Als mensen op volwassen leeftijd leren lezen, verandert er van alles in hun hersenen. Ook in hersengebieden die voorheen alleen gebruikt werden voor niet-talige vaardigheden. Dat blijkt uit internationaal onderzoek onder leiding van het Nijmeegse Max Planck Instituut.
Hoe zagen Nederlanders zichzelf in de twintigste eeuw? Jesper Verhoef onderzocht onze identiteit aan de hand van het publieke debat over nieuwe media uit Amerika. Wat blijkt? Nederlanders moesten niets hebben van die moderne fratsen.
Iedereen kent de zwaartekracht, die ervoor zorgt dat we met beide benen op de grond blijven staan. Hoe bekend het ook mag zijn, natuurkundigen worstelen er al eeuwen mee. Wetenschapsjournalist Martijn van Calmthout schreef er een uitstekend boek over.
Met secondelijm plak je de boel stevig vast. Maar zit het eenmaal vast, dan valt er niets meer te bewegen. Terwijl dat belangrijk is als je zachte materialen wilt gebruiken voor draagbare elektronica of flexibele batterijen. Oostenrijkse chemici presenteren een lijm die stevig én elastisch pla...
Wat maakt de menselijke geest speciaal? Die vraag probeert psycholoog Laurie Santos te beantwoorden. Aan Yale University test ze apen, honden en mensen op hun cognitieve vermogens. NEMO Kennislink interviewt haar in Boston (Verenigde Staten). “Veel van onze cognitieve vermogens ...
Extreme hitte vormt een risico voor kwetsbare groepen mensen. De opwarming van het klimaat zal zorgen voor een flinke toename van het aantal riskant hete dagen. De prognoses voor 2100 leiden tot alarmerende conclusies. Maar daar blijft weinig van over als je rekening houdt met airconditioning....
Hoe ziek iemand wordt na een malaria-infectie hangt voornamelijk af van het type parasiet dat een besmette mug bij zich draagt, zo blijkt uit onderzoek. Dat is iets om rekening mee te houden bij de ontwikkeling van een malariavaccin.
Een flatgebouw van 22 verdiepingen waarvoor alle energie door mensen wordt opgewekt? Geen probleem, volgens Utrechts onderzoek. Maar dan moet je wel urenlang per dag fitnessen, mag je niet zo vaak warm douchen en moet je van zweetlucht houden.
Ierse monniken wisselden in hun geschriften tussen Iers en Latijn. “Een beetje zoals Nederlandse managers regelmatig switchen naar het Engels”, aldus Nike Stam. Zij promoveerde deze maand op een bijzonder middeleeuws handschrift.
Een eiwit uit het gif van de groene mamba remt de ontwikkeling van cystenieren bij muizen. Op dit moment is het medicijn tolvaptan de enige optie voor het behandelen van deze erfelijke nierziekte, maar dit geeft vaak veel bijwerkingen. Het eiwit uit slangengif is wellicht een goed alternatief....
Faces of Science heeft drie nieuwe bloggers: Janna de Boer, Jorrit Steehouder en Uzume Zoë Wijnsma. Janna analyseert het taalgebruik van patiënten met een psychose, Jorrit onderzoekt de beginjaren van de Europese samenwerking na de Tweede Wereldoorlog. En Uzume duikt nog verder terug de geschi...
De filosoof Kant en psychologie gaan niet door een deur, is de heersende mening. Dit is een onterecht beeld, mede ontstaan door een methodestrijd in de negentiende eeuw. Peter Sperber geeft met zijn proefschrift de verliezers hun plek terug in de geschiedenisboeken.
Hoe gruwelijker en opzienbarender zijn misdaden, hoe meer vrouwelijke fans een zware misdadiger doorgaans heeft. Zo bestaat er een heuse fanclub voor de Boston Bomber, trouwde een vrouw die Joran van de Sloot amper kende met hem in de gevangenis en ontvangt Marc Dutroux nog altijd liefdesbriev...
Hoe versloeg Google de concurrentie om de meest populaire zoekmachine te worden? VWO-scholiere Lüke van den Wittenboer (Bataafs Lyceum, Hengelo) zocht het uit in haar profielwerkstuk en bouwde zelf ook zoekmachines. Ze werd tweede bij de KNAW Onderwijsprijs.
Een harde klap tegen het hoofd kan een hersenschudding veroorzaken. Hoe zo’n dreun de zenuwcellen in de hersenen toetakelt, begrijpen Amerikaanse neurofysiologen nu een stuk beter: de cellen zwellen binnen enkele seconden op doordat het celtransport platligt.
