Nederland reserveert 912 miljoen euro voor de Einstein Telescope. Met proefboringen prikken wetenschappers in de Zuid-Limburgse bodem om te zien waar het immense ondergrondse laboratorium past.
Deze ultragevoelige detector moet over zo’n tien jaar zwaartekrachtgolven detecteren. In Maastricht verrijst een lab dat de benodigde technieken test.
Het ogenschijnlijk meest onzichtbare object in het heelal is zichtbaar gemaakt. Wetenschappers hebben voor het eerst een beeld gemaakt van een zwart gat.
‘Donkere materie’ en ‘donkere energie’ zijn vooralsnog de beste manieren om de bewegingen van het universum te verklaren. Twee nieuwe publicaties vegen alternatieve zwaartekrachttheorieën helemaal van tafel.
De astronomische ontdekkingen aan de hand van zwaartekrachtgolven buitelden recentelijk over elkaar heen. Schrijver en wetenschapsjournalist Govert Schilling beschrijft in zijn Deining in de ruimtetijd het hele verhaal vanaf de voorspelling van Albert Einstein.
De Nobelprijs voor de Natuurkunde 2017 gaat naar Rainer Weiss, Kip Thorne en Barry Barish voor hun bijdrage aan de LIGO-detector. Twee jaar geleden ontdekte LIGO voor het eerst zwaartekrachtgolven.
Voor het eerst is de massa van een nabije ster bepaald aan de hand van licht uit de ‘achtergrond’ dat zij afboog met haar zwaartekracht. Door met ruimtetelescoop Hubble nauwkeurig naar de positie van een verre ster te kijken, wisten astronomen een dichtbij staande witte dwergster t...
De vijfde podcast van MakersRadio gaat over de Leidse natuurkundige Paul Ehrenfest, een briljant fysicus, bevlogen docent en een goede vriend van Albert Einstein. Maar ondanks zijn prestaties was Paul Ehrenfest diep ongelukkig. Aan de hand van brieven en gesprekken met kenners maakten Richard ...
Precies honderd jaar geleden presenteerde Albert Einstein de correcte versie van zijn algemene relativiteitstheorie. De bewijzen voor die theorie hebben zich de afgelopen eeuw opgestapeld. Van zonsverduisteringen tot vliegende atoomklokken, wetenschappers grepen alles aan om Einsteins theorie ...
De regels van de quantummechanica lijken volstrekt idioot. Zo zijn deeltjes op twee plekken tegelijk en kunnen ze dwars door muren reizen. Martijn van Calmthout pleit in zijn boek Echt quantum dat de quantummechanica helemaal niet zo’n ver-van-ons-bed-show is.
Sinds de ontdekkingen van Einstein weten we dat je materie om kan zetten in energie. Zijn bekende vergelijking, E = mc2, bepaalt hoeveel energie er in een bepaalde massa aanwezig is. Britse wetenschappers hebben nu een experiment ontworpen waarmee energie omgezet kan worden in massa...
Precies honderd jaar geleden vaagde de Eerste Wereldoorlog het negentiende-eeuwse Europa van koningen en keizers weg en begon de verwoestende twintigste eeuw. Maar de zekerheden van die oude tijd waren ook daarvoor al aan het verdwijnen, onder andere door de vele nieuwe wetenschappelijke inzic...
Deze week kende de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) 300.000 euro subsidie toe aan het BlackGEM-project. Hiermee hopen wetenschappers uiteindelijk de bronnen van zwaartekrachtgolven onder de loep te nemen.
Wij beleven tijd van moment tot moment. Maar tijd is niet zo simpel als het lijkt. Saaie dagen lijken langer dan leuke, en tijd lijkt sneller te gaan naarmate je ouder wordt. In de ruimte en op de kwantumschaal werkt tijd ook niet altijd zoals je zou verwachten. Zondag gaat Labyrint op Ned 2 o...
Astronomen hebben de Very Large Telescope en een aantal radiotelescopen elders ter wereld gebruikt om een bizarre dubbelster, bestaande uit een pulsar en een witte dwerg, te onderzoeken. Het blijkt dat Einsteins algemene relativiteitstheorie ook geldt bij de extreme omstandigheden ter plekke.
De geruchten zijn waar: er zijn inderdaad zwaartekrachtsgolven gedetecteerd door LIGO! De reusachtige detector LIGO speurt al sinds de jaren ‘90 naar de rimpelingen in de ruimtetijd die zo’n honderd jaar geleden door Albert Einstein werden voorspeld. En nu zijn ze dan eindelijk gev...
