Deze maand overleed Frank Drake, de Amerikaanse astronoom die zijn leven wijdde aan het leven buiten onze eigen planeet. Het meest bekend was hij van de Drake-formule, die berekent hoeveel beschavingen van intelligente en communicatieve aliens er in de Melkweg zijn.
Zijn er buitenaardse beschavingen? Voor velen blijft dat een vraag om over te filosoferen als je op een warme zomeravond onder een rijkgevulde sterrenhemel zit. Voor de Amerikaanse astronoom Frank Drake vormde deze kwestie een rode draad door zijn leven. Zelf vermoedde Drake dat de Melkweg duizenden, misschien wel miljoenen buitenaardse beschavingen telt. Hij deed pogingen om ermee in contact te komen: in 1974 zond een groep wetenschappers onder zijn leiding een radioboodschap de ruimte in. Een antwoord zou hij nooit krijgen. Drake overleed begin deze maand op 92-jarige leeftijd.
In 1960 had Drake al pogingen gedaan om met een 26 meter grote radioschotel signalen op te vangen van twee zonachtige sterren in onze kosmische omgeving. Het bleef – op vals signaal na – stil. Een jaar later publiceerde Drake zijn beroemde formule. De vergelijking van Drake bestaat uit zeven factoren die samen bepalen hoeveel intelligente beschavingen er in onze eigen Melkweg zijn en die bovendien (radio)signalen de ruimte in sturen.
Ruime inschatting
Zelf kwamen Drake en collega’s op een nogal ruime inschatting van tussen de duizend en 100 miljoen van deze civilisaties in de Melkweg. In 1961 was het vooral gissen naar gegevens over hoeveel (leefbare) planeten er rondom andere sterren zijn, en dat geldt nog steeds voor de kansen dat er zich op zo’n planeet (intelligent) leven ontwikkelt. Toch kunnen we de formule al een stuk verder invullen dan in de jaren zestig. NEMO Kennislink neemt de factoren van de Drake-formule en de getallen die erbij horen onder de loep.
Weinig voorspellende waarde
Omdat enkele factoren binnen de vergelijking van Drake zeer speculatief zijn, lopen de waardes van de uitkomst sterk uiteen. Een optimist berekent dat er zo’n vijfhonderd intelligente beschavingen in ons melkwegstelsel leven. Een pessimist komt uit op een waarde van 0,004. Dat laatste betekent dat wij de enige intelligente beschaving zijn in de Melkweg.
Zonder experimentele data kun je moeilijk bepalen welke waarde dichter bij de waarheid ligt. Dat maakt de voorspellende waarde van de vergelijking van Drake gering. De belangrijkste bijdrage van de formule is waarschijnlijk dat deze bij een groot publiek tot de verbeelding spreekt en daarmee sterk heeft bijgedragen aan Drakes eigen vakgebied, de zoektocht naar onze kosmische evenknie.