Met wetenschap de zomer door

Bier in Nederland

Door Marco Daane

Ga je, net als een kwart van de Nederlanders, deze zomer niet op vakantie, maar blijf je lekker thuis? Ga dan op pad samen met het boek ‘Bier in Nederland’ van Marco Daane en ontdek de geschiedenis van het Nederlandse bier. Daane geeft in deze biografie de volledige bierhistorie weer, wat inspireert tot het proeven van de rijkheid van dit onderdeel van de Nederlandse geschiedenis.

Daane beschrijft de lange geschiedenis van Nederlandse bieren op neutrale manier, maar weet op vernuftige wijze leuke weetjes in het verhaal te stoppen. Wist je bijvoorbeeld dat er grote concurrentie heerste tussen de Hollandse bieren en de bieren uit het noorden. De hevige concurrentie leidde zelfs tot gewapende confrontaties, en een heuse ‘slachting’ in de zestiende eeuw!

Voor leuke weetjes, een lekker glas bier en een reis door de biergeschiedenis hoef je Nederland niet uit! – Daniëlle Veldhuis, redactiestagiaire NEMO Kennislink –

Lees meer over ‘Bier in Nederland’

——

Wijn van Nederlandse bodem

Door Geert-Jan Vis, Denise Maljers en Stan Beurskens

En als je liever wijn drinkt? Dan is er het boek Wijn van Nederlandse Bodem, van Geert-Jan Vis, Denise Maljers en Stan Beurskens (dat eerder al eens een recensie kreeg op Kennislink). Het wijnboek is geen encyclopedie vol wetenswaardigheden, maar een verzameling fijne verhalen. Het gaat zowel over de Nederlandse wijnboer als over de Nederlandse wijn.

De auteurs zoeken onder meer uit in hoeverre het klimaat en de bodem invloed hebben op de smaak van de druiven en hun sap. Ze hadden daar zelf nogal wat vragen over, en nemen je mee op hun zoektocht naar de antwoorden. En passant vertellen ze je ook nog even hoe het zit met de Nederlandse geologie, de vorming van de bodem, en het Nederlandse klimaat.

Het levert een boek op dat lekker leest, en waar je nog wat van opsteekt ook. Wist jij bijvoorbeeld dat Nederland 200 wijngaarden telt?

– Marlies ter Voorde, redacteur Aarde en Klimaat –

Lees meer over ‘Wijn van Nederlandse bodem’

——

Vakantie in eigen taal

Door Gaston Dorren

Tijdens je vakantie sla je de bezienswaardigheden in je eigen woonplaats meestal over. Zonde eigenlijk, want ook dicht bij huis is er genoeg moois te zien en te beleven. Hetzelfde geldt voor onze taal: we horen het Nederlands de hele dag om ons heen en hebben daardoor nauwelijks oog voor zijn verrassende eigenaardigheden.

In ‘Vakantie in eigen taal’ neemt reisleider Gaston Dorren je mee op korte uitjes door het Nederlands. Hij laat je opkijken van frappante curiositeiten, wijst je op onverwachte schoonheden en verklaart wonderlijke onregelmatigheden.

Een fijne bundeling van luchtig geschreven columns. Ideaal voor tijdens een zonnige vakantie in Bad Hintergarten of een lange rit naar de Costa del Sol. Kun je meteen aan je reisgenoten uitleggen waarom het eigenlijk best logisch is dat wij ‘Rijsel’ zeggen tegen het Franse ‘Lille’. – Erica Renckens, redacteur ‘Over taal gesproken’ –

Lees meer over ‘Vakantie in eigen taal’

——

Fan-tas-tisch om hier te zijn! Verbeter je taalgebruik

Door Christine Liebrecht

Hoe kun je ervoor zorgen dat wat je te zeggen hebt aankomt bij de ander? Daar moet je vaak net iets meer moeite voor doen. Want heel vaak gebruiken we taal vrij onbewust. En dat terwijl je met de juiste bewoordingen heel veel kracht kunt sorteren. Denk maar aan de taal van Wilders of andere welbespraakte politici.

