Naar de content

Zonne-energie makkelijk opslaan

Wikimedia Commons, CC0

We willen heel graag de energie uit zonnecellen direct omzetten in een (bio)brandstof, zodat we het ook kunnen gebruiken als de zon niet schijnt. Helaas lukt dit nog niet altijd erg efficiënt. Chemisch technologen van de TU Delft hebben nu een nieuw membraan gevonden waarmee je water met behulp van zonne-energie makkelijk omzet in waterstof.

21 juli 2016

Wetenschappers proberen al jaren de energie uit zonnecellen te bewaren voor later gebruik. Tot nu toe slaan we de overtollige energie meestal op in batterijen, maar die zijn duur en werken vaak maar een paar uur. Daarom zou het handiger zijn om de stroom direct om te zetten in een brandstof zoals ammoniak of waterstof. Vooral waterstof wekt de interesse van veel onderzoekers, omdat je het kunt maken met elektrolyse. Dit proces is nu nog niet efficiënt genoeg, maar chemisch technologen van de TU Delft hebben samen met Zwitserse collega’s van de École Polytechnique Fédéral de Lausanne een mogelijke oplossing gevonden: een bipolair membraan.

In de weg

Normaal gesproken splijt je water in een grote bak met twee elektroden: een anode en een kathode. Om te zorgen dat het water de stroom goed geleidt bevat het een lage concentratie zwavelzuur of natriumsulfaat. Zodra de stroom aan staat, splijt het water in H+ en OH ionen. De kathode trekt de H+ionen aan en reduceert ze tot waterstofgas, terwijl de OH ionen richting de anode gaan en daar worden geoxideerd tot zuurstofgas. Het probleem van deze reactie is dat reductie het best werkt bij een lage pH, terwijl de oxidatie juist sneller gaat in een basische omgeving. De reacties zitten elkaar dus eigenlijk in de weg, maar daar maakt het membraan een einde aan.

Het bipolaire membraan wordt al commercieel gebruikt voor een proces genaamd elektrodialyse – het scheiden van zouten uit water. De onderzoekers zagen dat het wellicht ook bij elektrolyse zou werken en plaatsten het membraan midden in een bak met water. Zo kregen ze twee compartimenten. “Het membraan scheidt het water en leidt de H+ ionen naar de kathode en OH juist richting de anode”, vertelt assistent professor chemische technologie Wilson Smith, die namens de TU Delft bij het onderzoek betrokken is. Door het membraan kon Wilson ook het pH-gehalte in de compartimenten apart van elkaar aanpassen en optimaliseren, waardoor de reactie sneller en efficiënter verloopt.

Efficiënt en duurzaam

Om het systeem helemaal af te maken zijn de elektroden aangesloten op twee zonnepanelen. “Er gaat nu zoveel stroom uit zonne-energie verloren”, zegt Wilson. “Met onze waterscheidingstechniek kun je die stroom omzetten in een nuttige brandstof.” Inmiddels heeft het systeem al een efficiëntie van 12,7% gehaald. Dit is minder dan de 18% die anderen al hebben gehaald met vergelijkbare technieken, maar in tegenstelling tot veel anderen maken Smith en zijn collega’s uitsluitend gebruik van niet-schaarse materialen voor hun elektroden en zonnecellen.

Een schematische weergave van het systeem waarmee Wilson en zijn collega’s zonne-energie gebruiken om waterstof te produceren.

Via TU Delft

De techniek is nog niet commercieel verkrijgbaar want de onderzoekers willen het membraan eerst verder optimaliseren om de reactie nog efficiënter te krijgen. Zodra dat is gelukt zijn de mogelijkheden wat de chemisch technoloog betreft eindeloos. “We kunnen dit principe ook gebruiken om koolstofdioxide om te zetten in andere koolwaterstoffen, of misschien zelfs om stikstof om te zetten in ammoniak.” Deze stoffen kunnen fabrieken vervolgens gebruiken in allerlei productieprocessen of als brandstof, waardoor de chemie nog duurzamer wordt.

Bron:
  • Jingshan Luo, et al., Bipolar Membrane-assisted Solar Water Splitting in Optimal pH, Advanced Energy Materials (2016), DOI: 10.1002/aenm.201600100
ReactiesReageer