Wie zich op de toekomst wil voor­bereiden, moet zijn geschiedenis kennen. Klimaatonderzoek gaat daarom ook miljoenen jaren terug, via de paleo­klimatologie.

Een sterftegolf onder dodo´s aan de oostkust van Mauritius viel samen met de droogste periode van de afgelopen 8000 jaar, zo blijkt uit een klimaatreconstructie van dit vulkaaneiland in de Indische Oceaan. De klimaatgeschiedenis van Mauritius is een spiegel van de klimaatgeschiedenis van West-...

Elke twee weken gunt een lid van De Jonge Akademie ons aan de hand van vragen een blik in hun persoonlijke fascinatie met wetenschap in het algemeen en hun eigen onderzoeksonderwerp in het bijzonder, en hoe die is ontstaan. Deze week Appy Sluijs die gefascineerd is door de geschiedenis van ons...

De oerwouden van het Amazonegebied worden wel ‘de longen van de aarde’ genoemd. “Onderzoekers worden altijd een beetje kriegel van deze term”, verzucht klimaatonderzoeker Bart Kruijt. Kennislink greep de kans hem te interviewen voor hij weer voor anderhalve maand naar B...

Over een paar millimeter per jaar moeten we ons niet druk maken zou je zeggen. Maar de zeespiegelstijging lijkt zich te versnellen… Wat zijn de factoren van zeespiegelstijging? Wat kunnen we leren uit het verleden en wat kunnen we verwachten in de toekomst? Dit dossier geeft een inleiding en v...

Waar blijft het koolstofdioxide dat is uitgestoten door de mens? Ongeveer een kwart lost op in de oceaan, waardoor de oceaan verzuurt. De directe effecten op het oceaanleven zouden echter iets van de toekomst zijn. Of zijn de effecten nu al te zien?

Klimaatverandering heeft niet één oorzaak. Misschien denken we dat alles komt door de broeikasgassen, maar dan doen we andere factoren zoals bijvoorbeeld de zon en El Niño tekort. Ook de Atlantische Oceaan speelt een zeer belangrijke rol, vooral voor Europa.

Ziektes, bleken van koralen, vernietigende stormen, vervuiling van het rif, verzuring van de oceaan en koraalafbrekende zeesterren en zee-egels: allemaal oorzaken van koraalafbraak. Maar wat zijn nu de hoofdoorzaken van de afname van de koraalbedekking van het rif? En hoe kunnen we het rif red...

Een cruciale vraag is hoe snel de massa van de oceaan toeneemt. Dat helpt namelijk met het bepalen van de huidige zeespiegelstijging. Daarvoor gebruiken wetenschappers een netwerk van satellieten. Maar kan dat niet veel eenvoudiger?

Vechten tegen het rijzende water. Dat is wat de Lage Landen al eeuwenlang doen. Geologisch gezien staat onze zeespiegel echter erg laag. Op zeer lange tijdsschalen dicteert niet alleen de smelt van ijs, maar bepalen vaak hele andere processen hoe hoog de zeespiegel is. Welke dan?

Lage landen dreigen onder te lopen als de zeespiegel verder blijft stijgen. En niet alleen door het smelten van ijs. Maar waarom variëren de voorspellingen voor de zeespiegelstijging zo sterk? Hoe moeten beleidsmakers omgaan met onzekerheidsmarges? En bij welke zeespiegelstijging moeten we in ...

Onderzoek naar het verleden geeft elk jaar weer geheimen prijs, zoals landschappen die er compleet anders uitzagen met daarin de meest onverwachte dieren en planten. Wat bijvoorbeeld te denken van palmbomen nabij de Zuidpool? Nauwelijks voor te stellen vandaag, maar o zo waar 50 miljoen jaar t...

Tweehonderd km³ per jaar netto smelt de Groenlandse ijskap. De smelt van het Groenlandse ijs is daarmee één van de oorzaken van de huidige zeespiegelstijging. Ironisch genoeg zullen de Groenlandse kusten niet onderlopen.

