Naar de content

Hoofdseks

Zeeslak neemt mindfuck heel letterlijk

Johanna Werminghausen

Seks komt in allerlei vormen in het dierenrijk voor. Maar gekker dan dit zul je het niet snel zien. Hermafrodiete Australische zeeslakken steken elkaar met hun penis in het hoofd.

Toen evolutiebioloog Rolanda Lange een paar jaar geleden aan het duiken was bij Lizard island, in Australië ontdekte ze een nieuw zeeslakje. Hij moet nog een officiële naam krijgen, maar Lange noemt hij tot die tijd Siphopteron species 1. Dit voornamelijk witte slakje heeft gele en rode streepjes en wordt 2 tot 4 millimeter groot. Een mooie ontdekking. Nog mooier werd het toen Lange terug in haar lab in Duitsland een kijkje in het seksleven van de diertjes kreeg.

Penetratie in het hoofd

Dat zeeslakken niet vies zijn van wat experimenteren in de slaapkamer was al duidelijk. Zo doen sommige soorten aan groepsseks en een andere soort gooit zijn wegwerppenis na de seks weg en ruilt hem in voor een reserve-exemplaar. Maar de naamloze soort van Lange maakt het wel heel wild: de partners penetreren elkaar in het hoofd.

De zeeslakken hebben beiden zowel mannelijke als vrouwelijke voortplantingsorganen. Ze zijn dus hermafrodiet. Wanneer ze seks hebben penetreren ze elkaar tegelijkertijd. Fijn detail: hun penis is even lang als hun lichaam. Die penis is bovendien gevorkt (zie afbeelding). De ene ‘tand’ is kegelvormig en gaat het vrouwelijke geslachtsorgaan van de partner in om sperma af te geven. De andere tand is veel puntiger. Deze verdwijnt niet in een opening, maar doorboort vlak boven de ogen het voorhoofd van de partner, waar hij prostaatvloeistof afgeeft. Het blijft niet bij een vluggertje: de dieren houden het maar liefst 40 minuten zo vol.

Links zie je de gevorkte penis, met onder de puntige ‘tand’ die door het hoofd gaat en boven de kegelvormige ‘tand’ die het vrouwelijk geslachtsorgaan in gaat.

Lange et. al, 2013, Royal Society

Traumatische inseminatie

Deze seksvorm waarbij de penis het lichaam van de partner doorboort heeft de weerzinwekkende naam ‘traumatische inseminatie’. De bevruchtingstechniek komt niet alleen onder slakken voor. Ook bij de bedwants is het standje favoriet. Het mannetje doorboort zijn partner in haar buik. Er is overigens ook een spinnensoort die het doet en ook inktvissen en wormen zijn er niet vies van.

http://www.youtube.com/watch?v=uFSEAXUPvGk

De zeeslakken geeft er alleen een nieuwe draai aan. Nooit eerder zagen wetenschappers dat een dier specifiek het doel als hoofd had. En dat de dieren niet van plek wisselen is ook nieuw. Veel soorten prikken gewoon ergens in het lichaam. Waarom ze voor het hoofd kiezen weten de onderzoekers niet. Vaak is het zo dat wanneer soorten aan traumatische inseminatie doen, het vrouwtje de mogelijkheid heeft om het sperma op te slaan, zodat ze na seks met verschillende partners kan bepalen welk zaad ze haar eitjes laat bevruchten. Om dat te omzeilen, brengen de mannetjes hun zaad op ongewone plekken in.

Ook bevat de prostaatvloeistof vaak allohormonen: eiwitten die invloed op de fysiologie van de partner hebben. Bijvoorbeeld door de eitjesproductie te verhogen of het spermatransport of de sperma-opslag te beïnvloeden.

Prostaat brengt hoofd op hol

Lange en haar collega’s speculeren dat de zeeslakken voor het hoofd kiezen om de hersenen te beïnvloeden. Die keuze voor het hoofd is parasieten niet vreemd. Zo groeit de parasitaire schimmel Cordyceps unilateralis het hoofd van een mier in en beïnvloedt zijn gedrag. Maar zover bekend is er geen dier dat met behulp van seks rechtstreeks invloed op de hersenen uitoefent. Om erachter te komen of de prostaatvloeistof inderdaad invloed heeft op de hersenen willen de onderzoekers dieper in het seksleven van de zeeslakken duiken. Ze willen nog exacter in beeld brengen waar de puntige helft van de penis naar binnen gaat en of ze daarbij zenuwcellen raken. Daarnaast willen ze kijken wat er in de prostaatvloeistof zit en of de inhoud het slakkengedrag kan beïnvloeden.

Bron:
  • Rolanda Lange, Johanna Werminghausen en Nils Anthes, “Cephalo-traumatic secretion transfer in a hermaphrodite sea slug”, Proceedings of the Royal Society B, 13 november 2013, http://dx.doi.org/10.1098/rspb.2013.2424