Naar de content

Een baarmoeder van plastic

De ontwikkeling van de kunstmatige baarmoeder

Wikimedia Commons, Jaap Vermeulen via CC BY-SA 3.0

Het is onderzoekers van het kinderziekenhuis van Philadelphia gelukt om enkele te vroeg geboren lammetjes verder te laten ontwikkelen in een kunstmatige baarmoeder. Deze techniek is nog niet getest en toepasbaar bij mensen, maar het biedt waarschijnlijk wel mogelijkheden voor de toekomst.

In het voorjaar van 2017 deden onderzoekers van het kinderziekenhuis van Philadelphia een poging om een aantal te vroeg geboren (premature) lammetjes verder te laten ontwikkelen in een kunstmatige baarmoeder. Met succes. De prematuur geboren lammetjes ontwikkelden zich vier weken langer in een beschermde omgeving voor zij daadwerkelijk ter wereld kwamen.

De kunstmatige baarmoeder, de zogeheten Biobag, bevat alle nodige elementen om te functioneren als een echte baarmoeder. Je kunt je deze voorstellen als een doorzichtige plastic zak, die het lammetje beschermt tegen de buitenwereld. De vloeistof in deze zak bootst het vruchtwater na. Een machine die gekoppeld is aan de slagaders en de navelstreng functioneert als placenta. Deze zorgt ervoor dat het bloed circuleert en gefilterd wordt. Tevens regelt deze de zuurstoftoevoer bij het lammetje.

Een Biobag voor mensen?

De Biobag biedt hoop voor vrouwen met een beschadigde of niet goed werkende baarmoeder en voor prematuur geboren kinderen. Ook ten opzichte van de huidige technologie, de couveuse, is de kunstmatige baarmoeder een enorme verbetering. De baby ontwikkelt zich verder in een vloeistof in plaats van lucht. Dit is veel minder schadelijk voor de ontwikkeling van de longen.

Dr. Anton van Kaam, hoogleraar neonatologie aan de Universiteit van Amsterdam, waarschuwt dat je het experiment met de lammetjes niet één op één kunt vertalen naar mensen. “Lammeren worden veel gebruikt voor dit soort studies, omdat de effecten van vroeggeboorte op de organen gelijk zijn bij mensen, maar er zijn ook genoeg verschillen. Het onderzoek naar de premature lammetjes geeft vooralsnog alleen een bepaalde richting aan de toepassing op mensen.”

De Biobag is vooral interessant voor kinderen die extreem vroeg geboren worden, meldt Van kaam. Dat zijn kinderen die na 24 tot 26 weken zwangerschap ter wereld komen. “Voor hen tikt iedere week erbij extra hard aan en daar is dus de meeste winst te behalen. Er zullen zeker redenen zijn om de behandeling niet te geven, maar dat kan ik nu niet overzien.” Overigens betekent deze nieuwe ontwikkeling niet dat kinderen nog vroeger geboren kunnen worden, volgens Van Kaam: “We moeten met deze behandeling niet de huidige behandelgrens van 24 weken gaan verlagen.”

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Het is ook denkbaar dat de Biobag in de toekomst buitenbaarmoederlijke zwangerschappen mogelijk maakt. Prof. dr. Inez de Beaufort, hoogleraar gezondheidsethiek aan het Erasmus MC, verwacht daar niet veel van, maar sluit het ook niet uit. “De ervaring leert dat als iets kan, het ook wel wordt gedaan.” Dat geldt ook voor de ontwikkeling van de Biobag. “Deze technologie begint bij het behandelen van prematuren, maar dit zal heel langzaam veranderen. De gevolgen kunnen groot zijn. Hoewel er al een embryowet bestaat, moeten we juridisch alles opnieuw uitvinden”, meldt De Beaufort.

Vervangt de Biobag de couveuse in de toekomst?

Wikimedia Commons, Jaap Vermeulen via CC BY-SA 3.0

Door de Biobag verandert eigenlijk het hele concept zwangerschap. “Er zijn zowel voor- als nadelen”, zegt De Beaufort, “Een natuurlijke zwangerschap bevordert de binding tussen moeder en kind. Maar als een vrouw niet zwanger kan worden en er is geen alternatief, dan is de Biobag een uitkomst.”

Emancipatie

Deze technologie biedt mogelijk ook voordelen vanuit het oogpunt van emancipatie, meldt De Beaufort. Zo kunnen mannen meer bij de zwangerschap betrokken raken. Ook zouden vrouwen niet meer maanden met verlof hoeven te gaan. “Zelfs de morele plicht om gezond te leven kan verdwijnen”, legt De Beaufort uit, “Roken en drinken is slecht voor je kind, dit zou dan gewoon kunnen. Maar of dat wenselijk is voor de toekomst van je kind is nog maar de vraag.”

Een laatste voordeel van een kind laten ontwikkelen in een Biobag, volgens De Beaufort, is dat artsen afwijkingen in de foetus kunnen zien, zonder de vrouw te belasten met allerlei onderzoeken.

Toch is dit alles nog verre toekomstmuziek. We hoeven ons nog geen zorgen te maken om Matrix-scenario’s. Zoals het er nu uitziet, bieden de ontwikkelingen van de Biobag vooral hoop voor prematuren en is er nog lang geen sprake van ethische of morele kwesties.

Bron

Partridge, E.A., et. all. (2017). An extra-uterine system to physiologically support the extreme premature lamb. In: Nature Communications, vol.8.
DOI:10.1038/ncomms15112.

ReactiesReageer