Drie hedendaagse Nobelprijswinnaars en een 19e-eeuwse Groningse wetenschapper zijn in ‘ECHT nano’ de belangrijkste gesprekspartners van wetenschapsjournalist Martijn van Calmthout.

Voor nieuwe materialen wordt veel verwacht van de zogeheten nanomachines: moleculen die als een motor of een schakelaar werken. Franse onderzoekers gebruiken een combinatie van nanomachines om een gel gecontroleerd te laten samentrekken en weer uitzetten.

Dat materialen van vorm kunnen veranderen onder invloed van licht is bekend. Maar nu blijkt dat ze die vormverandering ook kunnen omzetten in een autonome verplaatsing. In Nature Communications publiceerden Amerikaanse onderzoekers hoe een kleine helix voldoende spanning opbouwt om zichzelf al...

Een stimuleringsprijs specifiek voor vrouwelijke wetenschappers, dat ligt voor sommigen gevoelig. Niet voor chemicus Daniela Wilson, winnares van de NWO Athenaprijs 2015: “Het is belangrijk dat we de zichtbaarheid van vrouwen in de wetenschap vergroten.” Het prijzengeld gaat ze geb...

Chemici uit de VS hebben een duikbootje te water gelaten ter grootte van één molecuul. En het kan nog varen ook, dankzij een door licht aangedreven motortje uit Groningen.

Groningse chemici hebben een nieuw type moleculaire motor ontworpen. Het bestaat uit twee groepen, verbonden via een centrale ‘as’ die in een tegenovergestelde richting draaien, net als de wielen van een auto. Het resultaat lijkt ideaal voor een nanotransportsysteem.

Tijdens zijn studie scheikunde aan de universiteit van Nanking (China) las Jiawen Chen in zijn studieboeken over de moleculaire motoren van hoogleraar organische chemie Ben Feringa. Vandaag verdedigt hij zijn proefschrift aan de Rijksuniversiteit Groningen, met resultaten die misschien ooit oo...

Het zijn de snelste en langst aan één stuk door bewegende machientjes, de elektrisch aangedreven nanomotoren die ingenieurs uit Texas onlangs ontwierpen. De draaiende motoren moeten op een dag dienen als motor voor piepkleine apparaatjes die kankercellen opzoeken en uitschakelen.

Het is een grote uitdaging in de nanotechnologie: moleculaire motoren nuttig werk laten verrichten. Een Gronings onderzoeksteam gaf onlangs een mooie demonstratie. Ze lieten een waterdruppel, liggend op een oppervlak bezaaid met moleculaire motoren, van vorm veranderen door blootstelling aan l...

Voor de eerste keer hebben wetenschappers een nanomotortje in een levende cel gezet. Daar raast het motortje rond, tegen de inwendige structuren van de cel opknallend. Maar met een magnetisch veld is het voertuigje gecontroleerd te besturen.

Met sperma kan je meer doen dan baby’s maken. Duitse onderzoekers maakten onlangs een ‘spermbot’: een robotje bestaande uit een spermacel en een nanobuisje. Met behulp van een magnetisch veld is dit hybride mini-motortje te besturen. Daardoor kan het in de toekomst waarschijnlijk medicijnen be...

Wetenschappers lijken soms net kleine kinderen: ze spelen graag met bouwdozen. Zo ook de Britse onderzoekers die een nano-treinset ontwierpen. Met de losse bouwsteentjes lukte het om nano-treintjes op eigen kracht over een zelf aangelegd spoor te laten rijden. Het treintje vervoert nog lading ...

Een motor die bestaat uit één enkel molecuul; tegenwoordig kan het. In het laboratorium worden moleculen gemaakt die werken als minuscule machines, aangedreven door minimotoren. Maar om de belofte van nanomachines als werkende robotjes en sensoren waar te maken is nog veel meer kennis nodig ov...

Onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen hebben een chemisch aangedreven nanomotor gefabriceerd. Hij werkt volgens het raket-principe: de uitstoot van zuurstofgas zorgt voor de voortstuwing.

Het klinkt al grappig: een nanomótor van een nanométer. Amerikaanse chemici hebben een elektrische motor gemaakt die bestaat uit één enkel molecuul, met een grootte van één nanometer. Het is officieel de kleinste elektromotor ooit. Maar het is niet alleen bijzonder: volgens de onderzoekers hee...

Amerikaanse wetenschappers bouwden onlangs een nanomotor die een vierduizend keer grotere schijf wist aan te drijven. De nanomotor oogt als een klein windmolentje. Alleen draait deze niet op wind, maar bijzonder genoeg op licht. Hoe kan licht een nanomolentje laten draaien?

In een nano-machine is een nano-motor nodig, en een veelbelovend systeem daarvoor zijn de zogenaamde rotaxanen. Deze moleculaire systeempjes bestaan uit een ring die om een as bewegend, en kunnen als motor worden ingezet. Maar hoe ze op microscopische schaal werkten was onduidelijk. Tot nu toe...

Het SynNanoMotors-consortium, waarin onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam en de Rijksuniversiteit Groningen een prominente rol vervullen, is één van de drie winnaars van de Europese Descartes-prijs 2007. SynNanoMotors bundelt de inspanningen van Europese onderzoekers uit vier landen ...

Onderzoekers van het Kavli Instituut voor Nanoscience van de TU Delft hebben de motortjes van biologische cellen weten te gebruiken in zeer kleine kanaaltjes op een chip. Hiermee bouwden ze een transportsysteem waarvan de moleculen individueel met een elektrische spanning aangestuurd kunnen wo...