Planten kunnen drie dingen doen tegen klimaatverandering. Migreer richting de polen, pas je ter plekke aan of doe niets en sterf (uiteindelijk) uit. Eigenlijk weten we over de tweede optie nog bijzonder weinig…

Drie dingen kunnen we als maatschappij doen tegen de opwarming van de aarde. Minder CO₂ uitstoten, CO₂ uit de lucht halen en ergens opslaan, of een combinatie hiervan. Het terug pompen van CO₂ in de aarde is een veelgenoemde oplossing…

We maken ons als laaggelegen land terecht zorgen over de zich versnellende zeespiegelstijging. Regionaal kunnen echter grote verschillen optreden ten opzichte van het gemiddelde. Een schokkend voorbeeld komt van de andere kant van de Atlantische Oceaan.

Aflaatbomen zijn het. De bomen die we planten om klimaatverandering tegen te gaan nemen koolstofdioxide op uit de atmosfeer. We moeten echter niet alleen kijken naar wat er boven de grond groeit, maar ook naar wat er gebeurt met het koolstof dat in de bodem zit opgeslagen. Onverwachte resultat...

In Nederland staan al bijna 1900 windmolens rond te draaien, wat zorgt voor 4% van onze energiebehoefte. Ondanks het terechte, positieve beeld dat veel mensen hebben van deze schone bron van energie, brengen de wentelende wieken verrassend genoeg ook veel warmte naar het aardoppervlak.

Vissenlarven die hun vijand niet meer ‘zien’, koraalriffen die spontaan oplossen, en micro-organismen die massaal uitsterven. Is dit over honderd jaar realiteit of fictie als de stijging van de CO₂-concentratie doorzet? Onderzoek aan het aardse verleden kan hierop antwoo...

Het tijdperk van CFK’s is voorbij: de productie van deze ozonafbrekende gassen is nul. Eén van de schone vervangers zijn WFK’s (waterstoffluorkoolstofverbindingen), maar dit zijn wel supersterke broeikasgassen. Wat kunnen we er tegen doen?

Volwassen paarden van 4 kilo? Inderdaad, ze bestonden echt zo’n 56 miljoen jaar geleden in de VS. Nu blijkt dat ze niet alleen van nature al klein waren, maar door extreme warmte nog kleiner werden.

Enig idee of er leven te vinden is in een meer onder 3770 meter Antarctisch ijs? Die vraag proberen de Russen op te lossen. Op 5 februari bereikte hun boor het grootste ingevroren meer in Antarctica, het Vostokmeer.

We weten dat de zeespiegel stijgt, en we weten dat er netto ijs smelt op aarde. Vooral van de grote ijskappen op Groenland en Antarctica zul je misschien denken? Dat blijkt niet te kloppen want het meeste water komt van smeltende gletsjers verspreid over de hele wereld.

Als we aan koraalriffen denken, zien we een ondiepe, tropisch warme oceaanbodem voor ons met veelkleurige koralen en veel vissen. Toch? Echter, de meerderheid van de koralen leeft verrassend genoeg op meer dan 50 m diepte in koude wateren. Wat weten we over deze koralen? Waarin verschillen ze ...

We kennen allemaal CO₂ als mogelijke grote veroorzaker van de opwarming van de aarde, maar methaan en zwarte deeltjes in de atmosfeer doen ook mee. Bovendien veroorzaken ze luchtvervuiling. De beperking van uitstoot levert niet alleen geld op…

Nederland heeft in 2013 eigen laboratoria op Antarctica. Het onderzoek in de laboratoria zal zich richten op klimaatverandering, glaciologie, mariene ecologie en oceanografie.

Stikstof is een beperkende factor in de groei van veel planten en dieren. De mens helpt echter een handje door steeds meer stikstof vrij te maken door bijvoorbeeld de verbranding van fossiele brandstoffen en door kunstmest toe te voegen aan de bodems. Hoe groot is het effect?

Olie in de rivier, smog, en een rijzende concentratie koolstofdioxide in de atmosfeer. Het zijn zomaar enkele voorbeelden van hoe de mens haar leefomgeving beïnvloedt. Is het tijd om een nieuw tijdvak naar onszelf te vernoemen?

Het weer wordt steeds grilliger als gevolg van klimaatverandering. Hierdoor nemen zowel droge als natte extremen toe. Juist plantensoorten die nu al bedreigd worden, kunnen hier slecht tegen. Hun stress neemt toe…

Diep onder het ijs van oostelijk Antarctica ligt een gebergte. Bedolven onder 600 meter ijs was er vrijwel niets van bekend. Ondanks dat wetenschappers geen gesteente van het gebergte hebben, weten we dankzij onderzoek nu veel meer over het ontstaan ervan.