Zorgen en slaapduur: mogelijke recepten voor nachtmerries

Zorgen

Het hebben van zorgen, bijvoorbeeld over de toekomst of over iets fout doen, bleek het sterkste samen te hangen met zowel de ernst als het aantal nachtmerries. Hoe de vork in de steel zit maakt de enquête niet duidelijk. Krijgen mensen nachtmerries omdat ze zich druk maken om iets? Of verschijnen ze om een andere reden, en lokken de dromen vervolgens zorgen uit over de volgende dag? Wie weet werkt de relatie tussen het hebben van zorgen en nachtmerries twee kanten op, speculeren Rek en haar collega’s, waardoor je in een vicieuze cirkel belandt.

Naast zorgen hebben mensen die geteisterd worden door nare dromen ook relatief vaak hallucinaties, het gevoel ‘los’ te staan van de omgeving (depersonalisatie) en weinig of juist veel slaap. Peter Meerlo van de Rijksuniversiteit Groningen, gespecialiseerd in onderzoek naar slaap, noemt het onderzoek van de Britten interessant, maar vindt niet dat er grote verrassingen uit zijn gekomen. “Al kende ik de samenhang tussen nachtmerries en slaapduur niet.”

REM-slaap

Hoe zit het eigenlijk met slaapduur? De deelnemers die meer dan negen, of minder dan zeven uur sliepen, kregen vaker nachtmerries dan mensen die tussen de zeven en negen uur onder zeil waren.

Rek en haar collega’s denken dat je door langer te slapen aan het eind van de nacht langer in je REM-slaap zit, een fase met grote hersenactiviteit waarin je ogen snelle bewegingen maken. Daardoor is er meer mogelijkheid voor nachtmerries om tevoorschijn te komen. Meerlo vindt dat een voor de hand liggende verklaring. “De REM-slaap is het slaapstadium waarbij nachtmerries voornamelijk optreden”, legt hij uit. “En de samenhang met korter slapen kun je verklaren door het gegeven dat je door weinig slaap emotioneel ontremt raakt, wat mogelijk de kans op nachtmerries verhoogt.”

Verrassend genoeg vonden de onderzoekers geen link met alcohol en dagelijkse lichamelijke activiteit. Van alcohol is bekend dat het de REM-slaap stimuleert, wat in principe dus meer kans op nachtmerries geeft, terwijl lichamelijke beweging het tegenovergestelde effect heeft: minder REM-slaap. De onderzoekers verwachten dat de link tussen beweging, alcohol en nachtmerries er wel is, maar dat de vragenlijst niet specifiek genoeg was. Het team ging bijvoorbeeld alleen na hoeveel glazen de deelnemers dronken, niet op welk tijdstip ze dat deden. Om solide conclusies over alcohol en fysieke activiteit te trekken moeten beoordelingen meer de diepte in gaan, aldus de auteurs.