Niet zelden leiden waarnemingen van telescopen tot meer vragen dan antwoorden. Waarom worden de grote kosmische problemen niet getackeld?
Ouderdom is onoverkomelijk. Dat tonen ook de ‘jongste’ foto’s van het universum ooit. Wat kunnen we leren van de vergankelijkheid van de kosmos?
NEMO Kennislink krijgt regelmatig lezersvragen. Jack vroeg zich af waar de oerknal plaatsvond. Redacteur Roel van der Heijden geeft antwoord.
Wis- en natuurkundige Sir Roger Penrose houdt niet van hokjesdenken. Maar weinig wetenschappers kijken zo ver over de grenzen van hun vakgebied heen als hij.
Dit jaar overleed de wereldberoemde natuurkundige Stephen Hawking. In zijn laatste boek De antwoorden op de grote vragen stapt hij uit zijn vakgebied van de theoretische natuurkunde en bespreekt een aantal prangende kwesties, van buitenaards leven tot kunstmatige intelligentie.
De oerknal, donkere materie, zwarte gaten en het multiversum: geen onderwerpen voor kinderen? Jan Paul Schutten en Floor Rieder gaan niets uit de weg en leggen deze thema’s op virtuoze wijze uit in hun nieuwste boek Het mysterie van niks en oneindig veel snot.
De afgelopen drie jaar vonden detectoren voor zwaartekrachtgolven samensmeltende zwarte gaten en neutronensterren. Maar de techniek belooft veel meer. Onderzoekers hopen ermee ín neutronensterren te kijken, te bepalen hoe snel het heelal uitdijt en dichterbij de oerknal te komen. NEMO Kennisli...
Met telescopen hebben sterrenkundigen sporen van zuurstof ontdekt in een extreem ver sterrenstelsel dat al bestond toen het universum 500 miljoen jaar oud was. Het geeft een aanwijzing dat er in het buitengewoon jonge universum al sterren schenen.
In ‘Het hele soepzootje’ legt wetenschapsjournalist Floor Bal samen met illustrator Sebastiaan van Doninck de hele geschiedenis van de aarde uit voor kleuters. Van oerknal tot nu. De tekeningen zijn prachtig maar dit onderwerp aan kleine kinderen uitleggen, blijkt toch behoorlijk l...
Wij kunnen slechts 15 procent van álle materie zien of aanraken. De overige 85 procent is nooit door de mens waargenomen, daarom noemen we het donkere materie. Drie experts gingen tijdens NEMO Kennislink Live met moderator Desiree Hoving in gesprek over hun onderzoek naar donkere materie.
Kosmoloog Andrei Linde is zeker van zijn zaak: we leven in een multiversum, een aaneenschakeling van ontelbare universa met allemaal andere natuurwetten. NEMO Kennislink voelt de bekende wetenschapper aan de tand over de allereerste momenten na de oerknal.
Diep verscholen in bergen, in kilometers ijs of op de bodem van de zee speuren neutrino-detectoren wereldwijd naar lichtflitsjes die een zeldzame neutrino-interactie kunnen verraden. De verstopte deeltjes openen nu een heel nieuw vakgebied in de astronomie. Dorothea Samtleben vertelt over haar...
Vorig jaar maart leek de BICEP2-telescoop zwaartekrachtgolven van de oerknal op het spoor te zijn. Die controversiële conclusie is nu definitief onderuit gehaald, met behulp van metingen van de Planck-satelliet en het Keck Array.
Hij was een jonge, vrijwel onbekende deeltjesfysicus toen hij zich in de problemen van de Oerknal begon te verdiepen. Zijn gedurfde aanname dat het heelal in de eerste fractie van een seconde razendsnel is geëxpandeerd bleek een doorslaand succes. Zijn inflatietheorie is niet meer weg te denke...
Vandaag werd bekend dat Stephen Hawking op 76-jarige leeftijd is overleden. Hij werd door velen geroemd als een van de grote wetenschappers van zijn tijd. Ook genoot hij een enorme bekendheid, wat wel bleek toen hij in mei 2014 ons land voor het laatst bezocht voor een lezing.
Wetenschappers achter de BICEP2-detector op Antarctica zeggen dat ze zwaartekrachtgolven van de oerknal hebben gesignaleerd. De vondst zou een sterk bewijs vormen voor de inflatietheorie die stelt dat het universum in de eerste fractie van een seconde na de oerknal met een enorme snelheid is u...
