In de startupwereld is er inmiddels een keur aan initiatieven te vinden. De meeste producten zijn de labfase nog niet uit, maar wat onderzoekers ontwikkelen in het lab, levert inmiddels een gevarieerd menu op. Biotechnologie.nl zet de leukste, spannendste en bekendste voor jullie op een rijtje, Deze keer van vlees tot vis. Volgende keer: kaas, eiwitpoeder, ei, palmolie, koffie en chocola. Wat zou er over een paar jaar op jouw bord kunnen liggen? En krijg je al trek of gruwel je bij het idee?

Met een klompje cellen ter grootte van een sesamzaadje kunnen ze tot 80.000 hamburgers maken, aldus Mosa Meat zelf. De burger bestaat uit spier- en vetcellen. Vooral de vetcellen geven de kenmerkende vleessmaak. De eerste proeverij in Nederland voor deze runderburger was in juli 2024. De aanvraag voor goedkeuring om met hun product – in dit geval de gekweekte vetcellen – de markt op te gaan is onlangs ingediend, vertelde het bedrijf op 22 januari van dit jaar.

Noemenswaardig is hun samenwerking met RESPECT Farms. Dit bedrijf beoogt om de productie relatief kleinschalig te houden, bij veehouders op het erf. Het ideaal is bij elke veehouder een bioreactor in de omgebouwde schuur en een klein aantal koeien in de wei.

Het varkensworstje

De eerste kweekvleesproeverij in Nederland was van een varkensworstje. Dat was op 17 april 2024. Het Nederlandse bedrijf dat het worstje ontwikkelde, heet Meatable en is gevestigd op het BioScience Park in Leiden. Ook hier gaat het om een combinatie van spiercellen en vetcellen, waarbij de cellen zijn gegroeid uit een kleine hoeveelheid embryonale stamcellen van een varken. Om het tot een worstje te maken zijn de cellen aangevuld met plantaardige ingrediënten zoals erwten, kikkererwten, soja en smaakmakers die ook in plantaardige vleesvervangers zitten.

Anders dan bij de Nederlandse runderburger, hebben de makers van het varkensworstje een kleine genetische aanpassing gemaakt in de stamcelen van de varkens, om het proces makkelijker te maken. Geen grote aanpassing aan het DNA, maar wel een aanpassing die toelating en acceptatie op de markt net wat lastiger kan maken.

Een andere spannende ontwikkeling voor de liefhebber van varkensvlees is de Piggy Sooy varkensboon van het Amerikaanse bedrijf Moolec. Deze sojaboon is ontstaan uit klassieke transgenese, oftewel een plant die met genetische modificatie een gen van een varken heeft gekregen. Door deze aanpassing is maar liefst een kwart van het eiwit van deze sojaboon varkenseiwit. Dat maakt dat het iets heel anders is dan kweekvlees: een enkel eiwit aanpassen in een sojaboon is een wereld verwijderd van het opkweken van spier- en vetcellen.

Helaas was ook het Singaporese experiment maar van korte duur. Begin 2024 was de kweekkip niet meer te bestellen, waarschijnlijk omdat de opschaling nog achterblijft en het bedrijf maar heel beperkt kon leveren aan het restaurant. Het bedrijf Eat Just richt zich nu op plantaardige eiermengsels, zonder biotech.

Bijkomend voordeel van vis is dat deze rijk is aan de gezonde omega-3-vetzuren; de belangrijkste reden waarom het Voedingscentrum vette vis op je menu aanbeveelt. De verwachting is dat een beetje visvetcellen toevoegen aan plantaardige producten tot een smaakvol visproduct leidt.

Ganzenlever

Foie gras, oftewel ganzenlever, is al jaren een omstreden delicatesse, omdat de ganzen onder dwang vetgemest worden. De Franse startup Gourmey heeft het als missie om hier een alternatief voor te maken. Ze waren de eerste in Europa die een aanvraag voor toelating op de markt indienden bij de EFSA, de Europese toelatingsautoriteit. Dat deden ze afgelopen juli, 2024. De cellen die ze opkweken zijn, uiteraard, de levercellen van de gans.