Vijf jaar geleden werd een kunstmatige ‘bacterie’ gepresenteerd als de meest minimale levensvorm. Nu is er een nieuwe variant die zich beter kan voortplanten.
NEMO Kennislink sprak met twee jonge onderzoekers in de fundamentele wetenschap. Wat zijn hun drijfveren en hoe leggen ze hun onderzoek uit op een feestje?
Hoe besluit een cel dat het tijd is om zich te delen? Omdat dit veel energie kost, moet het precies op het juiste moment gebeuren. Dit lijkt de snelle toename van een heel instabiel eiwit te zijn.
Hoe zag de eerste cel eruit? NEMO Kennislink interviewde Shraddha Shitut over haar onderzoek naar het delen van oercellen.
Marileen Dogterom kijkt met de blik van een natuurkundige naar het krachtenspel in levende cellen. Ze krijgt de Spinozapremie voor haar onderzoek naar de krachten die het geraamte van de cel uitoefent.
Hoe groot een bacterie wordt, hangt af van de snelheid waarmee de cel een complete cyclus doorloopt ten opzichte van de snelheid waarmee de cel groeit. Dit is de kern van een nieuwe ‘algemene groeiwet’ voor cellen die Amerikaanse onderzoekers publiceerden in het tijdschrift Current...
Een levende cel werkt niet alleen door een samenspel van biochemische reacties, er komt ook mechanica bij kijken. Marileen Dogterom (TU Delft) onderzoekt hoe duw- en trekkrachten in de cel ervoor zorgen dat alles op de juiste plek terechtkomt. Dat gebruikt ze om, op termijn, een synthetische c...
Levende cellen ondergaan een doorlopende cyclus van groei en deling. Dit cruciale proces wordt gecontroleerd door een speciaal eiwitcomplex. Maar volgens Groningse onderzoekers is dat niet het complete verhaal. De stofwisseling voert de rol uit van dirigent, zo schrijven ze in het tijdschrift ...
Tijdens de celdeling wordt de boel letterlijk uit elkaar getrokken, zodat twee nieuwe cellen ontstaan. Amerikaanse celbiologen publiceerden in Nature Communications hun metingen aan de krachten die daarbij komen kijken. De krachten zijn groter dan werd aangenomen, maar een verklaring hiervoor ...
Bij normale embryonale ontwikkeling vormen de pluripotente cellen van de binnenste celmassa drie kiembladen (ectoderm, mesoderm en endoderm) door differentiatie en celdeling. Wanneer de cellen van de embryoblast echter uit een blastocyst worden gehaald vóórdat deze zich heeft ingenesteld, dan ...
Mensen en dieren zijn opgebouwd uit verschillende weefsels en organen zoals huid, spieren, vet, lever, darmen, hart en longen. De kleinste functionele eenheden van weefsels en organen worden cellen genoemd, je kunt ze vergelijken met individuele werkplekken in een groot kantoorpand. In princip...
Onderzoekers van de TU Delft ontwikkelen een nieuwe manier om belletjes te maken die je kunt gebruiken als een model voor een levende cel. Het meest opvallende: de belletjes zuiveren zichzelf. Ze publiceerden hun techniek in het tijdschrift Nature Communications.
Celbiologen wisten dat het er moest zijn, maar niemand kon aantonen dat het er inderdaad was: het divisoom, een eiwitcomplex dat verantwoordelijk is voor de celdeling bij bacteriën. Twee biochemici van de Rijksuniversiteit Groningen hebben het nu voor het eerst in beeld gebracht.
Ieder jaar krijgen ruim 100.000 Nederlanders de diagnose kanker. De vooruitzichten en behandelingen verschillen per persoon. Kanker is dan ook niet één ziekte, maar een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziekten. Ook voor het onderzoek aan kanker is het van belang om te weten dat...
Het knippen en plakken van een volledig synthetisch genoom van een bacterie is één ding. Voor het compleet, van de bodem af opbouwen van een synthetische cel is nog wat meer nodig.