Biodiesel klinkt als een nuttige brandstof, maar je kunt het nu nog niet in je auto gebruiken. Duitse onderzoekers willen daar verandering in brengen met een proces dat de biodiesel omzet in een mengsel vergelijkbaar met diesel. Het wachten is nu op technologen die de reactie op grote schaal o...
Met spinazieblaadjes op een dierproefvrije manier nierbuisjes maken. Daaraan werken de Utrechtse hoogleraar Roos Masereeuw en promovenda Katja Jansen. Op deze opmerkelijke manier willen ze ingrijpen in het ziekteproces dat leidt tot chronische nierschade.
Kunst verkleurt na verloop van tijd. Hoe kom je erachter wat voor kleur iets ooit had? En hoe geef je dat object z’n kleur weer terug zonder het te beschadigen? Natuurwetenschapper Maarten van Bommel legt uit dat het zo simpel kan zijn als een beamer erop zetten.
Op 16 juni 1990 juichte een uitzinnige menigte ANC-leider Nelson Mandela, die dat jaar was vrijgelaten, toe vanaf het Leidseplein. Jarenlang hadden Nederlandse bewegingen zich ingezet voor afschaffing van de apartheid in Zuid-Afrika.
De Utrechtse hoogleraar Albert Heck ontwikkelt methoden om veel verschillende eiwitten tegelijkertijd te bestuderen. Dat is essentieel om beter te begrijpen hoe ons lichaam werkt en wat er fout gaat als we ziek worden. Hij krijgt de Spinozapremie 2017 voor zijn baanbrekende onderzoek.
Crone onderzoekt hoe het menselijk brein zich ontwikkelt van de kindertijd, via de puberteit tot in de volwassenheid. De Spinozapremie is voor haar een bevrijding: “Eindelijk hoef ik niet meer van project naar project te leven, we kunnen verbindingen gaan leggen en echt de diepte in.R...
Biofysicus Alexander van Oudenaarden ontvangt een Spinozapremie van 2,5 miljoen euro voor zijn onderzoek naar individuele cellen. Volgens hem zijn in het lichaam geen twee cellen hetzelfde en kunnen we daar nog heel veel over leren.
De Leidse natuurkundige Michel Orrit wint dit jaar een Spinozapremie voor zijn onderzoek naar het zichtbaar maken van losse moleculen. Hij krijgt 2,5 miljoen euro die hij mag besteden aan onderzoek naar keuze.
Elk jaar stijgt in academisch Nederland in juni de spanning tot grote hoogte. Het is weer tijd voor de uitreiking van de Spinozapremies, de hoogste wetenschappelijke onderscheidingen in Nederland. Dit jaar gaan de Spinoza’s naar Eveline Crone, Albert Heck, Michel Orrit en Alexander van O...
Wat is er deze zomer fijner dan onderuitgezakt in een strandstoel een goed boek over wetenschap lezen? Er verscheen een hoop moois dit jaar. Alle redacteuren van NEMO Kennislink raden je daarom weer hun favoriete populairwetenschappelijke boek van het afgelopen jaar aan.
Muziek helpt getraumatiseerde vluchtelingenkinderen. Ze worden er blijer van, mits ze het in een vertrouwelijke situatie beleven. Vwo-scholier Avigal Wildschut deed voor haar profielwerkstuk onderzoek naar het effect van muziek op de emoties van vluchtelingenkinderen.
Hoe fout is ‘hij wilt’? En mag je echt nooit een komma schrijven voor ‘en’? Taalexpert Wouter van Wingerden onderzoekt deze en nog 48 andere heikele taalkwesties in ‘Maar zo heb ik het geleerd!’
Als je naam past bij de vorm van je gezicht, zou je dat een kleine voorsprong in het leven kunnen geven, zo suggereert Nieuw-Zeelands onderzoek. Met een rond gezicht ben je dan dus beter af als je Bob of Roos heet, dan als je ouders je Rik of Kim hebben genoemd.
In een Marokkaanse grot zijn fossielen gevonden van Homo sapiens, met een ouderdom van rond de 300.000 jaar. Dit verlengt de geschiedschrijving van de denkende mens met 100.000 jaar. De oudste resten van Homo sapiens waren tot nu toe 200.000 jaar oud en kwamen uit Ethiopië.
In ‘We hebben geen idee?!’ behandelen Daniel Whiteson en Jorge Cham de grootste mysteries van het universum. Met grappige plaatjes en mooie vergelijkingen maken ze ingewikkelde natuurkunde toegankelijk, al zul je na afloop van het boek nog wel met vragen blijven zitten.