Een borderline-persoonlijkheidsstoornis maakt iemand bijzonder lastig in de omgang, zegt psychiater dr. Thomas Rinne. Hij ontdekte dat kindermishandeling en seksueel misbruik meetbare hormonale ‘littekens’ achterlaten in de hersenen. Die lijken niet te repareren, maar met medicijnen zijn depre...
Muizen met vensters in hun hersenen moeten neurowetenschapper Christiaan Levelt vertellen hoe de visuele cortex verandert onder invloed van licht.
“Hoe groot is de kans dat iemand uit deze zaal vandaag een migraineaanval krijgt?” Prof. dr. Michel Ferrari, hoogleraar Neurologie in het LUMC sprak op vrijdag 31 januari zijn inaugurele rede uit, waarbij actieve deelname van toehoorders op prijs werd gesteld. Zijn toespraak was een informatie...
Onze hersenen vinden zichzelf fascinerend; er valt nog zoveel aan te ontdekken en nog zoveel over te leren. Prof. dr. Mark van Buchem van de afdeling Neuroradiologie heeft aan de hersenen zijn hart verloren. Tijdens zijn oratie ‘Voorbij het beeld’ van 21 februari 2003 sprak hij over de ontwikk...
Al sinds de negentiende eeuw zijn er allerlei zeer verschillende soorten wetenschappers ieder op hun eigen manier bezig met onderzoek naar het menselijk brein. Het gevolg is het ontstaan van een geheel nieuw vakgebied: de cognitieve neurowetenschappen, waarin alle verschillende soorten van ond...
Suikerziekte is misschien te wijten aan een verstoorde balans in het autonome zenuwstelsel. Onderzoekers van het NIH suggereren dit nadat ze erachter kwamen dat buikvet en onderhuids vet door aparte zenuwen aangestuurd worden.
Hersenwerk 2002, een decennium lang extra aandacht voor de hersenen, is afgelopen. Wat hebben deze tien jaar opgeleverd, hoezeer zijn we anders tegen de hersenen gaan aankijken en welke rol moet het hersenonderzoek in de toekomst spelen?
Transplantatie van organen als hart en nier is een chirurgisch staaltje dat patiënten met een falend hart of nier kan helpen. Voor de hersenen is transplantatie echter science fiction. De ontdekking dat onze stamcellen in het laboratorium gekweekt kunnen worden, brengt deze mogeljikheid echter...
Tussen landen waar een andere taal wordt gesproken, verschilt het aantal mensen met dyslexie behoorlijk. Dyslexie is een leesprobleem, dat te maken heeft met het leren koppelen van leestekens en spraakklanken. Het verschil tussen de sprekers van verschillende talen hangt hiermee samen: hoe een...
Fout cholesterol is riskant, maar goed cholesterol kan juist beschermen, onder meer tegen dementie. En niet alleen doordat het de kans op aderverkalking en beroertes verkleint. Dit bleek onlangs uit de Leiden 85 plus studie waar de onderzoekers van Geriatrie en Gerontologie mee bezig zijn. Wat...
In de neurobiologie wordt gekeken naar de ontwikkeling en werking van het centrale zenuwstelsel. Recente artikelen in de wetenschappelijke pers geven steeds vaker blijk van het feit dat de hersenen continu zichzelf vernieuwen. Hoe dit ontdekt is en wat de consequenties zijn wordt in dit artike...
Pionier prof. dr. Matthijs Verhage zoekt naar de biologische oorsprong van depressies door alleen de serotonine-hersencellen van muizen groen te kleuren.
Het brein stuurt ons gedrag. Maar hoe maakt het brein precies de bewegingen van onze spieren mogelijk? Er zijn meer dan 600 verschillende spieren die soms met een heleboel tegelijkertijd allemaal het juiste moeten doen. Het blijkt dat er een apart gebied is in de hersenen, de primaire motorsch...
Sommige drugs zijn al jaren verboden, andere worden in kleine hoeveelheden gedoogd en sommige zijn zo nieuw dat overheden nog niet weten dat ze in het drugcircuit circuleren.
‘Meneer Alzheimer, ik wil even met u praten; met mij gaat het nog goed, ik ben niet oud; in mijn gelei hierboven zitten nog geen gaten’, zong Youp van ’t Hek in één van zijn theatershows. De ziekte van Alzheimer is een dementie die inderdaad voornamelijk bij ouderen voorkomt. Maar stel: je ben...
Niemand zit te wachten op angst, pijn of verdriet. Toch zijn deze gevoelens van belang voor het overleven van ons organisme, betoogt psychiater prof. dr. Frans Zitman. In zijn oratie ‘Overstuur’ presenteert hij de stand van zaken in het wetenschappelijke onderzoek naar deze emoties...