In het AMC Amsterdam doet kinderarts Jan Molenaar onderzoek aan neuroblastoom, een zeldzame maar zeer agressieve kindertumor. Met behulp van medicijnen probeert hij de ontregelde genen in de tumorcellen te remmen. Drie van die medicijnen zijn inmiddels klaar voor een test in de kliniek. Molena...
Bij ongeveer zeventig procent van alle kankers worden er tijdens de celdeling fouten gemaakt in de chromosoomsplitsing. Een gezonde cel zou hieraan doodgaan, maar voor een kankercel zijn die fouten gek genoeg voordelig. Celbioloog Geert Kops onderzoekt wat er precies fout gaat en hoopt een the...
Een slakkenhuisje kan links- of rechtsdraaiend zijn en dat is genetisch bepaald. Japanse wetenschappers zijn er in geslaagd slakkenembryo’s zo te manipuleren dat de draairichting van hun huisje verandert.
Waarom levert een kruising tussen twee verschillende soorten fruitvliegjes geen levensvatbare vrouwelijke nakomelingen op? Het probleem zit hem in een stuk DNA op het X-chromosoom van de vader.
Drie wetenschappers delen dit jaar de Nobelprijs voor de Geneeskunde. Elizabeth Blackburn, Carol Greider en Jack Szostak krijgen de prijs voor de ontdekking van telomeren en het enzym telomerase. Hiermee werd een fundamenteel probleem in de celbiologie opgelost en kregen we meer inzicht in het...
In microscopisch kleine putjes met de vorm van een omgekeerde piramide bekijken Amerikaanse wetenschappers voor het eerst micro-organismen in 3D. Dankzij de spiegelwandjes in het putje zien onderzoekers de eencelligen van maar liefst vijf kanten tegelijk. De onderzoekers verwachten dat hun pir...
Onderzoekers van het Nederlands Kanker Instituut in Amsterdam hebben ontdekt hoe chromosomen zich tijdens een celdeling organiseren. Specifieke stukjes van de chromosomen plakken aan de binnenkant van de celkern (de nucleaire lamina) en worden inactief. Deze week publiceerden de Nederlanders h...
Wetenschappers van de Harvard Medical School hebben een enzym gevonden dat verantwoordelijk is voor de hoge delingssnelheid van kankercellen. De aanwezigheid van het enzym geeft de cellen de mogelijkheid om een grote hoeveelheid glucose op te nemen en dit vervolgens zeer efficiënt als brandsto...
Erik Manders, microscopist aan het Centre for Advanced Microscopy (CAM) van het Swammerdam Institute for Life Sciences (SILS), bedacht hoe hij cellen goed levend kan houden op een lichtmicroscoop terwijl hij ze nauwkeurig bestudeert. Een slim aan- en uitknopje voor het licht van de confocale m...
Celbiologen van het Universitair Medisch Centrum Groningen en het Hubrecht Laboratorium hebben na ruim zes jaar onderzoek kunnen vaststellen welk gen bepaalt hoe groot de menselijke hersenen worden. De bevindingen van de Groninger celbiologen zullen deze week in het gezaghebbende Journal of Ce...
Onderzoekers van het FOM-Instituut voor Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) in Amsterdam hebben ontdekt dat entropie een grote rol speelt bij de scheiding van DNA tijdens de celdeling van bacteriën.
Dankzij beeldvormende en analysetechnieken gebruikt door de TU Delft, heeft een internationale groep van wetenschappers meer inzicht gekregen in het gedrag van kankercellen.
Prof. dr. René Bernards ontvangt de NWO Spinozaprijs 2005 voor zijn grensverleggende werk op het gebied van de moleculaire biologie en diagnostiek van kanker.
Utrechts onderzoek beschrijft een sleutelstof op het moleculaire kruispunt waar de cel besluit te gaan delen of niet.
Fysici van de Faculteit der Exacte Wetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam zijn erin geslaagd te laten zien hoe Eg5, een sleuteleiwit voor celdeling, het interne celmilieu reorganiseert zodat twee celcentra ontstaan. De reorganisatie is nodig voor de accurate verdeling van het erfeli...