Zorgt mensenhaar voor manke duiven?

Kappersafval

Om hun hypothese te testen, observeerden de wetenschappers duiven op 46 verschillende locaties in Parijs. In gebieden met meer menselijke activiteit, veel lucht- en geluidsvervuiling (boven de 70 decibel), hadden de duiven minder tenen. Ook leek er een verband te zijn tussen het aantal kapperszaken en het aantal stompvoetjes. Afgeknipt haar belandt bij het kappersafval en wordt opgehaald door vuilnisdiensten. Grote kans dat hierbij haar op de stoep terechtkomt dat duivenpootjes kan afknellen. “Dit verband tussen het aantal kapperszaken en het aantal verminkingen, was net niet significant”, zegt Jiguet. “Hoe dichtbevolkter een gebied, hoe hoger het aantal kapperszaken. Het hoge aantal verminkingen in de stad kan ook een indirect effect zijn van een dichtbevolkt gebied.”

Ook al hebben de wetenschappers hun hypothese niet kunnen bewijzen, blijft het voor experts nog steeds een van de meest logische verklaringen. Ecoloog André de Baerdemaeker kwam jaren geleden zelf al tot de conclusie dat mensenharen een bedreiging vormen voor duivenpootjes door zijn werk voor Stichting Vogelklas Karel Schot, een vogelopvangcentrum in Rotterdam. Hij is enthousiast over de studie. “Het is mooi dat het nu wetenschappelijk is uitgezocht”, zegt de ecoloog die ook bij bureau Stadsnatuur werkt. “Op zoek naar kruimels leggen duiven dagelijks vele kilometers lopend af. De kans is groot dat ze daarbij verstrikt raken in een draadje.”

De Vogelklas vangt slachtoffers van rondslingerend afval op. Daarbij komen ze regelmatig mensenhaar tegen in vogelpoten. “Mensenhaar is verschrikkelijk spul. Dat snijdt heel diep in het weefsel en is bijna niet los te krijgen. In een op de tien gevallen resulteert dat in het verlies van een teen, of erger.” De Baerdemaeker ziet het ook gebeuren bij kauwen en gierzwaluwen, maar hun poten raken eerder bekneld in nestmateriaal.

Bacteriën uitgesloten

Uit eerder onderzoek bleek dat duiven met meer pigment, minder vatbaar zijn voor ziektes. Als bacteriën de oorzaak zouden zijn voor de verminkte pootjes, zouden lichtgekleurde dieren dus vaker kreupel zijn. Dat blijkt niet uit de observaties van de Franse onderzoekers. Bovendien komt het vaak voor dat dieren slechts één kreupel pootje hebben en niet twee, wat ook niet logisch is als infecties de boosdoener zijn.

De stad is een aantrekkelijke plek voor duiven, maar brengt ook de nodige gevaren met zich mee. De Baerdemaeker: “Stadsduiven hebben het hol van de leeuw gekozen om te leven. Ze zijn onlosmakelijk verbonden met mensen. Dat biedt voordelen; ze zijn redelijk verzekerd van voedsel en hebben weinig last van roofdieren. Maar het brengt ook nadelen met zich mee. Ze worden aangereden, raken vervuild door chemicaliën in het milieu en dus ook verstrikt in mensenharen.”