Zijn cognitieve neurowetenschappers de taalonderzoekers van de toekomst? Die conclusie is nog wat voorbarig, maar duidelijk is wel dat er een steeds grotere integratie komt van het traditionele onderzoek naar taal en het taalonderzoek op het niveau van de hersenen.
Clusterhoofdpijn is de ernstigste vorm van hoofdpijn die een mens kan hebben. De aanvallen zijn zo ernstig dat patiënten zich soms zelfs van het leven beroven om een einde te maken aan hun lijden. De afdeling Neurologie van het LUMC is een groot onderzoek naar deze aandoening begonnen. Vrijwel...
De samenwerking tussen de Leidse neurologen en genetici heeft in de afgelopen tijd diverse vruchten afgeworpen. Het gen voor een erfelijke vorm van migraine dat enkele jaren geleden in Leiden ontdekt werd, blijkt betrokken te zijn bij diverse andere aandoeningen die in aanvallen voorkomen.
‘Dat de biologische klok van de mens door daglicht wordt gesynchroniseerd is niet zo moeilijk te bedenken. Onze vondst dat ook lichamelijke activiteit bijdraagt aan het bijstellen van de klok baarde heel wat meer opzien. We hebben nu de bijdrage van licht en activiteit gekwantificeerd. De conc...
Traumatische ervaringen van slachtoffers van de Volendamse cafébrand of de Enschedese vuurwerkramp stellen hersen- en geesteswetenschappers voor een moeilijke opgave: hoe moeten ze patiënten helpen? Duitse psychologen en neurologen hebben de koppen bij elkaar gestoken, nadat ze decennialang we...
Erfelijke risicofactoren, geslacht en (chronische) stress spelen een rol bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. De ingewikkelde wisselwerking tussen deze factoren werd in kaart gebracht met genetisch gemodificeerde muizen. Een intrigerend promotieonderzoek bij Medische Farmacologie.
Overdaad schaadt. Dit oude gezegde blijkt ook van toepassing op moderne genotmiddelen als XTC. De pretpil die regelmatig wereldwijd in miljoenen kelen verdwijnt, blijkt zeker in hoge doseringen schadelijke effecten te hebben. Het geheugen, het reactievermogen en de stemming kunnen te lijden he...
Steeds meer kinderen die veel te vroeg of te licht geboren worden, blijven leven. De mogelijkheden om in de couveuse de omstandigheden van de baarmoeder na te bootsen nemen toe en de zorg rond couveusekinderen wordt steeds beter. De vraag rijst: hoe ver kun je gaan? Langlopend onderzoek werd o...
Ziek worden of zelfs sterven van verdriet na het overlijden van een dierbare. Volgens velen komt het voor, er bestaan zelfs sterke wetenschappelijke aanwijzingen voor. Maar zoals zo vaak is ook hier wetenschappelijke zekerheid moeilijk te vinden. Zelfs de veranderingen in het afweersysteem als...
Twee Amerikaanse publicaties wijzen op dynamiek in het brein. ‘Een druk op de knop’ zet het geheugen van transgene muizen aan of uit. En zonder nieuwe neuronen kunnen ratten niets onthouden.
We houden van een hartige hap, maar nuttigen die met een schuldgevoel. Was er maar een manier om zoutarme voedingsmiddelen een zoute smaak geven. We willen geen zout eten, maar het wel proeven. Fysiologen, moleculair-biologen en chemici proberen dit met de meest geavanceerde technieken voor el...
Er is altijd wel een moment waarop iemand niet goed uit zijn woorden kan komen. Een brok in de keel, bijvoorbeeld. Maar de oorzaak kan ook een ziekte zijn die tot voor kort maar moeizaam werd onderkend. Lange tijd was Adductor Spasmodic Dysphonia (AdSD) een ziekte die volgens de geleerden thui...
Van driehonderd kolonisten die zich ooit vestigden in de Centrale Vallei van Costa Rica werden er ongetwijfeld enkele geplaagd door terugkerende hoofdpijn: migraine. Ruim vier eeuwen later is het Midden-Amerikaanse land voor LUMC-onderzoekers een uitgelezen plek om uit te zoeken welke genen te...
De oorzaak van ziekten waarvoor geen duidelijke lichamelijke verklaring bestaat, zit volgens velen ‘tussen de oren’. Reumatoloog E.N. Griep ging na wat zich dan wel afspeelt in de hersenen van patiënten met zo’n onbegrepen aandoening (het zogeheten fibromyalgie-syndroom) en s...