Daarover gaat het boekje Fan-tas-tisch om hier te zijn! van Christine Liebrecht. Aan de hand van talloze voorbeelden geeft ze tips om je taal kracht bij te zetten. Bijvoorbeeld door het gebruik van leestekens: fan-tas-tisch, of zoooo leuk! Maar ook met emoties en humor kun je je toehoorder eerder raken of met ironie (Je zegt fantastisch, maar je bedoelt verschrikkelijk).

Dit boekje is niet alleen nuttig voor mensen die in de communicatie werken, maar eigenlijk voor iedereen die bewuster wil worden van zijn taalgebruik. Lekker luchtig door de vele voorbeelden en daardoor heel geschikt voor de camping. Als je meer verdieping zoekt, kun je altijd nog Liebrechts proefschrift (of het artikel op Kennislink) raadplegen. – Mathilde Jansen, redacteur Taalwetenschappen –

Lees meer over ‘Fan-tas-tisch om hier te zijn!’

——

Nooit meer te druk

Door Tony Crabbe

Het is een van de best verkopende boeken van het moment: ‘Nooit meer te druk’ van Tony Crabbe. Kennelijk maken we in deze drukke tijden wel massaal tijd vrij om zijn boek te lezen. Nu nog wat doen met de tientallen adviezen die in het lijvige werk staan. Druk zijn betekent volgens de bedrijfspsycholoog dat je je prioriteiten niet op orde hebt. We hebben geen gerichte aandacht meer voor wat we doen, zijn snel afgeleid. We besteden uren per dag aan het wegwerken van mail, het bijwerken van whatsapp-gesprekken, updaten van online profielen en het verlengen van onze to-do lijstjes. Waardoor we aan het einde van de dag wel veel gedaan hebben, maar onze tijd niet heel nuttig hebben besteed.

In het eerste deel van zijn boek geeft Crabbe tips en adviezen gebaseerd op onderzoek om meer tijd vrij te maken. ‘Check alleen op bepaalde tijden van de dag je mail. Begin met je moeilijkste taak. Wees niet bang je te vervelen. Concentreer je op de 15 belangrijkste mensen in je leven (houd er minder vrienden op na).’ En in het tweede deel gaat hij dieper in op de besteding van de vrijgekomen uren. Hoe wil je je leven inrichten? Wat is voor jou belangrijk? Neem de tijd om hierover na te denken. Je maakt ook een heel weekend vrij voor een vriendenweekend, waarom gun je jezelf dat niet? Een praktisch en inspirerend boek waar je doorheen vliegt. Zeker de moeite van je spaarzame vakantie-uren waard! – Anne van Kessel, redacteur Biologie –

Lees meer over ‘Nooit meer te druk’

——

Het Waterboek

Door Alok Jha

Met een ongekend natte junimaand net achter de rug heb je misschien je buik wel even vol van water. Tegelijkertijd staan vakanties vaak in het teken van waterpret: zwemmen, zeilen, surfen, snorkelen of gewoon lekker bij het water hangen met een boek. Dan is ‘Het Waterboek’ een uitstekend keus.

Zonder een stap te zetten vaar je naar Antarctica, ga je op de ruimte in om water te zoeken op de Maan, Mars en andere hemellichamen, laat je je meevoeren door de golfstromen diep in de oceanen en reis je naar het begin der tijden om te leren hoe water ooit is ontstaan. En dat allemaal zonder de noodzaak van een handdoek (of een paraplu). Lees een uitgebreidere recensie van het boek hier – Esther Thole, redacteur Scheikunde –

Lees meer over ‘Het Waterboek’

——

August von Bonstetten. Een Zwitsers militair schetst ‘s-Hertogenbosch 1815-1824

Door Jac. Biemans

Dagboeken zijn altijd leuk voor in de koffer. In dit exemplaar lucht de negentienjarige militair August uit een Zwitsers aristocratische familie zijn hart over zijn leven in kazernestad ‘s-Hertogenbosch. Hij haat zijn dagen vol exercitieoefeningen, parades en op wacht staan.