Het is over. Finito. Neutrino’s gaan echt niet sneller dan het licht. Het Italiaanse onderzoeksteam dat eind vorig jaar die opzienbarende claim deed, heeft nu toegegeven dat hun metingen onjuist waren. Kennislink dook in de zaak van de sneller-dan-licht-neutrino’s: waar ging het mis?
Volgens velen is hij de grootste natuurkundige ooit. Met slechts een pen, papier en zijn gedachte-experimenten ontwierp Albert Einstein een radicaal nieuw beeld van onze wereld. Einstein werd de eerste wetenschappelijke ‘superster’. Een briljant en eigenzinnig genie, maar ook een m...
Het was groot nieuws eind september, toen neutrino’s werden waargenomen die sneller dan het licht leken te reizen. Misschien leek het mooier dan het is, want in het experiment zijn twee mogelijke fouten gevonden die de metingen op losse schroeven zetten.
Eind september werden neutrino’s in één klap wereldnieuws, toen uit metingen bleek dat ze sneller dan het licht hadden gereisd. Inmiddels staat de claim – mede dankzij een nieuwe reeks metingen – nog altijd overeind. Toch blijven er grote twijfels. Wat is er de afgelopen twee...
Het heelal volgens Einstein is mooi logisch: overal gelden dezelfde natuurwetten. Maar Australische astrofysici deden metingen waaruit blijkt dat de elektromagnetische kracht niet overal even sterk is. Maakten ze een meetfout, of had Einstein het niet goed?
Albert Einstein deed tijdens zijn leven één belangrijk experiment, samen met de Nederlandse fysicus Wander Johannes de Haas. Dit experiment is nu opnieuw tot leven gewekt en te zien in Museum Boerhaave. De geschiedenis van een baanbrekende ontdekking.
Duitse en Canadese natuurkundigen hebben de bizarre tijdrek uit Einstein’s speciale relativiteitstheorie bevestigd. Volgens de voorspelling loopt de interne klok van een snelle reiziger langzamer dan van iemand die stilstaat. Dat gaat ook op voor rondrazende atomen in een deeltjesversnel...
Wéér winst voor Einstein. Drie jaar lang zocht de satelliet Gravity Probe B naar barsten in Einstein’s relativiteitstheorie. Die voorspelt dat zwaartekracht subtiele, nog nooit gemeten effecten heeft in de buurt van de aarde. Aan iets bijgedraaide tollen in de satelliet is nu een van die...
Wie met een telescoop naar het heelal kijkt, ziet het verleden: het licht van veel sterren bereikt ons pas na miljarden jaren. Terugkijken tot de oerknal moet dan ook kunnen, zou je denken. De praktijk blijkt weerbarstig, maar met een nieuwe zwaartekrachttelescoop gaat het wellicht lukken.
Het einde van het ene heelal is het begin van het andere, denkt Roger Penrose. In de verre toekomst, als alle deeltjes verdwenen zijn en de tijd stilstaat, kan uit ons uitgebrande heelal zomaar een nieuw universum ontstaan. En omgekeerd: ‘voor onze Oerknal bestond er een ander heelalR...
In Nedersaksen is de detector GEO600 begonnen aan een maandenlange speurtocht naar gravitatiegolven. Zulke rimpels in de ruimte ontstaan bijvoorbeeld als sterren aan het eind van hun leven als supernova ontploffen. Met de gevoelige lasers van GEO600 zijn de golven tot op miljoenen lichtjaren a...
Als men Max Planck de vader en ontdekker van het quantumconcept in de fysica mag noemen, dan mogen Albert Einstein en Niels Bohr zeker als de peetvaders en verdere ontwikkelaars van de quantentheorie worden beschouwd. De ironie wil echter dat toen die theorie zich onder leiding van Bohr ontpop...
Op maandag 18 april 1955 om 01.15 uur in de morgen blies Albert Einstein zijn laatste adem uit, vlak na zijn zesenzeventigste verjaardag. Waaraan is Einstein overleden, en wat is er met zijn lichaam gebeurd? Een reconstructie van de laatste dagen voor zijn overlijden en de dagen erna.
“Er is geen andere verklaring”, zeggen drie samenwerkende groepen planetenspeurders. “Dit is een rotsachtige planeet van vijf keer zo zwaar als de aarde.” De teams vonden de ijskoude ‘OGLE-2005-BLG-390Lb’ door de manier waarop hij licht van een ver gelegen s...