Je leest:

Moleculaire motoren

Moleculaire motoren

Auteur: | 8 augustus 2013

Een motor die bestaat uit één enkel molecuul; tegenwoordig kan het. In het laboratorium worden moleculen gemaakt die werken als minuscule machines, aangedreven door minimotoren. Maar om de belofte van nanomachines als werkende robotjes en sensoren waar te maken is nog veel meer kennis nodig over de beweging ervan.

Wist je dat jij miljoenen motortjes in je lichaam hebt zitten? Motortjes ter grootte van één molecuul. In de natuur zijn zulke moleculaire motoren betrokken bij bijna elk essentieel biologisch proces. In onze cellen bevinden zich eiwitten die al wandelend over het wegennetwerk van de cel – de zogenaamde microtubules – pakketjes vervoeren van de ene naar de andere plek in de cel. En sommige cellen – met name bacteriën – worden aangedreven door een zweepstaart waardoor ze zich in hun geheel kunnen verplaatsen.

Wetenschappers pogen om synthetische varianten van zulke motortjes in het laboratorium in elkaar te zetten. Er ligt namelijk een grote belofte voor moleculaire motoren in toekomstige nanomachines en -sensoren. De Nederlandse wetenschap is een van de koplopers in dit vakgebied.

Er valt echter nog een hoop te leren en te beschrijven over het gedrag van moleculaire machines voordat de eerste toepassingen in zicht komen. Omdat ze zo klein zijn is het lastig om te zien wat er nou precies gebeurt als zo’n motortje onder invloed van bijvoorbeeld licht begint te bewegen. In het overzicht hieronder kan je lezen hoe ver onderzoekers al zijn gekomen met de bouw en toepassing van nanomotors.

Achteruit schakelen met moleculaire motoren

Esther Thole

Explosieve beweging van zaadpeulen nagebootst in lichtgevoelig materiaal

Esther Thole

Nanoraket remt dankzij harige vacht

Esther Thole

Lichtgevoelige materialen verplaatsen zich zelfstandig

Esther Thole

Nobelprijs voor moleculaire machines

Esther Thole

Nobelprijs

Dowine de Bruijn

Twee lichtschakelaars in één molecuul

René Fransen

Minuscule propeller verspreidt medicijn

Mariska van Sprundel

Schakelbare waterdruppel verandert van vorm

Mariska van Sprundel

Levende cel opgeschud door botsende nanomotor

Mariska van Sprundel

‘Ik heb het idee dat ik elke dag een mooie partij voetbal speel’

Mariska van Sprundel

Grijpgrage handjes van de moleculaire motor

Mariska van Sprundel

Spermacel wordt micro-robot

Mariska van Sprundel

Dronkemanswandeling van moleculaire machine

Mariska van Sprundel

Met treintjes spelen voor wetenschappers

Mariska van Sprundel

Antibioticum met een ‘aan’ knop

Mariska van Sprundel

Druppeltje water smeert moleculaire motor

Harm Ikink

Ben Feringa maakt ’t met moleculen

René Fransen

Meer zicht op werking moleculaire motor

Nijmeegse nanomotor gaat als een raket

Harm Ikink

Enkel molecuul is kleinste elektromotor ooit

Barry van der Meer

Elektrische nano-auto uit Groningen

Harm Ikink

Moleculaire motor stuurt spiegelsynthese

Harm Ikink

Moleculaire motor van de rem

Bo Blanckenburg

Krachtwerking in nanomotoren opgehelderd

FOM Instituut Rijnhuizen

Descartes-prijs 2007 voor moleculaire motoren en nanomachines

Harm Ikink

Biologische motoren sorteren moleculen één voor één op een chip

Moleculaire machines geflitst

Harm Ikink

Druppel tart zwaartekracht dankzij moleculaire motoren

Harm Ikink

De kunst om klein te bouwen

Ben Feringa

Prijs voor architect van moleculaire motoren

Harm Ikink
Dit artikel is een publicatie van NEMO Kennislink.
© NEMO Kennislink, sommige rechten voorbehouden
Dit artikel publiceerde NEMO Kennislink op 08 augustus 2013

Thema: Leven bouwen met moleculen

Bin im Garten, via CC BY-SA 3.0
Leven bouwen met moleculen
Zonder het vermogen van moleculen om zichzelf te organiseren zou jij niet bestaan. In de natuur zie je het overal: verschillende moleculen klitten samen tot onderdelen van cellen, die onderdelen organiseren zich op hun beurt weer tot complete cellen. Cellen vormen weefsels, weefsels vormen organen, en organen vormen organismen. Hoe ver komen chemici met het imiteren van die werkwijze?
Bekijk het thema
NEMO Kennislink nieuwsbrief
Ontvang elke week onze nieuwsbrief met het laatste nieuws uit de wetenschap.