Zijn vrije tijd vult August met diners bij bevriende families of wat drinken en kaart spelen met vrienden, is hij getuige van knokpartijtjes en wordt hopeloos verliefd. Maar zijn favoriete bezigheid is schilderen – zijn kleurige werken illustreren het boek – en zonder zijn kwasten was hij depressief geworden. Gelukkig is hij namelijk niet in een land waar het altijd belabberd weer lijkt te zijn.

Het boek geeft een bijzonder en persoonlijk inkijkje in het verleden en behandelt daarnaast ook de context. Waarom is de Zwitser eigenlijk officier in het Nederlandse leger? Na zijn diensttijd zou August zich volledig op de kunsten storten en uitgroeien tot een niet onverdienstelijk schilder. Gelukkig maar. – Marjolein Overmeer, redacteur Geesteswetenschappen –

Lees meer over ‘August von Bonstetten. Een Zwitsers militair schetst ‘s-Hertogenbosch 1815-1824’

——

Waarom cola duurder is dan melk

Door Bas Haring

Tja, waarom is cola eigenlijk duurder dan melk… Ik vond de titel van dit boek zo intrigerend dat het niet kon laten liggen, en raad ook jou aan het in je koffer te gooien deze vakantie.

Vanuit zijn eigen nieuwsgierigheid en onwetendheid benadert filosoof Haring het thema economie namelijk heerlijk praktisch. Hier geen ingewikkelde economische betogen! Wel leer je alles over hoe wij samen ‘de economie’ maken aan de hand van concrete voorbeelden. Van cola en onderbroeken tot de rijkdom van Van Persie.

Ook buigt hij veelgehoorde aannames om in vragen: Zijn we inderdaad rijk door de armoede van anderen? Is fair-trade koffie kopen wel beter? Dit boek bevatte voor mij best veel eye openers; voor jou ook? – Marloes van Amerom, redacteur Maatschappij –

Lees meer over ‘Waarom cola duurder is dan melk’

——

Voedingsmythes

Door Martijn Katan

De vakantie is nou nét de periode dat je niet bezig wilt zijn met goed eten en gewoon wilt genieten. Juist op zo’n moment is het leuk om ‘Voedingsmythes’ van voedingsonderzoeker Martijn Katan open te slaan. De veronderstelde nadelige effecten – en ook de zogenaamd gunstige effecten – van eten en drinken zijn vaak niet gebaseerd op harde wetenschap, verraadt de achterflap al.

Het hoeft allemaal niet zo krampachtig, maakt Katan duidelijk aan de hand van zeventig mythes over eten en drinken dat hij ontzenuwt. Fructose is niet giftig of verslavend, groente en fruit zijn gezond maar je voorkomt er waarschijnlijk geen kanker en hart- en vaatziekten mee, en verhalen over de schadelijkheid van E-nummers zijn niet waar. Dat lucht op toch? Fijne vakantie! – Mariska van Sprundel, redacteur Hersenen & Gedrag –

Lees meer over ‘Voedingsmythes’

——

Dark Net

Door Jamie Bartlett

Ga deze zomer op reis door de donkere krochten van het internet met ‘Dark Net’ van Jamie Bartlett. Deze journalist en onderzoeker maakt een rondgang langs het internet, waar je anoniem surft na het installeren van een programmaatje op je computer. Het dark net staat vooral bekend om de handel in kinderporno, drugs en wapens.

Maar Bartlett laat zien dat er nog veel meer gebeurt en dat we veel kunnen leren van het donkere web. Hij noemt bijvoorbeeld marktplaats SilkRoad 2.0 de meest flexibele, dynamische en consumentvriendelijke markt die hij ooit zag. Bartlett laat zowel de gitzwarte en destructieve als creatieve kant zien.

