Oekraïne.
Ook vulkanen, aardverschuivingen, inslaande hemellichamen en meteorologische fenomenen leiden tot tsunami’s.
De grootste krater in ons zonnestelsel is niet hol, maar bol. Het complete noordelijk halfrond van buurplaneet Mars is volgens computersimulaties één groot inslagbekken. De ‘krater’ van 8500 km. breed zou minstens 3,9 miljard jaar geleden zijn ontstaan tijdens een botsing met een p...
Na een jarenlange reis is NASA’s ruimtesonde Messenger langs de binnenste planeet van ons zonnestelsel gevlogen. De sonde zag dat de krater Caloris groter is dan gedacht. Ook bleek het raadselachtige magneetveld van Mercurius erg stabiel.
Een rotsblok van honderd meter breed vliegt woensdag 30 januari langs Mars en botst misschien zelfs op de Rode Planeet, meldde NASA’s Near Earth Object-programma eind december. Volgens nieuwe metingen is de kans op een botsing nihil. De planetoïde scheert volgens de laatste gegevens rake...
Een rotsblok van honderd meter breed slaat woensdag 30 januari misschien in op Mars, meldde NASA’s Near Earth Object-programma eind december. Planetoïde 2007 WD5 vormt volgens baanberekeningen geen gevaar voor de aarde en mist waarschijnlijk ook Mars. Maar als hij inslaat op de rode plan...
Wij hebben ons bestaan indirect te danken aan een hevige botsing in de planetoïdengordel, 160 miljoen jaar geleden. Het grootste brokstuk van die botsing cirkelt nog steeds rond de zon.
Sterrenkundigen in Peru buigen zich over een verse krater in de Andes, vlakbij de grens met Bolivia. Daar sloeg volgens de lokale bevolking op 16 september 2007 een meteoriet in. Maar volgens experts klopt het verhaal niet perfect bij de theorie van een neerstortende ruimterots.
In het noorden van de Amerikaanse staat Arizona (VS) op ongeveer 8 km ten zuiden van de één van de drukste snelwegen in Amerika, snelweg 40, 56 km ten oosten van Flagstaff en 32 km ten westen van Winslow, bevindt zich één van de best bewaarde inslaggebieden op Aarde (fig. 1). Het verhaal van d...
Central Valley in Californië ligt volgens Jared Morrow’s team geologen van San Diego university op een oude inslagkrater. Morrow vond de ondertussen opgevulde krater op anderhalve kilometer diepte door te luisteren naar de schokgolven van aardbevingen. De inslagkrater ontstond 34 miljoen...
Met behulp van satellietbeelden heeft een internationaal onderzoeksteam meer dan duizend kratervormige depressies ontdekt, merendeels onder het zand, in de woestijn van West-Egypte. Het gebied, dat zo’n 40.000 km2 beslaat, ligt ten oosten van het Gilf Kebir Plateau.
In het oosten van Jordanië, bij Jabal Waqf as Sawann, is een reusachtige meteorietkrater gevonden. De datering van de inslag, 7500 tot 10.000 jaar geleden, wijst op een catastrofe die zich voordeed tijdens het begin van onze beschaving.
In de noordelijke Sahara, in het grensgebied tussen Lybië en Egypte, wordt in een gebied van ca. 100 × 60 km schitterend gekleurd woestijnglas gevonden. Wetenschappers hebben nu op deze plek sporen gevonden van een enorme inslagkrater, wat doet vermoeden dat het glas afkomstig is uit de r...
De aarde kent tal van inslagkraters, maar is er zeker niet volledig mee overdekt zoals de maan. Toch heeft de aarde een veel grotere massa, en moet hij daarom sinds zijn ontstaan meer hemellichamen hebben aangetrokken dan de maan. Waarom is de aarde dan toch niet net zo ‘pokdalig’ als de maan?...
Vijfenzestig miljoen jaar geleden plofte een ongeveer tien kilometer grote planetoïde neer voor de kust van het huidige Mexico. Daar zijn wetenschappers het wel over eens. Maar wat waren de gevolgen van deze inslag? Om daar achter te komen, is een klein, maar diep gat geboord op 66 kilometer v...
De ene asteroïde is de andere niet. En hoe merk je dat nou beter dan tijdens een rampzalige botsing met de aarde? Over de grens tussen verbranden in de atmosfeer en diepe, diepe kraters.
Bij veel inslagkraters is het onduidelijk of ze zijn ontstaan door een inslaande komeet (voornamelijk ijs) of een asteroïde. In beide gevallen kan de klap immers hard genoeg zijn om een diepe inslagkrater te veroorzaken, en in beide gevallen komt gewoonlijk zoveel warmte vrij dat het ijs of de...
Alle planeten, manen en andere hemellichamen met een vast oppervlak in ons zonnestelsel zijn getekend door kraters. Nog nooit heeft iemand zo’n krater zien ontstaan. Onderzoekers van de Universiteit Twente en de Stichting FOM hebben een experiment ontwikkeld waarin ze precies kunnen volg...
Op Antarctica is aan de hand van afwijkingen in het zwaartekrachtpatroon de tot nu toe de grootste samengestelde inslagkrater op aarde gevonden onder een ijskap van ruim 2 km dikte. De afmeting is ca. 4000 bij 2000 km. De grootste krater binnen dit kraterveld heeft een doorsnede van minimaal 2...