Een motor die bestaat uit één enkel molecuul; tegenwoordig kan het. In het laboratorium worden moleculen gemaakt die werken als minuscule machines, aangedreven door minimotoren. Maar om de belofte van nanomachines als werkende robotjes en sensoren waar te maken is nog veel meer kennis nodig over de beweging ervan.
Wist je dat jij miljoenen motortjes in je lichaam hebt zitten? Motortjes ter grootte van één molecuul. In de natuur zijn zulke moleculaire motoren betrokken bij bijna elk essentieel biologisch proces. In onze cellen bevinden zich eiwitten die al wandelend over het wegennetwerk van de cel – de zogenaamde microtubules – pakketjes vervoeren van de ene naar de andere plek in de cel. En sommige cellen – met name bacteriën – worden aangedreven door een zweepstaart waardoor ze zich in hun geheel kunnen verplaatsen.
Wetenschappers pogen om synthetische varianten van zulke motortjes in het laboratorium in elkaar te zetten. Er ligt namelijk een grote belofte voor moleculaire motoren in toekomstige nanomachines en -sensoren. De Nederlandse wetenschap is een van de koplopers in dit vakgebied.
Er valt echter nog een hoop te leren en te beschrijven over het gedrag van moleculaire machines voordat de eerste toepassingen in zicht komen. Omdat ze zo klein zijn is het lastig om te zien wat er nou precies gebeurt als zo’n motortje onder invloed van bijvoorbeeld licht begint te bewegen. In het overzicht hieronder kan je lezen hoe ver onderzoekers al zijn gekomen met de bouw en toepassing van nanomotors.
Achteruit schakelen met moleculaire motoren
Esther Thole
Explosieve beweging van zaadpeulen nagebootst in lichtgevoelig materiaal
Esther Thole
Nanoraket remt dankzij harige vacht
Esther Thole
Lichtgevoelige materialen verplaatsen zich zelfstandig
Esther Thole
Nobelprijs voor moleculaire machines
Esther Thole
Nobelprijs
Dowine de Bruijn
Twee lichtschakelaars in één molecuul
René Fransen
Minuscule propeller verspreidt medicijn
Mariska van Sprundel
Schakelbare waterdruppel verandert van vorm
Mariska van Sprundel
Levende cel opgeschud door botsende nanomotor
Mariska van Sprundel
‘Ik heb het idee dat ik elke dag een mooie partij voetbal speel’
Mariska van Sprundel
Grijpgrage handjes van de moleculaire motor
Mariska van Sprundel
Spermacel wordt micro-robot
Mariska van Sprundel
Dronkemanswandeling van moleculaire machine
Mariska van Sprundel
Met treintjes spelen voor wetenschappers
Mariska van Sprundel
Antibioticum met een ‘aan’ knop
Mariska van Sprundel
Druppeltje water smeert moleculaire motor
Harm Ikink
Ben Feringa maakt ’t met moleculen
René Fransen
Meer zicht op werking moleculaire motor
Nijmeegse nanomotor gaat als een raket
Harm Ikink
Enkel molecuul is kleinste elektromotor ooit
Barry van der Meer
Elektrische nano-auto uit Groningen
Harm Ikink
Moleculaire motor stuurt spiegelsynthese
Harm Ikink
Moleculaire motor van de rem
Bo Blanckenburg
Krachtwerking in nanomotoren opgehelderd
FOM Instituut Rijnhuizen
Descartes-prijs 2007 voor moleculaire motoren en nanomachines
Harm Ikink
Biologische motoren sorteren moleculen één voor één op een chip
Moleculaire machines geflitst
Harm Ikink
Druppel tart zwaartekracht dankzij moleculaire motoren
Harm Ikink
De kunst om klein te bouwen
Ben Feringa
Prijs voor architect van moleculaire motoren
Harm Ikink
Dit artikel is een publicatie van
NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink,
sommige rechten voorbehouden