Als je nog nooit op het dark net bent geweest, is dit boek een echte eye opener. Het is goed geschreven en een uitstekende introductie, zoals ik al eerder op Kennislink schreef. – Robert Visscher, redacteur Techniek –

Lees meer over ‘Dark Net’

——

Hoe leven ontstaat. Op het snijvlak van biologie en kwantumleer

Door Jim Al-Khalili en Johnjoe McFadden

Vaak werk ik door in de zomervakantie. Deze zomer wil ik dat nu eens niét doen. Maar met het boek ‘Hoe leven ontstaat’ kan ik tegelijkertijd vakantie vieren én mijn horizon verleggen. Want het 360 pagina’s dikke ‘Hoe leven ontstaat’ biedt een relatief(!) laagdrempelige inkijk in de kwantummechanica en dan in het bijzonder de levende processen op aarde.

Ze kiezen een roodborstje als gids, een wel heel bijzonder vogeltje, omdat hij het aardmagnetisch veld kan waarnemen. Zich oriënteren, met Afrika als einddoel, doet dit diertje met een biologisch kompas, aangedreven door kwantummechanische processen! De auteurs loodsen je door deze nieuwe wetenschap heen door zelf over allerlei vakgebieden heen te schieten. Daarbij leggen ze steeds de belangrijke basisbegrippen uit, alvorens de kwantumtheorie toe te passen op de bouwstenen van leven.

Net als kwantumdeeltjes door barrières heen kunnen schieten, bereikt de kennis over kwantummechanica door dit boek ook de wereld buiten het fort van natuurkundig onderzoek. Dankzij wetenschappers die de wereld als een creatief wonder blijven ervaren. – Annemieke van Roekel, redacteur Aarde & Klimaat –

Lees meer over ‘Hoe leven ontstaat. Op het snijvlak van biologie en kwantumleer’

——

‘Wat als…’

Door KIJK

Hebben we niet allemaal eens gedacht hoe je leven eruit zou zien als je de liefde van je leven niet toevallig was tegengekomen? Of wat als je een andere opleiding had gekozen?

Het tijdschrift KIJK pakt dit concept en speculeert er in het boek ‘Wat als…’ eens grondig op los. Niet op ‘individuele’ scenario’s maar juist grootse gebeurtenissen. Wat als de aarde stopt met draaien, wat als de nazi’s WO II hadden gewonnen of wat als we alle drugs legaliseren?

In vijftig soms misschien voorstelbare maar in de meeste gevallen volstrekt bizarre toekomstbeelden verkennen de auteurs samen met experts hoe de wereld eruit zou zien. En dat is vaak even verrassend, leuk als leerzaam om te lezen. Er is zelfs een speciale zomervraag: wat als we vakantie afschaffen? – Roel van der Heijden, redacteur Natuurkunde & Techniek –

Lees meer over ‘Wat als…’

——

Echt Quantum

Door Martijn van Calmthout

Eigenlijk al van vorige zomer maar toen haalde hij om een of andere onverklaarbare reden onze lijst niet. Dus nu wel, want volkskrantjournalist Van Calmthout schreef – met inspiratie van natuurkundige Leo van Kouwenhoven – een lekker leesbaar boek over quantummechanica; toch niet het onderwerp dat de meeste mensen als ontspannen leesvoer beschouwen.

Door de prettige stijl en de bijzondere vorm: een fictief gesprek met Einstein en Bohr (waar we op Kennislink ook al graag eens mee experimenteerden), denk je in ieder geval dat je het snapt. Mijn favoriet: de uitleg over hoe quantumeffecten maken dat trekvogels magneetvelden zien.

Hoofdboodschap: Fysici hebben ten onrechte altijd gedaan alsof de quantumwereld onbegrijpelijk vreemd was en ver weg stond van onze werkelijke wereld. Quantummechanica is best uit te leggen, en belangrijker, onze wereld is alleen een bijzondere vorm van die quantumwerkelijkheid en de quantumeffecten zijn overal om ons heen aanwezig én waarneembaar. – Sanne Deurloo, hoofdredacteur NEMO Kennislink –

Lees meer over ‘Echt Quantum’

——