Het Origins Center is een samenwerkingsverband van ruim 300 onderzoekers uit een groot aantal Nederlandse universiteiten, universitaire medische centra, HBO-instellingen en wetenschappelijke instituten. Zij werken samen aan de vele vragen die in de Nationale Wetenschapsagenda zijn opgenomen over dat opmerkelijke fenomeen dat we ‘leven’ noemen. Voor meer daarover zie de themapagina die het Origins Center en NEMO Kennislink gezamenlijk hebben opgezet. Daarin zijn vragen het uitgangspunt: vragen die in de Nationale Wetenschapsagenda zijn opgenomen, vragen van wetenschappelijk onderzoekers, kortom de vragen die het Origins Center in een langlopend onderzoeksprogramma heeft samengevat. Met vragen begint het. Het Origins Center richt zich naast dat onderzoeksprogramma dan ook, waar het maar kan, op de ontwikkeling van ‘vraagvaardigheid’: de vaardigheid om vragen aan ‘de wetenschap’ te stellen.
Het beeld van de mens als toppunt van de evolutie is hardnekkig. Nog steeds zetten we onszelf bewust of onbewust boven andere dieren, maar de mens is een diersoort als alle andere.
Fossielen blijven ons verbazen en inspireren, en ze helpen wetenschappers om het leven op onze planeet en de evolutie beter te begrijpen. NEMO Kennislink neemt je mee langs zeven bijzondere vondsten.
Volgens Darwin is evolutie een langdurig proces, waarbij soorten heel geleidelijk veranderen. Dat klopt niet altijd. “Soms gaat de evolutie in sprongen.”
In de serie ‘Even over evolutie’ gaat het over wijdverbreide misvattingen over de evolutie. Zo denken veel mensen dat wij afstammen van mensapen, zoals de chimpansee. Dat is echter niet waar.
Met ruimtemissies gaan we de komende jaren duizenden planeten ontdekken. Wat leren we van die overvloed aan nieuwe werelden? NEMO Kennislink beantwoordt vijf vragen over exoplaneten.
De ruimtetelescopen PLATO en Ariel, waaraan Nederlandse onderzoekers meewerken, moeten een overvloed aan nieuwe werelden opsporen en onderzoeken.
Lang waande de mens zich superieur: de dominante soort op haar planeet. De ontdekking van een buitenaardse beschaving kan dat beeld op zijn kop zetten. “Misschien zijn wij niet interessant voor aliens.”
Vier miljard jaar geleden gebeurde er iets bijzonders: het eerste leven op aarde ontstond. Volg ons in een interactieve infographic langs belangrijke stappen in de evolutie. Hoe denk jij dat het verder gaat?
Stel: we vinden ooit intelligent buitenaards leven én we kunnen ermee communiceren. Durven we interplanetaire betrekkingen aan? We onderzochten het aan de hand van een toekomstscenario.
Stel dat we ooit intelligent buitenaards leven ontdekken, hoe kunnen we dan met hen communiceren? We onderzochten het in een toekomstscenario.
Wie waren de wetenschappers die ons begrip van evolutie hebben gevormd? Stap maar in, want NEMO Kennislink neemt je mee in een tijdmachine langs de grote denkers in de evolutie.
Ooit ontdekken we misschien een beschaving op een verre exoplaneet. Maar wat hebben we daarvoor nodig en hoe weten we dat we het gevonden hebben? We onderzochten het in een toekomstscenario.
Deze maand overleed Frank Drake, de Amerikaanse astronoom, het meest bekend van de Drake-formule die berekent hoeveel beschavingen van intelligente en communicatieve aliens er in de Melkweg zijn.
Wetenschappers proberen al decennialang een stamboom van alle levende wezens op aarde te maken. Dit helpt hen bij het ontwikkelen van medicijnen en het aanpassen van gewassen.
Alle organismen zijn het gevolg van evolutie, een langdurig proces waarbij ze zich steeds aanpassen. Maar welke organismen zijn succesvol op de lange termijn en wie bewandelt het verkeerde pad?
Waar komen we vandaan en zijn we alleen in het heelal? Het zijn de misschien wel grootste vragen in de wetenschap, maar ze stellen is een stuk gemakkelijker dan ze beantwoorden. Binnen het thema ‘Oorsprong van Leven’ benaderen we de vragen en het onderzoek vanuit drie verhaallijnen...
Het leven op aarde verandert continu. Niet alleen doordat diersoorten en andere levende wezens uitsterven, maar ook doordat soorten zich aanpassen en veranderen. Evolutie heet dat. Hoe ontstaan die veranderingen nou precies en hoe gaat evolutie in zijn werk?
In boeken en films wemelt het van de aliens, maar jaren van speurwerk in het échte universum hebben nog geen tekenen van leven opgeleverd. Waar zoeken we naar buitenaards leven en hoe zou dat eruit kunnen zien? En waarom hebben we nog niets gevonden?
Is het de angst om helemaal alleen te zijn in het universum? Het lijkt wel of we wíllen geloven dat er buitenaardse levensvormen zijn, of het nu gaat om aliens die in vliegende schotels door onze dampkring schieten, om bacteriën op onze buurplaneten of om radiosignalen van een verre beschaving...
Weet jij wat levend is, wat levenloos is en wat sporen van leven bevat? Test je kennis hier!
Er is niet veel nodig om kleine, robuuste druppeltjes te laten ontstaan die zelfstandig kunnen groeien, zo laten Nijmeegse onderzoekers zien. Misschien begon het leven dan toch in zo’n klein druppeltje?
Is leven te definiëren door naar de grenzen ervan te kijken? Dat is wat Carl Zimmer probeert in ’Life’s Edge’. Ook hij geeft geen definitieve omschrijving van leven, maar levert wel een boeiend en zeer leesbaar boek.
Was het ontstaan van leven een eenmalige gebeurtenis? Of ontstaat er ook nu nog leven? NEMO Kennislink besprak het met Alex Blokhuis.
Het lukt nog niet om de vele reacties van een levende cel na te bootsen in een lab. Aleksandr Pogodaev werkt aan het organiseren van reacties in netwerken.
Vijf jaar geleden werd een kunstmatige ‘bacterie’ gepresenteerd als de meest minimale levensvorm. Nu is er een nieuwe variant die zich beter kan voortplanten.
Is het eerste leven ontstaan op de bodem van de diepzee? Niemand die het zeker weet, maar Eloi Camprubi Casas probeert die omstandigheden na te bootsen. NEMO Kennislink nam een kijkje in zijn lab.
Gaten in de oceaanbodem boden ooit precies de juiste omstandigheden voor het ontstaan van leven. “In al het leven vinden we die omstandigheden terug.”
Het fenomeen ‘leven’ is nog lang niet helemaal begrepen, maar in zijn boek ‘Wat is leven?’ praat Paul Nurse je snel bij. Een prima instapboek voor dit ingewikkelde onderwerp.
Van ieder voor zich naar samen staan we sterker. Zo zijn ooit meercellige levensvormen ontstaan. Maar hoe ging dat in z’n werk? Enrico Sandro Colizzi zoekt de drijfveren achter dit belangrijke moment in de evolutie.
De aarde klotst van het water, en in het kosmische perspectief is dat opmerkelijk voor een rotsachtige planeet die zo dicht bij de zon ontstond. Hoe werd de aarde zo’n waterrijke plek waar leven zich in reusachtige oceanen kon ontwikkelen?