Wat doe je wanneer zelfs de grootste deeltjesversneller ter wereld te klein is voor je experimenten? Dan kijk je gewoon naar de oerknal, de grootste explosie ooit. Dat is wat theoretisch natuurkundige Diederik Roest van de Rijksuniversiteit Groningen doet, in zijn zoektocht naar een theorie di...
Op 12 juni 2010 drukte koningin Beatrix in Oost-Drenthe op een grote knop en luidde daarmee officieel het startschot voor de ingebruikname van de grotendeels Nederlandse radiotelescoop LOFAR. Inmiddels zijn we ruim twee jaar verder en is de telescoop klaar voor het échte wetenschappelijke werk...
Vandaag zet onder andere Nederland zijn handtekening onder het contact voor de bouw van ’s werelds grootste radiotelescoop: de Square Kilometre Array.
Het lijkt erop dat een algemeen geaccepteerde theorie over hoe sterren ontstaan de prullenmand in kan. Europese sterrenkundigen hebben een ster ontdekt die volgens de huidige modellen helemaal niet zo mogen bestaan. Binnenkort publiceren de astronomen hun ontdekking in het wetenschappelijke ti...
Onder de winnaars van de Spinozapremie 2010 bevindt zich ook de Leidse astronoom Marijn Franx. Hij ontwikkelde methoden om sterrenstelsels op te sporen van meer dan 12 miljard jaar oud.
Na een vertraging van ruim een half jaar zullen deze winter dan toch echt de eerste botsingen plaatsvinden in de Large Hadron Collider (LHC). Deze ‘ontdekkingsmachine’ van deeltjesfysicaconsortium CERN wordt omringd door raadsels, hooggespannen verwachtingen en zelfs een beetje ang...
Wie naar de sterren kijkt, kijkt terug in de tijd. Het licht van verre sterrenstelsels is miljoenen of zelfs miljarden jaren op weg naar ons, en het plaatje dat wij zien is eigenlijk een oeroude impressie van een object dat misschien niet meer bestaat. Als je ver genoeg terug kijkt, dan zou je...
Op 14 mei jongstleden lanceerde de Europese ruimtevaartorganisatie ESA ruimtetelescoop Planck die de kosmische stralingsachtergrond van het heelal in kaart gaat brengen. Deze straling bevat informatie uit de vroegste jaren van het heelal. Op zoek naar een vingerafdruk van de Oerknal…
Theoretisch fysicus Jan Pieter van der Schaar gebruikt theorieën die het grootste moeten verklaren om inzicht te krijgen in het allerkleinste. Met behulp van kosmologie zoekt hij naar bewijs voor de snaartheorie.
De Nobelprijs voor de Natuurkunde gaat dit jaar naar drie deeltjesfysici. De in Japan geboren Amerikaan Yoichiro Nambu ontvangt de helft van de prijs voor de ontdekking van het mechanisme achter spontane symmetriebreking in subatomaire deeltjes. De andere helft wordt gedeeld door de Japanners ...
De donkere energie, die het heelal steeds sneller laat uitdijen, is ouder dan de zon. Dat claimt sterrenkundige Adam Riess van John Hopkins University en het STScI. Riess spoorde verre supernova’s op met de Hubble-telescoop en zag aan de snelheid waarmee die van ons en elkaar af bewegen ...
De twee spiegels van ESA’s Planck ruimtetelescoop zijn na een grondige tweeweekse test op –223 graden Celsius afgelopen maandag uit de grote ruimtesimulator op ESTEC gekomen. De test is een belangrijke stap op weg naar de lancering begin 2008.
Het jongste sterrenstelsel in het heelal staat vlakbij en is jonger dan het leven op aarde. Trinh Thuan en Yuri Izotov onderzochten het stelsel I Zwicky 18 met de Hubble Space Telescope. Leeftijd: 500 miljoen jaar!
Op zaterdag 9 juni organiseert het Koninklijk Natuurkundig Genootschap te Groningen het symposium Evolution from large to small. Bij wijze van voorproefje gaat Virginia Trimble, een van de sprekers op het symposium, alvast in op de kosmische evolutie. Als de natuurconstanten anders waren gewe...