Van peuters observeren tot lesgeven

Waarom duurt een PhD-onderzoek vier – of in mijn geval zelfs vijf – jaar? Wat doe je in al die tijd? Die vraag krijg ik vaak. Heel logisch, want tijdens mijn studie voerden we soms een onderzoekje binnen een paar weken uit. Waarom duurt een PhD veel langer? Ik vertel het je in deze blog.

31 augustus 2023

Vier onderzoeken in vijf jaar. Dat is best verwarrend, want het is één PhD, maar in mijn geval bestaat deze uit vier wetenschappelijke onderzoeken.

Een teddybeer met een afstudeerpet zit op een boek. — Image by Freepik

Voor het eerste onderzoek dook ik de literatuur in om te kijken wat we weten over tweetalige dagopvang. Wat zijn de effecten van het leren van een vreemde taal op de kinderopvang? Waar hangen die effecten van af? Dit onderzoek bestond voornamelijk uit leeswerk, denkwerk en schrijfwerk. Over het resulterende wetenschappelijke artikel schreef ik al eerder op NEMO Kennislink: Twee talen op de kinderopvang: slim of niet?

Voor het tweede onderzoek maakte ik een vragenlijst voor pedagogisch medewerkers over meertalige kinderen op de opvang en nam ik interviews af. Ik wilde weten of zij dachten dat meertaligheid invloed heeft op hoe kinderen met elkaar spelen. Het is best lastig om de juiste vragen te formuleren. Om de interviews daarna uit te werken en te analyseren kost nog veel meer tijd! De volgende stap was om het in een wetenschappelijk artikel te gieten.
Voor het derde onderzoek observeerde ik peuters op kinderopvanglocaties in heel Nederland. Voordat ik van start kon, moest ik eerst toestemming hebben van alle medewerkers en ouders en de kinderen. Ouders spraken vaak een andere taal of waren laaggeletterd, dus dat was soms best ingewikkeld. Tijdens het observeren hield ik met een app bij wanneer kinderen alleen speelden en wanneer (en met wie) ze samenspeelden. Die data zet ik nu om naar sociale netwerken: wie speelt met wie en hoe lang? Ik wil onderzoeken of de meertaligheid en Nederlandse taalvaardigheid van peuters daar een rol in spelen. Op NEMO Kennislink schreef ik over mijn ervaringen met het observeren op de kinderopvang: Het geheime leven van driejarigen: 3 opvallende momenten met meertalige kinderen op de opvang.
Voor het vierde onderzoek gebruik ik de video-opnames die ik tijdens de observaties maakte. Ook daar moest ik natuurlijk eerst toestemming van ouders en medewerkers voor hebben. Op het moment ben ik bezig met een haast onmogelijke taak: het transcriberen en coderen van al die video’s. Wat zeggen de peuters? (Peuters zijn helaas best lastig te verstaan…) Wat zijn ze aan het doen? Wat voor type spel? En met wie? Gelukkig werd ik de afgelopen maanden geholpen door heel fijne assistenten! Uiteindelijk wil ik weten hoe meertalige kinderen met elkaar spelen, wat ze zeggen en hoe complex hun spel is.

Een werkweek van 30 uur

Mijn PhD duurt vijf in plaats van vier jaar omdat ik parttime werk. Aan het begin van mijn contract mocht ik zelf kiezen of ik vier of vijf dagen per week wilde werken. Ik koos voor vier dagen, zodat ik naast mijn werk meer vrije tijd heb. Een fijne bijkomstigheid is dat je dan vijf jaar voor je onderzoek hebt, wat je ook echt wel kunt gebruiken. Soms duurt het namelijk lang totdat je genoeg deelnemers vindt of iets terug hoort van een wetenschappelijk tijdschrift. Handig dus, die vijf jaar!

Een screenshot uit mijn urenprogramma. Een typische week is heel divers, en ik kan mijn uren helemaal zelf indelen!
Anne-Mieke Thieme voor NEMO Kennislink

Meer dan alleen onderzoek

Een PhD is meer dan alleen onderzoek. Ik geef werkcolleges aan studenten tijdens de cursus Geletterdheid die onderdeel is van de bachelor Nederlandse Taal en Cultuur. Studenten leren over het doen van kwalitatief onderzoek en voeren zelf een onderzoek uit. Ik vind het ontzettend leuk om les te geven. Ook volg ik allerlei cursussen: sociale netwerkanalyse, statistiek, programmeren, maar ook over lesgeven op de universiteit, BHV of populairwetenschappelijk schrijven. Daarnaast presenteer ik over mijn onderzoek op buitenlandse congressen: interessant om met andere wetenschappers in gesprek te gaan over je onderzoek (en leuk natuurlijk om op reis te gaan!). Ik vind het ook belangrijk om te presenteren en schrijven over taalwetenschap en meertaligheid voor een breder publiek. Ook werk ik samen met collega’s aan allerlei kleine projecten. Die afwisseling binnen een PhD vind ik geweldig!

Ik presenteerde eerder dit jaar over mijn onderzoek op het congres van de Society for Research in Child Development in de Verenigde Staten.
Anne-Mieke Thieme voor NEMO Kennislink

Genoeg te doen dus tijdens de vijf jaar van mijn PhD, en allemaal ontzettend leuk en afwisselend. Als je vragen hebt over wat ik zoal doe, stel ze gerust hieronder!